Χρήστος Μαρκογιαννάκης: “Κάθε βιβλίο, κάθε καλλιτεχνικό πόνημα γενικά, είναι ανέκαθεν όχημα για να εκφράσει ο δημιουργός απόψεις, κοινωνικές, πολιτικές κ.ά, συνειδητά ή υποσυνείδητα”

Συνέντευξη με τον συγγραφέα  Χρήστο Μαρκογιαννάκη

 

Κοντά μας σήμερα ο συγγραφέας του βιβλίου 

 

“ΣΤΟΝ 5ο ΟΡΟΦΟ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ”

 

1. Στον 5ο όροφο της Νομικής, τιτλοφορείται το νέο σας βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας. Μιλήστε μας γι’ αυτό, κ. Μαρκογιαννάκη, τι γίνεται εκεί;

Το Στον 5ο όροφο της Νομικής είναι ένα καθαρόαιμο whodunit αστυνομικό μυθιστόρημα, στο στιλ της Άγκαθα Κρίστι, με έναν αστυνόμο που προσπαθεί να εξιχνιάσει έναν διπλό φόνο. Ένας διδακτορικός φοιτητής και μια καθηγήτρια του τομέα Εγκληματολογίας Αθηνών βρίσκονται δολοφονημένοι στον εν λόγω όροφο, κι ο Χριστόφορος Μάρκου, παλιός γνώριμος των θυμάτων, μιας και είναι και ο ίδιος απόφοιτος του Τομέα, ερευνά ποιος μετέτρεψε τον χώρο θεωρητικής μελέτης του εγκληματικού φαινομένου σε σκηνικό πραγματικού εγκλήματος. Μυστικά, ύποπτοι, ανατροπές κι ένα… διπλό τέλος: το τέλος της έρευνας κι έπειτα η αλήθεια.

2. Ο υποψήφιος διδάκτορας Άγγελος Κονδύλης ανακαλύπτει το πτώμα της Οχιάς. Ποια είναι η Οχιά και γιατί έχει αυτό το… «χαριτωμένο» όνομα;

Λόγω του χαρακτήρα της. Πρόκειται για μια καθηγήτρια η οποία λες κι έχει βάλει σκοπό ζωής να μην είναι αρεστή και συμπαθής σε κανέναν. Κι έτσι, όταν βρίσκεται δολοφονημένη, οι ύποπτοι είναι πολλοί, μιας και σχεδόν όλοι οι περί αυτήν είχαν κίνητρα –προσωπικά ή επαγγελματικά– να τη βγάλουν από τη μέση. Σιγά σιγά όμως, ο αναγνώστης ανακαλύπτει τους λόγους που την έκαναν δύστροπη, την κατανοεί και ανακαλύπτει πως τελικά ίσως να μην ήταν τόσο στριμμένη όσο φαινόταν. Σε κάθε περίπτωση, δεν άξιζε ένα τέτοιο τέλος…  

3. Τον αστυνόμο του Τμήματος Ανθρωποκτονιών Αττικής Χριστόφορο Μάρκου εγώ τον πρωτογνώρισα από το προηγούμενο βιβλίο σας, Μυθιστόρημα με κλειδί. Εκεί, τον είχατε ρίξει σε δύσκολα και βαθιά νερά. Η υπόθεση του νέου σας μυθιστορήματος θα τον παιδέψει πάλι;

Βέβαια! Σε αντίθετη περίπτωση, αν όλα ήταν εύκολα και στρωμένα με ροδοπέταλα, δεν θα είχατε στα χέρια σας παρά μόνο πέντε σελίδες! Έχω σκοπό να τον παιδεύω αρκετά και για πολύ καιρό, με πολλές υποθέσεις προς τέρψιν υμών, των αναγνωστών.  

4. O Χριστόφορος Μάρκου πρέπει ν’ απαντήσει: Υπάρχει, τελικά, το τέλειο έγκλημα; Εσείς τι γνώμη έχετε, υπάρχει;

Τις εγκληματολογικές θεωρίες για το τέλειο έγκλημα θα τις διαβάσετε στο μυθιστόρημα, όπως αναπτύσσονται απ’ το στόμα καθηγητών. Στην πράξη, το τέλειο έγκλημα για μένα είναι αυτό που ανήκει στον λεγόμενο σκοτεινό αριθμό της εγκληματικότητας, αυτό δηλαδή του οποίου τη διάπραξη δεν γνωρίζουμε. Όταν δεν έχουμε καταγεγραμμένη εγκληματική πράξη, δεν αναζητούμε και τον δράστη. Ιδού το τέλειο έγκλημα.

