Στις 6 Φεβρουαρίου του 1982 ο υπουργός Παιδείας της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, Λευτέρης Βερυβάκης αποφάσισε την κατάργηση της υποχρεωτικής χρήσης της σχολικής ποδιάς.
Οι μαθητές υποδέχτηκαν τα νέα με χαρά, καθώς οι περισσότεροι υποστήριζαν ότι η σχολική ενδυμασία τους καταπίεζε. Ιδιαίτερα τα κορίτσια απαλλάχτηκαν από τη μπλε ποδιά με τον άσπρο γιακά και τα άσπρα καλτσάκια που τις περιόριζε.
Τα αγόρια έπρεπε και αυτά να φορούν ποδιές, αλλά οι εκπαιδευτικοί ήταν απόλυτα χαλαροί μαζί τους και πρακτικά, το μέτρο ίσχυε μόνο για τις κοπέλες.
Τα κορίτσια, με την κατάργηση της ποδιάς, βρήκαν ευκαιρία να φορέσουν λίγο πιο κοντές φούστες και το μέχρι τότε απαγορευμένο καλσόν.
Οι αντιδράσεις για την κατάργηση της ποδιάς..
Οι πιο προοδευτικοί συμφώνησαν με το μέτρο του υπουργού, γιατί πίστευαν πως η ομοιομορφία στο ντύσιμο των μαθητών εμπόδισε την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και έκανε τα σχολεία να μοιάζουν με στρατόπεδα.
Αντίθετα, οι πιο παραδοσιακοί υποστήριξαν ότι με την κατάργηση της σχολικής ποδιάς θα χανόταν η ταυτότητα των μαθητών και θα επικρατούσε ασυδοσία στην εξωτερική εμφάνιση, ειδικά των κοριτσιών.
Τον πρώτο καιρό δεν έβγαλαν όλοι οι μαθητές την ποδιά και συνέχισαν να τη φορούν. Ίσως και από συνήθεια…
Έτσι, σε πολλές φωτογραφίες του 1982-3 το ντύσιμο των μαθητών είναι «ανάμεικτο».
Η ομοιομορφία για κάποιους εμπόδιζε την ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών
Εκείνοι που σίγουρα δεν χάρηκαν με την κατάργηση της ποδιάς ήταν οι έμποροι, οι ιδιοκτήτες καταστημάτων και οι σχεδιαστές που επιμελούνταν τα νέα σχέδια της ποδιάς.
Κάθε χρόνο λίγο πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς γονείς και μαθητές έσπευδαν στα πολυκαταστήματα του κέντρου της Αθήνας, Μινιόν, Αφοί Λαμπρόπουλοι, Δραγώνας, για να αγοράσουν καινούριες σχολικές ενδυμασίες.
Οι αντικρουόμενες απόψεις για τη σχολική ποδιά ή στολή
Εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η σχολική ποδιά ή η στολή δεν έπρεπε να καταργηθεί, έχουν ως βασικό τους επιχείρημα ότι η ποδιά ή στολή βάζει τέλος στις ανισότητες. Τα παιδιά ναι μεν εκφράζονται μέσα από το ντύσιμό τους, αλλά δεν παύουν να διεκδικούν να θέλουν να φορούν τα πιο ωραία, τα πιο μοντέρνα, τα πιο ακριβά ρούχα. Κάπως έτσι, βλέπουμε στα σχολεία παιδιά με πολύ ακριβό ντύσιμο –στο οποίο οι γονείς τους προφανώς και μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά- αλλά βλέπουμε και παιδιά που αισθάνονται μειονεκτικά επειδή δεν μπορούν να ντυθούν τόσο ακριβά. Ένα άλλο επιχείρημά τους υποστηρίζει ότι με το όμοιο ντύσιμο, τα παιδιά είναι ντυμένα όπως αρμόζει στο σχολείο ενώ δεν χάνουν χρόνο να ασχοληθούν με τα ρούχα τους εφόσον είναι πολύ συγκεκριμένο το τι θα φορέσουν κάθε πρωί.
Από την άλλη πλευρά, εκείνοι που μάχονται υπέρ της ελευθερίας των παιδιών να φορούν τα ρούχα της επιλογής τους και όχι στολή, υποστηρίζουν ότι τα παιδιά δεν πρέπει να καταπιέζονται. Το ντύσιμο είναι χαρά και τα παιδιά πρέπει να έχουν την ελευθερία της έκφρασης και μέσα από το ντύσιμό τους.
