Μαρία Πρινάρη-Καρκαβατσάκη: “Η εκδίκηση και η αντεκδίκηση ανοίγουν κύκλο αίματος, κι αυτό από μόνο του καταστρέφει ζωές δεν τους αλλάζει απλά πορεία.”

Συνέντευξη στην συγγραφέα 
Μαρία Πρινάρη-Καρκαβατσάκη

.

Κοντά μας σήμερα η συγγραφέας του βιβλίου 

.

“ΑΝΤΕΤΙ“

Το βιβλίο της κα. Πρινάρη-Κασρκαβατσάκη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΝΟΗ

1 )  «Αντέτι», ο τίτλος του νέου σας βιβλίου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πνοή. Τι σημαίνει η λέξη «αντέτι» και γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο;

 Μ. Π-Κ: Συνήθειες, ήθη κι έθιμα, άγραφοι νόμοι. Αυτά σημαίνει η λέξη «αντέτι» κι αφού το νέο μου βιβλίο είναι ένα ζωντάνεμα όλων αυτών των εννοιών, επέλεξα αυτόν τον τίτλο. Στο βιβλίο κυρίαρχο ρόλο παίζει βέβαια ο σασμός που είναι ένας πολύ σημαντικός και ιδιαίτερα ισχυρός άγραφος νόμος. Επειδή όμως το βιβλίο είναι, κατά ένα μεγάλο μέρος του, και ηθογραφικό, ο τίτλος του ήθελα να εμπεριέχει όλες αυτές τις έννοιες. Εκτός από αυτό, μου ακουγόταν και πιο ωραία σαν λέξη.

2) Τι σας ενέπνευσε και σας οδήγησε στη συγγραφή του;

Μ. Π-Κ:  Σε ένα από εκείνα τα όμορφα Κυριακάτικα μεσημέρια που μαζευόμαστε η οικογένεια γύρω από το τραπέζι, συζητώντας για το θέμα της βεντέτας, εξέφρασα τον προβληματισμό μου, αλλά και την ενόχληση ή παράπονο να το πω καλύτερα, γιατί σχεδόν όλοι γνωρίζουν για τη βεντέτα και την ταυτίζουν κατά έναν τρόπο με την Κρήτη, και ελάχιστοι γνωρίζουν για τον σασμό, το αντίπαλο δέος της. «Γράψε για τον σασμό στο επόμενο βιβλίο σου», είπε ο γιος μου. Αυτό ήταν! Έσπειρε την ιδέα στο μυαλό μου, έγινε πρόκληση, πρόσκληση, έγινε σκοπός, έγινε στόχος κι έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου να τον πετύχω. Η ιδέα κάρπισε!

3) Μιλήστε μας για την ιστορία που θα διαβάσουμε στο «Αντέτι». Βασίζεται σε αληθινά γεγονότα;