5. Μιλήστε μας και για τους ήρωες του βιβλίου σας. Είναι όλοι δημιουργήματα της φαντασίας σας ή προσδίδετε σε κάποιους χαρακτηριστικά δικά σας ή του οικείου περιβάλλοντός σας;

Όπως σε όλα μου τα βιβλία, οι πρωταγωνιστές, η προσωπικότητα και οι αντιδράσεις τους, όπως και οι καταστάσεις, έχουν ψήγματα πραγματικότητας, αλλά πάντα φιλτραρισμένα μέσα από τη μυθοπλασία.  Ο τάδε ή ο δείνα χαρακτήρας δεν είναι αντικατοπτρισμός κάποιου γνωστού ή φίλου μου, αλλά σύνθεση πολλών διαφορετικών όψεων διαφόρων ατόμων του περιβάλλοντός μου, με στόχο να υπηρετήσουν την πλοκή. Αυτό είναι το βασικό κριτήριο των συμπεριφορών ενός χαρακτήρα: να βοηθήσουν την ιστορία να εξελιχθεί.

6. Στο προηγούμενο μυθιστόρημά σας, οι ανατροπές διαδέχονται συνεχώς η μια την άλλη και η πλοκή κρατά το ενδιαφέρον των αναγνωστών από την αρχή μέχρι το τέλος. Για μένα που σας πρωτογνώρισα συγγραφικά έτσι, ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη, αλλά το ίδιο θεωρώ πως ένιωσαν κι άλλοι αναγνώστες, εξάλλου αυτό δείχνουν και οι πολλές θετικές κριτικές που απέσπασε το Μυθιστόρημα με κλειδί. Παίζετε με το μυαλό των αναγνωστών σας διαρκώς και αυτό μας συναρπάζει, μας γοητεύει και μας κρατά σε εγρήγορση. Το νέο σας μυθιστόρημα πόσο θα μας εκπλήξει; Να περιμένουμε ακόμα ένα ευφυές και συναρπαστικό παιχνίδι του νου και της φαντασίας;

Σας ευχαριστώ για το σχόλιό σας. Θέλω να πιστεύω πως αν απολαύσατε τις ανατροπές, τα αδιέξοδα, τις εκπλήξεις, τα παραπλανητικά στοιχεία στο Μυθιστόρημα με κλειδί, θα τα βρείτε ακόμα πιο απολαυστικά στον 5ο όροφο της Νομικής. Οι ανατροπές υπάρχουν, είναι όμως καλά θεμελιωμένες, κι όχι απλά προς χάριν εντυπωσιασμού. Αντίστοιχα υπάρχουν κι όλα τα στοιχεία προκειμένου να ανακαλύψει ο αναγνώστης την αλήθεια πριν από τον αστυνόμο. Θα σας έλεγα μάλιστα πως η απάντηση στον γρίφο βρίσκεται στην αρχή του βιβλίου, σε μια ασήμαντη –εκ πρώτης όψεως– κίνηση. Αλλά μην πω παραπάνω, δεν θέλω να κάνω spoiler! Ειδικά στο νέο μυθιστόρημα, πάντως, το επίσημο κλείσιμο της υπόθεσης δεν σημαίνει και το τέλος της έρευνας, μιας και μετά την ανακάλυψη του δράστη, έχουμε αρκετές ακόμα σελίδες…

7. Είστε εμπνευστής της έννοιας criminart και μέλος της Crime Writers’ Association. Θα θέλατε να μας πείτε κάποια πράγματα γι’ αυτή την έννοια;

Είναι μια έννοια που γεννήθηκε απ’ τον συνδυασμό των δύο μου παθών, του επαγγελματικού για το έγκλημα και του προσωπικού για την τέχνη. Χάρη στα δύο μου criminartistic δοκίμια για την αναπαράσταση της δολοφονίας σε πίνακες, γλυπτά, αρχαίους αμφορείς στα μεγάλα παρισινά μουσεία, The Louvre Murder Club/Scènes de crime au Louvre, The Orsay Murder Club/Scènes de Crime à Orsay, όπου παίζουμε Cluedo με τους αναγνώστες ψάχνοντας τα στοιχεία που μας παρέχει ο καλλιτέχνης για ν’ ανακαλύψουμε τον δολοφόνο, γυρνάω τον κόσμο δίνοντας διαλέξεις πάνω στο θέμα. Μόνο στην Ελλάδα δεν το έχω κάνει ακόμη, ελπίζω να μου δοθεί η ευκαιρία σύντομα.

