“Πιτσιμπούργκο” της Σώτης Τριανταφύλλου, γράφει η Καλλιόπη Γιακουμή-Κουγιώνη

Η άποψη της Καλλιόπης Γιακουμή-Κουγιώνη για το βιβλίο

.

☑️ Πιτσιμπούργκο 
✒️Συγγραφέας: Τριανταφύλλου Σώτη
✒️ Εκδόσεις Πατάκη

.

Το “Πιτσιμπούργκο” της Σώτης Τριανταφύλλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη (σε νέα έκδοση), είναι ένα σύντομο αφήγημα, γραμμένο σε μορφή επιστολών. Είναι η ιστορία της Ελέγκως και του Δημοσθένη, ενός νιόπαντρου ζευγαριού από τη Χίο που αναγκάζονται να χωρίσουν, λόγω της μετανάστευσης του Δημοσθένη στο Πίτσμπουργκ της Αμερικής (Πιτσιμπούργκο στη χιώτικη διάλεκτο)

Η ιστορία του νεαρού ζευγαριού μας μεταφέρει από το 1913 ως το 1914 και ταυτόχρονα στην όμορφη Χίο και στο Πίτσμπουργκ. Τον Δημοσθένη και την Ελέγκω, τους χωρίζει η ξενιτιά, ύστερα από τα δρώμενα του Α’ παγκοσμίου πολέμου, η αναγκαστική μετανάστευση του Δημοσθένη είναι επιτακτική για την επιβίωση και των δύο. Επικοινωνούν με γράμματα μέσα στα οποία περιγράφει ο ένας στον άλλο την καθημερινότητα και τις συνθήκες διαβίωσής του. Ο Δημοσθένης από την Αμερική, όπου εργάζεται χειρωνακτικά σε χαλυβουργείο της πόλης (στα “στίλια) και η Ελέγκω από την Ελλάδα, που περιμένει καρτερικά την πρόσκληση του, δίνουν ο καθένας τους, έναν προσωπικό, συνεχή αγώνα, μέχρι να έρθει επιτέλους η στιγμή, που το όνειρο τους θα γίνει πραγματικότητα. Μέχρι να ιδωθούν ξανά και αγαπημένοι, θα έχουν πετύχει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Άραγε θα τα καταφέρουν; 

Πολύ ευρηματικός ο επιστολικός χαρακτήρας που επέλεξε να δώσει στο αφήγημα της η Σώτη Τριανταφύλου. Πέραν του προφανούς, ότι στις αρχές του 20ού αιώνα η ανταλλαγή επιστολών, ήταν ίσως ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας των μεταναστών με τις οικογένειές τους στην πατρίδα, ο επιστολικός χαρακτήρας του αφηγήματος επιτρέπει στη συγγραφέα να αναδείξει με ζωντανό και άμεσο τρόπο τους δύο παράλληλους κόσμους της μετανάστευση. Έτσι η ψυχοσύνθεση των ηρωών ξετυλίγεται τόσο όμορφα και προκαλεί άμεσα εν συναίσθηση. Η Ελέγκω στο νησί, στεναχωριέται, νιώθει μοναξιά, απόγνωση, πικρία, ζήλια, ανυπομονησία και έχει γίνει πιο ιδιότροπη, ενώ ο Δημοσθένης προσπαθεί να είναι παρηγορητικός, να την ενθαρρύνει, να της χαρίζει όραμα και ελπίδα και συνάμα να αγωνίζεται σκληρά για να πετύχει τους στόχους τους, Κι αυτός νιώθει μοναξιά και νοσταλγεί τον τόπο του αλλά ταυτόχρονα δεν κρύβει τον ενθουσιασμό του και το δέος που του προκαλούν, όλα αυτά τα “καινούρια” πράγματα που βιώνει στο Πιτσιμπούργκο. Προσπαθεί να επισπεύσει τα πράγματα μα δυστυχώς αυτό τον οδηγεί σε λάθη και τα λάθη σε αναβολές και οι αναβολές σε απρόσμενες εξελίξεις που ανατρέπουν τα πάντα.

.

.