Τα πλεονεκτήματα της σχολικής ποδιάς ή στολής είναι ότι εκ των πραγμάτων τα παιδιά είναι αυτό που λέμε «καθώς πρέπει» ντυμένα για το σχολείο. Πόσες φορές δεν έχουμε δει μαθητές με ντύσιμο που δεν αρμόζει ούτε στην ηλικία τους ούτε φυσικά στην ιδιότητά τους και στον χώρο όπου βρίσκονται. Με την σχολική ποδιά ή τη στολή μειώνεται –δεν εξαλείφεται ωστόσο- ο ανταγωνισμός και η κόντρα για τον ποιος έχει καλύτερα ρούχα. Τα παιδιά αν θέλουν να ανταγωνιστούν θα βρουν κάτι. Μπορεί να είναι η τσάντα τους ή ακόμη και τα μολύβια που χρησιμοποιούν… Η σχολική ποδιά ή στολή είναι η πρώτη έμμεση επιβολή πειθαρχίας. Στο σχολείο είμαστε μαθητές και είμαστε όλοι το ίδιο. Τα παιδιά δεν αποσπώνται σε θέματα όπως η εμφάνισή τους ενώ υπάρχει και η αίσθηση της «κοινότητας», της «ομάδας» μεταξύ τους. Και φυσικά είναι και το πρακτικό κομμάτι, που λέει ότι τα παιδιά φορούν κάθε μέρα τα ίδια και δεν χάνεται χρόνος στο να βρουν κάθε πρωί τι θα φορέσουν.
Στα μειονεκτήματα της στολής από την άλλη πλευρά, δεν γίνεται να μην βάλουμε το γεγονός ότι τα παιδιά στερούνται το δικαίωμά τους να εκφραστούν μέσα από το ντύσιμό τους. Πολλές φορές μέσα από το πώς θέλει να ντυθεί ένα παιδί, μπορούμε να πάρουμε σημαντικά μηνύματα για το πώς νιώθει ή πώς σκέφτεται αυτό το παιδί. Στο εξωτερικό έχει παρατηρηθεί ότι παιδιά που φορούσαν στολή στο σχολείο τους, έκαναν τατουάζ κρυφά από τους γονείς τους ή έστω στην ενηλικίωσή τους από αντίδραση. Ακόμη, ένα παιδί που θέλει να εκφράσει τη διαφορετικότητά του, δεν έχει αυτή τη δυνατότητα με αποτέλεσμα να καταπιέζεται. Τέλος, αρκετοί γονείς αναφέρουν ότι το κόστος της στολής είναι μερικές φορές ασύμφορο. Με δεδομένο μάλιστα ότι τα παιδιά μεγαλώνουν γρήγορα και δεν γίνεται να έχουν μία μόνο στολή αλλά πολλές για να τις αλλάζουν, έρχονται αντιμέτωποι με ένα κόστος που μοιάζει ασύμφορο αφού τα ρούχα αυτά δεν μπορούν να τα φορέσουν στις εξωσχολικές τους δραστηριότητες.
Οι τιμές της σχολικής ποδιάς..
Οι τιμές των νέων σχεδίων αποτελούσαν θέμα στις εφημερίδες. Στο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τα Νέα» διαβάζουμε τις τιμές για τις ποδιές, από το νηπιαγωγείο μέχρι το γυμνάσιο. Η διαφορά από τις απλές, που μπορούσε να βρει κανείς ακόμα και σε βιοτεχνίες, μέχρι τις «μοντέρνες» ποδιές του Τσεκλένη, ήταν τεράστια.
Πολλοί θυμούνται τα χρόνια που φορούσαν τη σχολική τους ποδιά με νοσταλγία. Η αλήθεια είναι ότι το μέτρο καταργήθηκε χωρίς αντιδράσεις. Άλλωστε δεν είχε κανένα ουσιαστικό συμβολισμό και η εποχή σήκωνε πολλές «αλλαγές»….
_____
Γίνετε μέλος της ομάδας μας “Βιβλίων Ορίζοντες” στο facebook πατώντας το παρακάτω σύνδεσμο
Επιμέλεια άρθρου για τους “Βιβλίων Ορίζοντες” : Καλλιόπη Γιακουμή
678
124
20