8. Το μυθιστόρημά σας έχει εκδοθεί και στα γαλλικά και μάλιστα έχει αποσπάσει το βραβείο της Académie Du Var. Αυτό φυσικά για μας είναι ιδιαίτερη τιμή, αφού αποτελεί ένα ακόμα θετικό πρόσημο για την αστυνομική λογοτεχνία στη χώρα μας και αποδεικνύει πως η λογοτεχνία δεν έχει σύνορα. Εσάς πώς σας κάνει να αισθάνεστε αυτή η βράβευση;

Το συγκεκριμένο βραβείο ήταν μεγάλη τιμή, και μετράει περισσότερο από άλλα βραβεία που έχει αποσπάσει το βιβλίο. Ο λόγος; Ότι η Académie Du Var,  περιφερειακή θυγατρική της Γαλλικής Ακαδημίας, απένειμε στο βιβλίο μου βραβείο λογοτεχνίας, κι όχι αστυνομικής λογοτεχνίας. Αυτό αποδεικνύει περίτρανα πως το αστυνομικό μυθιστόρημα δεν είναι υποείδος, δεν είναι λογοτεχνία β’ κλάσης, αλλά πραγματική λογοτεχνία, που ασχολείται με τον άνθρωπο.

9. Έχετε σπουδάσει Νομική και Εγκληματολογία. Αυτό σας βοήθησε στη συγγραφή των βιβλίων σας; Είναι αυτός ο λόγος που γράφετε αστυνομική λογοτεχνία; Σε άλλο είδος θα μπορούσαμε να σας δούμε; 

Λέω πάντα πως χωρίς τη Νομική και την Εγκληματολογία δεν θα ήμουν ο συγγραφέας που είμαι. Το ίδιο ισχύει και για την αγάπη μου για το είδος, μιας κι από μικρός διάβαζα αστυνομικά. Όλα αυτά, λοιπόν, συνδυαστικά, με ώθησαν ν’ ασχοληθώ με το έγκλημα, εκτός από τις σπουδές και το επάγγελμά μου και στη λογοτεχνία, σε δοκίμια και μυθιστορήματα. Δεν περιορίζονται όμως τα αναγνώσματα ούτε και η συγγραφή μου σε αυτό. Υπάρχουν ήδη κι άλλα μυθιστορήματα που θα κυκλοφορήσουν (στο εξωτερικό προς το παρόν) από την πένα μου, αλλά με ψευδώνυμο.

10. Η σκιαγράφηση των ηρώων σας στο προηγούμενο βιβλίο είναι εξαιρετική, σίγουρα και σε αυτό θα είναι. Πείτε μας όμως, πόσο εύκολο είναι για σας να μπείτε στο διαταραγμένο μυαλό ενός ήρωα και να τον ακολουθήσετε σε κάθε του βήμα; Πόσο εύκολα ή δύσκολα μπορείτε να απεμπλακείτε μετά από αυτό; 

Η σκιαγράφηση των ηρώων, η ψυχολογία τους, η ψυχολογία των κινήτρων, του εγκλήματος γενικά, είναι πάντα το μεγάλο μου στοίχημα. Οι σπουδές μου, ο συγχρωτισμός μου με εγκληματίες όταν δούλευα ως δικηγόρος, το ενδιαφέρον μου για το profiling βοήθησαν. Νιώθω σαν ηθοποιός που μπαίνει στο πετσί του ρόλου, του κάθε ρόλου, για λίγες ώρες, μέρες, μήνες, κι έπειτα απεμπλέκομαι με ευκολία, για να μπω στο πετσί του επόμενου πρωταγωνιστή. Όσον αφορά το «διαταραγμένο» ενός μυαλού, σας διαβεβαιώ –και θα το διαπιστώσετε και στα βιβλία μου– η μεγάλη πλειονότητα των εγκληματιών δεν υπάγεται σε αυτή την κατηγορία. Το πέρασμα στην πράξη, η κόκκινη γραμμή που χωρίζει όλους μας από τη διάπραξη ενός εγκλήματος, είναι πολύ λεπτή…