Η συγγραφική δεινότητα της συγγραφέας “φωνάζει” μέσα σε αυτό το σύντομο βιβλίο, παραδίδει μαθήματα λογοτεχνίας και άπλετη αναγνωστική τέρψη. Μέσα σε λίγες μόνο σελίδες, η Σώτη Τριανταφύλλου μας παρουσιάζει ένα κομμάτι της ιστορίας του νησιού και της μετανάστευσης των ανθρώπων προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Η ζωή στο νησί της Χίου, αμέσως μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, αποκαλύπτεται μέσα από την αλληλογραφία του ζευγαριού. Φτώχεια, πείνα, μπάρκα, προσφυγιά, αρρώστιες, μα και τηλέφωνα και κινηματόγραφος που προκαλούν δέος στο νησί της Χίου, ένα νησί πληγωμένο και σαστισμένο. Μια πολύ συγκινητική ιστορία, που στη διάρκειά της περιγράφονται λαογραφικά, τοπικά, ιστορικά, εθιμικά στοιχεία και των δύο περιοχών, και της Χίου και του Πίτσμπουργκ, αλλά και η διπλή αγωνία των ανθρώπων εδώ και εκεί, αυτών που μένουν και εκείνων που φεύγουν. Η νέα αρχή, οι δυσκολίες, οι ελπίδες, τα όνειρα, οι απογοητεύσεις, οι ανησυχίες για το εάν αυτό ήταν η μόνη λύση, και ο αγώνας για μια καλύτερη ζωή περιγράφονται από τη συγγραφέα τόσο ρεαλιστικά και απλά, που η διαφορά του χρόνου εξαφανίζεται και εύκολα μεταφερόμαστε στον χωροχρόνο της αφήγησης. 

Γραμμένο με έναν λόγο καθαρό, με στοιχεία Χιώτικης ντοπιολαλιάς, με πολύ ενδιαφέρουσα ροή, κινηματογραφικές περιγραφές και με δυνατές σκηνές που συνδυάζουν την συγκίνηση και το κωμικό στοιχείο σε τέλεια αρμονία, το μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου δεν μας προσφέρει απλώς την τοιχογραφία μιας εποχής, αλλά κυρίως μας μιλά για τους επιζήσαντες και τους αδικοχαμένους μιας γενιάς που όρθωσε ανάστημα, σε μια από τις πλέον δύσκολες περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Μιας γενιάς που πέρασε πολλά σε αυτόν τον κακοτράχαλο δρόμο της ξενιτιάς, έχασε πολλά και θυσίασε πολλά. Μιας γενιάς που πληγώθηκε, αδικήθηκε, περιπλανήθηκε, υποτιμήθηκε, βίωσε ρατσισμό και εξευτελισμούς, μα αγωνίστηκε μέχρι τέλους για να σταθεί στα πόδια της και να επιβιώσει. Αυτή η γενιά μνημονεύεται με τρόπο ευαίσθητο και σεβαστικό μέσα από το αφήγημα της Σώτης Τριανταφύλλου και πραγματικά αυτή η μνεία της αξίζει.  

.

Σύνοψη βιβλίου από το οπισθόφυλλο

.

Αυτό το σύντοµο βιβλίο —γραµµένο σε µορφή επιστολών— είναι η ιστορία του Δηµοσθένη και της Ελέγκως, ενός νιόπαντρου ζευγαριού από τη Χίο.

Ο Δηµοσθένης έχει µεταναστεύσει στο Πίτσµπουργκ της Πενσυλβάνια, ενώ η νεαρή γυναίκα του περιµένει στο νησί το πολυπόθητο εισιτήριο του πλοίου για να τον συναντήσει στην Αµερική.

Μέσα από την αλληλογραφία του Δηµοσθένη και της Ελέγκως —που χρονολογείται από τις µέρες του Πρώτου Παγκοσµίου Πολέµου— καταγράφονται θραύσµατα της µεταναστευτικής εµπειρίας στα τοπία του χάλυβα και του κάρβουνου, καθώς και της ιστορίας της Χίου.

Το «Πιτσιµπούργκο» είναι ένα κατεστραµµένο όνειρο· µια χαµένη λεπτοµέρεια της µεγάλης περιπέτειας της µετανάστευσης.

.

.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα

.

Η Σώτη Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Σπούδασε στο Φαρμακευτικό Τμήμα της Φυσικομαθηματικής και στο Γαλλικό Τμήμα της Φιλοσοφικής του ΕΚΠΑ. Είναι διδάκτωρ στην Αμερικανική Ιστορία και στην Ιστορία των πόλεων. Έχει κάνει μεταδιδακτορικές σπουδές στη φιλοσοφία των μαθηματικών και στις διεθνείς σχέσεις. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, νουβέλες, δοκίμια και διηγήματα.

