ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΑΡΑΒΑΚΙ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Χριστουγεννιάτικες προετοιμασίες, γλυκά, δώρα για τους αγαπημένους και στολισμοί. Τα σπίτια και οι πλατείες φορούν τα γιορτινά τους για να υποδεχτούν τη γέννηση του Κυρίου. Πρωτοστατεί το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ψηλό και καμαρωτό, με τα λαμπιόνια στα κλαδιά του, τη φάτνη στα ριζά του και το αστέρι στην κορυφή. Όμως, στην Ελλάδα δεν στολίζουμε μόνο δέντρο.

Χώρα ναυτικών η Ελλάδα. Έτσι ένα παλιό έθιμο θέλει τα Χριστούγεννα εκτός από δέντρο, να στολίζουμε ένα καραβάκι. Τού βάζουμε λαμπιόνια, τo κάνουμε φωτεινό, γιορτινό κι αυτό ακτινοβολεί. Κατάνυξη ψυχής και θρησκευτική θαλπωρή. Φέρνει στο νου ατελείωτα ταξίδια σε θάλασσες και ωκεανούς. Αγαπημένα πρόσωπα που έσμιξαν, που ξαναντάμωσαν. Κάποτε, λοιπόν, με τα αγαπημένα πρόσωπα της οικογένειας να λείπουν για καιρό στα «καράβια», τα παιδιά που έμεναν πίσω, έφτιαχναν τα δικά τους καραβάκια, χρησιμοποιώντας ό,τι είχαν μπροστά τους: ένα κομμάτι ξύλο, λίγο χαρτί, παλιά κουρέλια. Κρατώντας ένα τέτοιο καραβάκι, τις ημέρες των γιορτών έλεγαν τα κάλαντα πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι. Κι αυτό γέμιζε σπουδαία φιλέματα, γλυκά και χριστόψωμο. Μια παράδοση που κρατάει ακόμη σε ορισμένα νησιά από όπου και πιθανώς πρωτάρχισε.

Πρόκειται για ένα έθιμο που με τα χρόνια ατόνησε, καθώς το καράβι έφερνε στο νου κυρίως πίκρες, αποχωρισμούς ή ναυτικούς που χάθηκαν στη θάλασσα και σταδιακά αντικαταστάθηκε από το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ωστόσο, τείνει να επανέρχεται και να στολίζει πολλά σπίτια κυρίως νησιωτικά, καθώς και διάφορους δήμους και πλατείες.

Το χριστουγεννιάτικο καράβι όμως πέρα από τη σύνδεσή του με τη ναυτοσύνη των Ελλήνων, συμβολίζει πρώτιστα την ευχή για γαλήνια πλεύση στη ζωή μας, κάτι αντίστοιχο του συμβολισμού που φέρει το χριστουγεννιάτικο αστέρι. Κατ’ αυτήν την έννοια, ο στολισμός καραβιών τα Χριστούγεννα πηγάζει αρχικά από τη χριστιανική παράδοση που τo συνδέει με τη γέννηση του Θεανθρώπου και την ευχή για αίσια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή του και δευτερευόντως με την προσμονή των παιδιών και των άλλων μελών ναυτικών οικογενειών να ανταμώσουν τους συγγενείς τους που έλειπαν σε μεγάλα θαλασσινά ταξίδια. Έτσι, στην Ελλάδα συνήθιζαν να στολίζουν ένα καράβι κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων αντί των σύγχρονων ελάτων για να δηλώσουν, αυτήν την πολλαπλή σημασία της θάλασσας και των καραβιών στη ζωή τους, γιορτάζοντας τη ζωή και ταυτόχρονα εξορκίζοντας το θάνατο.

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο εκτόπισε το παραδοσιακό καραβάκι που στόλιζαν οι Έλληνες τις ημέρες των Χριστουγέννων. Σε ορισμένες περιοχές (κυρίως στα νησιά) εξακολουθούν να στολίζουν «καραβάκια», ενώ τα τελευταία χρόνια γίνεται μια αξιέπαινη προσπάθεια ορισμένων Δήμων της χώρας, να επαναφέρουν το έθιμο, στην αρχική του μορφή, στολίζοντας στις πλατείες τους καραβάκια αντί για έλατα.Εντούτοις, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, συζητήθηκε έντονα στη χώρα μας το ζήτημα κατάργησης του χριστουγεννιάτικου δέντρου και αντικατάστασής του από το καράβι, δεδομένου ότι αυτό συνδύαζε την παράδοση με την οικολογική συνείδηση..Στο ξεχωριστό, το λαμπρό διάκοσμο της γιορτινής ατμόσφαιρας των ημέρων των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς που έρχονται το παραδοσιάκο καραβάκι αλλά και το εξωτικα΄φορτωμένο δέντρο θα χαρίσουν ένα ξεχωριστό άρωμα σε κάθε σπίτι με τα ζωηρά και χαρούμενα χρωμάτα τους .