11. 11. Η αστυνομική λογοτεχνία στη χώρα μας είναι ένα από τα πιο δυναμικά λογοτεχνικά είδη γιατί έχει αποδείξει πως μπορεί και εξελίσσεται στην ποικιλία του ύφους, στη μυθοπλασία, στα ερεθίσματα. Είναι επίσης και το όχημα για να μεταφέρουν οι συγγραφείς ηχηρά μηνύματα στους αναγνώστες τους. Εσείς με το νέο σας βιβλίο μεταφέρετε κάποια μηνύματα και ποια είναι αυτά;

Η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία γνωρίζει άνθηση, και εκπροσωπεί κάθε δυνατό είδος και υποείδος. Εξαιρετικοί κι εξαιρετικές συγγραφείς έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια, που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν απ’ τους διεθνείς, best-selling συναδέλφους. Κάθε βιβλίο, κάθε καλλιτεχνικό πόνημα γενικά, είναι ανέκαθεν όχημα για να εκφράσει ο δημιουργός απόψεις, κοινωνικές, πολιτικές κ.ά, συνειδητά ή υποσυνείδητα. Στα δικά μου μυθιστορήματα, το μοτίβο είναι ο ορισμός του Durkheim, ενός απ’ τους θεμελιωτές της κοινωνιολογίας, πως «καμία κοινωνία δεν ήταν, δεν είναι ούτε ποτέ θα είναι απαλλαγμένη από το έγκλημα». Επομένως, ο καθένας μας είναι ένας εν δυνάμει εγκληματίας.

12. Η φιλαναγνωσία βοηθάει και εξελίσσει τον αναγνώστη δίνοντας τροφή για σκέψη και προβληματισμό για πολλά ζητήματα της εποχής μας. Κάποιους αναγνώστες η λογοτεχνία τους βοήθησε ακόμα και να αλλάξουν τρόπο ζωής, σκέψης ή τοποθέτησης σε πολλά ζητήματα. Εσείς τι πιστεύετε, είναι σημαντικός ο ρόλος της λογοτεχνίας στη σύγχρονη κοινωνία;

Ο ρόλος της λογοτεχνίας, της τέχνης γενικά, είναι σημαντικός σε κάθε εποχή, όχι μόνο τώρα. Μας ταξιδεύει, ανοίγει τους ορίζοντές μας, μας καλλιεργεί, μας εκθέτει σε νέες ιδέες και (ιδανικά) μας κάνει πιο ανεκτικούς. Για μια κοινωνία με μεγαλύτερη κατανόηση, ενσυναίσθηση, ανθρωπιά, η λύση είναι μία από την παιδική ηλικία: βιβλία, βιβλία, βιβλία!

13. Όταν γράφετε ακολουθείτε κάποιο πρόγραμμα; Μπορείτε να γράφετε καθημερινά για κάποιες ώρες ή όποτε έχετε έμπνευση;

 Το μότο μου είναι πως «η Μούσα έρχεται στο ραντεβού». Με άλλα λόγια, όταν έχεις πρόγραμμα ο εγκέφαλος συνηθίζει στους ρυθμούς σου και παίρνει μπρος μόλις κάτσεις μπρος στην οθόνη του υπολογιστή. Έχω, λοιπόν, τη ρουτίνα μου, απ’ το πρωί στις 8.00 ως τις 18.00, κάνω έρευνα, διαβάζω, σημειώνω και γράφω χωρίς να υπολογίζω καθημερινές, Σαββατοκύριακα, αργίες ή γιορτές. Μόνο αυτές τις τελευταίες μέρες έχω σταματήσει λιγάκι για να ξεκουραστώ, μετά από πολλά χρόνια!

14. Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή και τι αποτελεί έμπνευση για σας;

Όλα μπορούν ν’ αποτελέσουν πηγή έμπνευσης: ένα τραγούδι, ένας πίνακας, μια φράση σε κάποιο βιβλίο ή άρθρο, ένα σχόλιο από ένα διπλανό τραπέζι, για να σας αναφέρω κάποια ελάχιστα που έχουν γεννήσει ιδέες για μένα.