Μεταφράζει από τέσσερις γλώσσες και αρθρογραφεί στον Τύπο. Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν τα έργα της: Το εργοστάσιο των μολυβιών (2000), Φτωχή Μάργκο (2001), Άλμπατρος (2003), Συγχώρεση (2005), Κινέζικα κουτιά (2006), Σάββατο βράδυ στην άκρη της πόλης (2008), Λίγο από το αίμα σου (2008), Ο χρόνος πάλι (2009), Αύριο, μια άλλη χώρα (2009), Ο υπόγειος ουρανός (2010), Για την αγάπη της γεωμετρίας (2011), Σπάνιες γαίες (2013), Μηχανικοί καταρράκτες (2014), Γράμμα από την Αλάσκα (2015), Αστραφτερά πεδία (2016), Το τέλος του κόσμου σε αγγλικό κήπο (2017, Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας), Το λούνα παρκ στο ιερό βουνό (2019), Σικελικό ειδύλλιο (2021), Άκου το λιοντάρι (2023), Η φυγή (νέα έκδοση, 2023), τα δοκίμια Αριστερή τρομοκρατία, δημοκρατία και κράτος (σε συνεργασία με τον Ηλία Ιωακείμογλου, 2003), Μιλώντας με την Αλίκη για τη φιλοσοφία και το νόημα της ζωής (2012), Πλουραλισμός, πολυπολιτισμικότητα, ενσωμάτωση, αφομοίωση (2015), Μόνοι στον κόσμο: Ευρωπαίοι συγγραφείς, αντιαμερικανισμός και αμερικανική μοναξιά (2019), καθώς και η συλλογή πολιτικών άρθρων Καρχαρίες και κοριοί.  Σημειώσεις για την Τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα (2023). Επίσης έχει γράψει βιβλία για παιδιά και νέους: Γράμμα από έναν δράκο (2005), Αφρικανικό ημερολόγιο (2008), Η Μιλένα και το φρικτό ψάρι (2011), Η Μαριόν στ’ ασημένια νησιά και στα κόκκινα δάση (αναθεωρημένη έκδοση 2014), Οι αρχαίοι Έλληνες χώνουν τη μύτη τους παντού (2015), Οι αρχαίοι Έλληνες χώνουν τη μύτη τους παντού (ξανά) (2016), Μιλώντας για την Έκφραση-Έκθεση (2017).

.

Επιμέλεια και σύνταξη Καλλιόπη Γιακουμή-Κουγιώνη

.

Η Καλλιόπη Γιακουμή-Κουγιώνη γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ρόδο.

Είναι παντρεμένη και έχει τρεις γιους. Ζει στην Κοζάνη με την οικογένειά της. Λατρεύει τα βιβλία και ό,τι έχει σχέση με αυτά. Η αγάπη της αυτή την οδήγησε στο να δημιουργήσει τη βιβλιοφιλική ομάδα και το site «Βιβλίων Ορίζοντες».

Παρ’ όλο που η επαφή της με το βιβλίο, τους φίλους του και με συγγραφείς είναι καθημερινή, η αγάπη αυτή όλο και μεγαλώνει και την πλημμυρίζει.

Έγινε ανάγκη που ψάχνει συνεχώς τρόπους για να εκφραστεί, να μοιραστεί, να γίνει ανταποδοτική, έτσι οδηγήθηκε στη συγγραφή του πρώτου της “ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΑΝΑΜΝΗΣΗ” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΥΔΡΟΠΛΑΝΟ. Επίσης συμμετέχει με διηγήματα της στα παρακάτω συλλογικά έργα Νιώθω, εκδόσεις Ελκυστής, 13 Συλλογή Διηγημάτων Τρόμου & Σκοτεινής Φαντασίας, εκδόσεις Lefalok, Διεθνής επετειακή ανθολογία. 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας, εκδόσεις Καμπύλη, Του έρωτα το κόκκινο, Εκατό χρόνια Σμύρνη, εκδόσεις Διάνοια και “Femina”, εκδόσεις Διάνοια.

Please follow and like us:

678

124

20