Μ. Π-Κ:  Είναι η ιστορία των ανθρώπων τριών γενεών στο πέρασμα σχεδόν ενός αιώνα, που οι ζωές τους σημαδεύτηκαν από το «Αντέτι», κυρίως του σασμού. Ο σασμός, αν και είναι κάτι πολύ θετικό, έχει κι αυτός συχνά το τίμημά του και οι ήρωες κλήθηκαν να το πληρώσουν όταν χρειάστηκε. Τα λάθη και τα πάθη τους, οι έρωτες κρυφοί ή φανεροί, το δίκιο ή η αδικία, η περηφάνια ή ο συμβιβασμός, η προδοσία και το μίσος δημιουργούν καταστάσεις δύσκολες που χρειάζονται χειρισμούς κατάλληλους για να μην καταλήξουν σε βεντέτα. Πολλές αληθινές ιστορίες έχουν πλεχτεί μέσα στην μυθοπλασία. Ακόμα και μερικές σταγόνες ιστορίας υπάρχουν στο βιβλίο, αφού στο πέρασμα του χρόνου, συναντάμε ιστορικά γεγονότα και δεν μπορούμε να τα προσπεράσουμε σαν να μην συνέβησαν. Και φυσικά, το κυρίαρχο θέμα που είναι ο σασμός, βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα για τα οποία και γνώση είχα και στοιχεία, αλλά ποτέ δεν είναι αρκετά. Χρειάστηκε να κάνω μια μεγάλη έρευνα, κυρίως για τον τρόπο και τους κανόνες με τους οποίους γίνεται ένας σασμός και κάτω από ποιες συνθήκες. Είναι ένα θέμα με ιδιαίτερα λεπτές ισορροπίες και είναι πολύ εύκολο με την ελευθερία που σου επιτρέπει ίσως η μυθοπλασία, να παρουσιάσεις λάθος εικόνα. Θα εντυπωσιάσεις ενδεχόμενα εύκολα τον αναγνώστη, αλλά με την ίδια ευκολία υπάρχει ο κίνδυνος να βγεις έξω από το θέμα και μοιραία να δώσεις λανθασμένα μηνύματα. Όσον αφορά λοιπόν τον τρόπο που γίνεται ο σασμός, την τακτική που ακολουθείται και κάτω από ποιες συνθήκες μπορεί να επιτευχθεί, τα πραγματικά γεγονότα έχουν το προβάδισμα και πίσω ακολουθεί η μυθοπλασία.

4) Πείτε μας δυο λόγια για τους ήρωες του βιβλίου σας; Σε ποιον έχετε μεγαλύτερη αδυναμία και γιατί;

 Μ. Π-Κ: Είναι ένα πολυπρόσωπο βιβλίο. Καθώς η ιστορία εξελίσσεται σε μάκρος χρόνου, οι γενιές αλλάζουν και μοιραία οι ήρωες είναι πολλοί. Η κάθε νέα γενιά διαδέχεται την προηγούμενη κι έτσι οι ήρωες αλλάζουν, χωρίς όμως να ξεχαστούν ποτέ οι προηγούμενοι που έχουν αφήσει τη σφραγίδα τους στην ιστορία μας αλλά και στις ζωές των απογόνων τους. Άντρες και γυναίκες έχουν πρωτεύοντες ρόλους, με ιδιαίτερους χαρακτήρες και προσωπικότητες, που δίνουν έντονα την εικόνα της εποχής αλλά και του τόπου που έζησαν. Υπάρχουν και εκείνοι με τους δευτερεύοντες ρόλους, που είναι όμως πολύ σημαντικοί, καθώς συμπληρώνουν αυτή την εικόνα και έτσι την έχουμε ολοκληρωμένη. Υπάρχουν οι καλοί αλλά και οι κακοί γιατί ακριβώς έτσι είναι πάντα μια κοινωνία κι εδώ, η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα χωριό, σε μια μικρή κοινωνία δηλαδή.

Τώρα, σε ποιον έχω μεγαλύτερη αδυναμία; Είναι δύσκολο να δώσω μια απάντηση γιατί αγάπησα όλους τους «καλούς» για διαφορετικούς λόγους τον καθένα. Αγάπησα κάθε στοιχείο της προσωπικότητάς τους που θα μπορούσε να είναι και δικό μου ή που το θαύμαζα και «ζήλευα» που δεν το είχα. Αγάπησα την περηφάνια τους και την ικανότητά τους να τη βάζουν στην άκρη αν ήταν αυτό αναγκαίο. Γοητεύτηκα από τη δύναμη του «λόγου τιμής τους». Θαύμασα την αυτοθυσία τους αλλά και την τόλμη τους. Οι αναγνώστες έχουν ξεχωρίσει πολλούς για διαφορετικούς λόγους, και συμφωνώ με όλους. Οι περισσότερες αναγνώστριες έχουν ξεχωρίσει τον Σήφη, τον έχουν φανταστεί, τον έχουν αγαπήσει, κι εγώ μαζί τους είμαι! Πολλοί όμως έχουν ίσως αντιπαθήσει λίγο μια ηρωίδα της τελευταίας γενιάς, την Ανέζα, θεωρώντας την λίγο σκληρή και περισσότερο από όσο χρειάζεται πεισματάρα και εγωίστρια. Εγώ όμως, τη συμπαθώ γιατί είναι εκείνη που τόλμησε να διεκδικήσει τη ζωή και τα όνειρά της, να αγνοήσει ή να παραβλέψει τα στερεότυπα της κλειστής κοινωνίας που μεγάλωσε και να κάνει την επανάστασή της. Είναι μια γυναίκα που αν «σήμερα ζει κάπου» θα έχει περίπου την ηλικία μου, άρα μπορώ να κατανοήσω πώς ένιωθε αλλά και  τον τρόπο που θέλησε να σπάσει τα ξεπερασμένα στενά όρια που της επέβαλε η οικογένειά της και η κοινωνία που ζούσε. Πολύ θα ήθελα κάποια στιγμή να της δώσω τη δυνατότητα να δικαιωθεί στα μάτια όσων δεν την κατανόησαν.