Όσο για το «γιατί γράφει κάποιος;» η απάντησή μου είναι επειδή πολύ απλά θέλει να μοιραστεί κάτι. Μπορεί να γράφουμε για μας, για να εκφράσουμε την αλήθεια μας, να κάνουμε την ψυχανάλυσή μας, να αντιμετωπίσουμε τραύματα ή το σκοτάδι μας, αλλά χωρίς αναγνώστες η δημιουργία παραμένει ημιτελής. Γι’ αυτό και είμαι ευγνώμων στους αναγνώστες που μου δίνουν την ευκαιρία να κάνω αυτό που αγαπώ, κι εκείνοι το αγκαλιάζουν. 

15. Μιλήστε μας για σας. Ποια είναι τα χόμπι σας, τι σας εκνευρίζει, τι σας ηρεμεί. Τι δεν συγχωρείτε, τι θα αλλάζατε σε σας, ποιο θεωρείτε το καλύτερο προτέρημά σας.

Ω, τι να σας πω; (Γέλια) Νομίζω πως μέσα από τα γραπτά μου και τις συνεντεύξεις μου σχηματίζει κάποιος μια αρκετά καλή εικόνα για μένα. Τι με εκνευρίζει; Η αγένεια, η έλλειψη σεβασμού σ’ όλες τις εκφάνσεις της, από τις διαπροσωπικές σχέσεις ως το περιβάλλον, από την οδηγική συμπεριφορά ως τον επιθετικό ενικό.

Αυτό που με ηρεμεί είναι η γυμναστική, η μουσική, και φυσικά το διάβασμα. Δεν συγχωρώ την αχαριστία. Αν με ρωτούσατε πριν από δυο χρόνια τι θα άλλαζα σ’ εμένα θα σας έλεγα την ανυπομονησία μου. Αλλά με την ηλικία και την εμπειρία έχω μάθει να είμαι πιο υπομονετικός –είναι οξύμωρο πως μεγαλώνοντας, όσο μειώνεται δηλαδή ο χρόνος μας, γινόμαστε πιο υπομονετικοί!– και ξέρω πλέον πως ό,τι είναι να έρθει θα έρθει στην ώρα του. Το μεγαλύτερο προτέρημά μου, σε σχέση με αυτό που κάνω, είναι η εργατικότητα.

15+1. Σας ευχαριστούμε πολύ, κ. Μαρκογιαννάκη, για τη χαρά και την τιμή να απαντήσετε στο ερωτηματολόγιό μας. Εύχομαι από καρδιάς καλοτάξιδα να ΄ναι όλα σας τα βιβλία. Θέλετε να προσθέσετε κάτι που δεν σας ρώτησα;

 Εγώ σας ευχαριστώ για τις τόσο ενδιαφέρουσες ερωτήσεις σας! Νομίζω καλύψαμε αρκετά! Κι ελπίζω να έχουμε την ευκαιρία να τα ξαναπούμε σύντομα.

Σας ευχαριστούμε πολύ κ. Μαρκογιαννάκη που μας μιλήσατε και μας χαρίσατε αυτήν την τόσο όμορφη συνέντευξη-γνωριμία, μαζί σας…

Καλοτάξιδο το βιβλίο σας!!

 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

.

   Χρήστος Μαρκογιαννάκης

Ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης γεννήθηκε το 1980 στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου και μεγάλωσε. Με σπουδές στη Νομική και την Εγκληματολογία στην Αθήνα και το Παρίσι, και έχοντας εργαστεί ως δικηγόρος, τα τελευταία χρόνια ζει στη γαλλική πρωτεύουσα.

Είναι συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας και δοκιμιακών βιβλίων για την αισθητική του εγκλήματος, εμπνευστής της έννοιας criminart και μέλος της Crime Writers’ Association.

Το Μυθιστόρημα με κλειδί είναι το τρίτο του αστυνομικό μυθιστόρημα το οποίο εκδίδεται στα ελληνικά, ενώ θα ακολουθήσει και η έκδοσή του στα γαλλικά.

………..

Επιμέλεια και σύνταξη για Βιβλίων Ορίζοντες: Καλλιόπη Γιακουμή-Κουγιώνη