5) Ποια τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε στους αναγνώστες μέσα από το έργο σας;

 Μ. Π-Κ: Δεν είμαι σίγουρη ότι σε κάθε βιβλίο που γράφουμε ή διαβάζουμε πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχουν «μηνύματα» που περνάει ο συγγραφέας στον αναγνώστη κι εγώ δεν θεωρώ τον εαυτό μου τον πλέον ειδικό για να δίνει συμβουλές, να κάνει υποδείξεις και να περνάει μηνύματα. Όμως ο κάθε συγγραφέας όταν γράφει ένα βιβλίο, σίγουρα έχει να μιλήσει για ένα θέμα, για κάποια πράγματα παλιά ή σημερινά, να σε ταξιδέψει, να σε προβληματίσει ή να σε κάνει απλά να περάσεις όμορφα ή να σου δώσει τροφή για σκέψη. Στο «Αντέτι» εγώ μιλάω περισσότερο για τον σασμό, για να το ακούσουν όσοι δεν το ξέρουν, ότι δεν υπάρχει μόνο η βεντέτα αλλά και ο σασμός που την πολεμάει, έτσι όπως στέκεται το καλό απέναντι στο κακό. Μιλάω για εκείνους τους ανθρώπους που υπηρετούν αυτόν τον άγραφο νόμο, τους σύγχρονους ειρηνοποιούς, τους συμφιλιωτές, που λένε αφήστε την «κακή ώρα» να περάσει και προσπαθούν να το κάνουν πράξη. Μιλάω για ήθη κι έθιμα παλιά, ξεχασμένα πολλά από αυτά, γιατί αξίζει να τα θυμηθούμε ή να τα γνωρίσουμε. Είναι κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και τα ζωντανεύω οδηγώντας τον αναγνώστη σε ένα νοσταλγικό ταξίδι σε περασμένους καιρούς. Τα περισσότερα από αυτά τα έθιμα και τις συνήθειες αξίζει να τα θυμηθούμε αλλά, τολμώ να θίξω και κάποιες συνήθειες που πρέπει οπωσδήποτε να ξεχαστούν γιατί είναι «κακές συνήθειες» και επικίνδυνες. Ο αναγνώστης που θα διαβάσει το «Αντέτι» σίγουρα θα κάνει ένα όμορφο ταξίδι σε καιρούς περασμένους αλλά θα μάθει και θα προβληματιστεί. Πιστεύω και ελπίζω ότι μέσα από το ταξίδι αυτό  θα πάρει και τα μηνύματα αυτά που μόνος του θα ξεχωρίσει.

6) Μέσα στο βιβλίο σας συναντάμε τη λέξη «σασμός» και τους «μεσίτες». Τι σημαίνει σασμός και ποιοι είναι οι μεσίτες;

  Μ. Π-Κ: Όταν υπάρχουν σοβαρές διαφορές μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ανθρώπων ή οικογενειών, τότε μεσολαβούν κάποιοι ψύχραιμοι και λογικοί άνθρωποι, δίκαιοι και αμερόληπτοι, υψηλού κύρους και κοινής αποδοχής στην κοινωνία, προκειμένου να επιλυθούν εξωδικαστικά αυτές οι διαφορές, να γίνει σασμός δηλαδή, και να μην εξελιχθούν σε κάτι χειρότερο, ακόμα και μια βεντέτα ίσως. Οι άνθρωποι αυτοί που προσπαθούν να φέρουν σε συμβιβασμό τους εμπλεκόμενους σε αυτές τις διαφορές, λέγονται μεσίτες, αφού μεσολαβούν, δηλαδή μπαίνουν στη μέση.

7) Αντέτι, σασμός, μεσίτες… έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες με τις βεντέτες στην Κρήτη. Συνεχίζουν να δημιουργούνται βεντέτες ακόμα και σήμερα;

 Μ. Π-Κ: Δεν έχει εξαλειφθεί εντελώς η βεντέτα από την Κρήτη, αλλά και πουθενά δεν έχει εξαλειφθεί, γιατί βεντέτα δεν υπάρχει μόνο στην Κρήτη. Άλλωστε η λέξη δεν είναι καν ελληνική. Σασμός όμως υπάρχει μόνο στην Κρήτη και εξαιτίας αυτού του άγραφου και ισχυρού νόμου, εξαιτίας των μεσιτών, των σύγχρονων ειρηνοποιών, η βεντέτα έχει περιοριστεί σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό. Αν έλειπαν οι μεσίτες και ο σασμός, ίσως οι βεντέτες να ήταν πολύ περισσότερες και κάποια χωριά, ορεινά κυρίως να είχαν ερημώσει.

8) Ο άνθρωπος πολλές φορές θυσιάζει πολλά στην προσπάθειά του να ακολουθήσει άγραφους κανόνες και να είναι «εντάξει» απέναντι σε μια κοινωνία που τους επιβάλει, το ίδιο κάνουν και κάποιοι από τους ήρωές σας. Κατά τη γνώμη σας υπάρχουν λάθος κανόνες που κακώς αποτελούν στερεότυπα και στο σύνολο τους, υπάρχουν όρια; 

 Μ. Π-Κ: Γενικά μιλώντας και όχι εστιάζοντας στην ιστορία του βιβλίου μου θα πω ότι ναι, ο άνθρωπος κάποιες φορές χρειάζεται να βάλει στη «ζυγαριά κάποια θέλω και κάποια πρέπει», να μετρήσει κέρδη και απώλειες και να πάρει αποφάσεις. Εκεί, ίσως χρειαστεί να κάνει και κάποιες θυσίες, πάντα με όρια. Οι ήρωές μου, ζουν σε μια άλλη πολύ παλιότερη εποχή, σε κοινωνία μικρή, αυστηρή και συχνά σκληρή. Οι κανόνες ακόμα και σε αυτές τις κλειστές κοινωνίες, προχωρώντας ο χρόνος, έχουν αλλάξει. Έχουν βρεθεί εναλλακτικοί θα έλεγα τρόποι προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

9)  «Αντέτι», ένα μυθιστόρημα που προκαλεί στον αναγνώστη έντονα συναισθήματα. Ποια ήταν τα δικά σας συναισθήματα όταν το γράφατε;

Μ. Π-Κ: Και τα δικά μου συναισθήματα ήταν πολύ δυνατά, όχι απλά έντονα, αλλά υπήρχαν στιγμές που ξεχνούσα ότι δεν ήμουν εγώ ο ήρωας ή η ηρωίδα που βίωνε την κάθε κατάσταση. Πονούσα ως τα τρίσβαθα της ψυχής περιγράφοντας τα συναισθήματα της μάνας του Σήφη τότε που αναγκάστηκε η ίδια να τον διώξει από το σπίτι τους και τον τόπο τους. Θύμωνα κι ένιωθα να με πνίγει το άδικο όταν ο Σήφης έφευγε από το χωριό του, δάκρυσα όταν αναγκάστηκε να αρνηθεί την πρώτη αγάπη του κι ένιωθα σαν να πενθούσα εγώ η ίδια έναν χωρισμό. Σε όλη τη διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου είχα λόγους να βιώνω έντονα συναισθήματα πόνου, θλίψης, θυμού, οργής, ακόμα και χαράς και περηφάνιας αλλά και μίσους. Είναι η ιστορία τέτοια που χωράει πολλά και δυνατά συναισθήματα. Εγώ σαν αναγνώστρια, μου αρέσει να διαβάζω βιβλία που θα με κάνουν να νιώθω στον υπέρτατο βαθμό, να πλημμυρίζω από συναισθήματα. Οπότε, κι όταν γράφω, το ίδιο θέλω να  νιώθω αλλά και να παραδώσω στον αναγνώστη ένα τέτοιο βιβλίο επιδιώκω.

10 ) «Ξέρω το, μάνα, μα χρόνια ποδεινάζομαι. Άντρας είμαι, δεν πήγαινε άλλο! Την εκδίκηση πρέπει να την παίρνει κάθε άντρας με τη χέρα του» λέει ο Σήφης ένας από τους ήρωες σας στην μητέρα του. Είστε από την Κρήτη και ξέρετε από πρώτο χέρι το τίμημα μιας εκδίκησης που μπορεί να ανοίξει έναν κύκλο αίματος. Αξίζει για χάρη της εκδίκησης να αλλάξουν πορείες ζωής γιατί θα το ορίζει το «αντέτι» και θα το επιβάλλει η πίστη στο εθιμικό δίκαιο;

 Μ. Π-Κ: Τα λόγια αυτά του Σήφη λέγονται σε μια στιγμή που είναι φανερό ότι το ποτήρι έχει ξεχειλίσει. Αποτελούσαν άποψη και «πιστεύω» πολλών αντρών εκείνης της εποχής αλλά σίγουρα και αρκετών σημερινών. Η εκδίκηση και η αντεκδίκηση ανοίγουν κύκλο αίματος, κι αυτό από μόνο του καταστρέφει ζωές δεν τους αλλάζει απλά πορεία. Στην ιστορία του βιβλίου μου, οι ζωές αλλάζουν πορεία για να αποφευχθεί το άνοιγμα του κύκλου του αίματος, για να μην αρχίσουν οι γδικιωμοί. Οι θυσίες γίνονται για χάρη του σασμού και όχι της εκδίκησης. Το εθιμικό δίκαιο τα περιλαμβάνει και τα δύο. Με βάση τη λογική θα έλεγε κανείς πως είναι προτιμότερο να αλλάξει πορεία μια ζωή από το να χαθεί.

 11) Ακολουθούμε τις ιστορίες τριών γενεών στην Κρήτη μέσα από ένα οδοιπορικό που κρατάει σχεδόν έναν αιώνα. Αναφέρετε πολλά ιστορικά στοιχεία στο βιβλίο σας που σίγουρα εκμαιεύσατε μέσα από μια βαθιά και επιμελή έρευνα. Πόσο χρόνο σας πήρε να τα μαζέψετε και να αξιολογήσετε την αντικειμενικότητά τους;

 Ακριβώς επειδή το οδοιπορικό στις ζωές αυτών των ανθρώπων διαρκεί σχεδόν έναν ολόκληρο αιώνα, αναπόφευκτα συνάντησα κατά την συγγραφή του βιβλίου και κάποια ιστορικά γεγονότα που δεν θα μπορούσα σε καμία περίπτωση να τα προσπεράσω σαν να μην τα «είδα». Άλλωστε, αυτά τα γεγονότα και ιδιαίτερα όσα συνέβησαν επί γερμανικής κατοχής στην Κρήτη κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, αποτέλεσαν αφορμή για να δημιουργηθούν διαφορές και μίση που προκάλεσαν βεντέτες. Έτσι, έπαιξαν ρόλο και στις ζωές των ηρώων μου. Αν και όπως είπα και σε προηγούμενη απάντησή μου, στο βιβλίο μου υπάρχουν μόνο λίγες σταγόνες ιστορίας, χρειάστηκε πολύς χρόνος για την έρευνα αυτών των ιστορικών γεγονότων. Πολλά βιβλία διάβασα και αποδείχτηκαν πολύ χρήσιμα, πολλές συζητήσεις με ανθρώπους που γνωρίζουν αλλά και ηλικιωμένους που τα έζησαν και φυσικά από το διαδίκτυο άντλησα στοιχεία και πληροφορίες. Το διαδίκτυο αποδεικνύεται ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο αλλά κι αυτό χρειάζεται πολύ χρόνο καθώς κάθε πληροφορία πρέπει να την διασταυρώνεις για να την επιβεβαιώσεις. Ίσως η έρευνα για τα ιστορικά γεγονότα, αν και κατέχουν μόνο λίγες σελίδες από το βιβλίο που δεν είναι βέβαια ένα ιστορικό μυθιστόρημα, μου πήρε περισσότερο χρόνο από όσο το κυρίως θέμα της ιστορίας, γιατί δεν μου αρέσει καθόλου η ανακρίβεια. Έρευνα και συγγραφή μέχρι ένα σημείο έγιναν παράλληλα. Για να ολοκληρωθεί το βιβλίο χρειάστηκα τρία χρόνια.

12) Με ξεναγήσατε μέσα από τις σελίδες του βιβλίου σας, στο νησί σας με τον καλύτερο τρόπο. Μου δείξατε φανταστικά τοπία, από τα μιτάτα μέχρι τα δάση και τις ψηλές βουνοκορφές, με φιλοξενήσατε σε σπιτικά καλόκαρδων ανθρώπων, γεύτηκα νοστιμότατα φαγητά, μύρισα χίλια βότανα, λουλούδια σε καλοφροντισμένες αυλές, προσκύνησα με κατάνυξη σε εκκλησιές και μοναστήρια, χόρεψα σε πανηγύρια, έμεινα εκστασιασμένη μπροστά σε ηλιοβασιλέματα και ανατολές που τα χρώματά τους με ζέσταναν, με ταξίδεψαν, με γαλήνεψαν. Φαίνεται πως είναι πολύ σημαντικό για σας να δει ο αναγνώστης αυτή την Κρήτη και να την γνωρίσει καλύτερα μέσα από την ιστορία και τα έθιμά της, πέρα από το πιο χαρακτηριστικό της ίσως, τη βεντέτα. Είναι έτσι;

  Μ. Π-Κ: Δεν δέχομαι ότι το πιο χαρακτηριστικό της Κρήτης είναι η βεντέτα αλλά όλα τα προηγούμενα που αναφέρατε. Άλλωστε το βιβλίο δεν μιλάει για τη βεντέτα αλλά για τον σασμό πρωτίστως και δευτερευόντως για άλλους άγραφους νόμους, ήθη και έθιμα. Ξέρετε, είχα βάλει στοίχημα με τον εαυτό μου, να μην γράψω για βεντέτα, σκοτωμούς και αίματα. Πρόσεξα πολύ ώστε να μην κάνω το λάθος αυτό, άλλο να γράψεις για τη βεντέτα και άλλο για τον σασμό. Πρωταγωνιστής έπρεπε να είναι ο σασμός πλαισιωμένος από ένα σωρό άλλα όμορφα έθιμα. Οι σκοτωμοί και τα αίματα σίγουρα προκαλούν αγωνία στον αναγνώστη και ανεβάζουν την αδρεναλίνη, αλλά δεν είναι αυτό ο σασμός. Αυτή την Κρήτη ήθελα να γνωρίσει ο αναγνώστης, μέσα από αυτή την όμορφη εικόνα που πολύ επιτυχημένα περιγράψατε μέσα στην ερώτησή σας.

13) Το αντέτι μπορεί να σώζει ζωές αλλά κάποιες φορές απαιτεί την θυσία ζωών και ψυχών στο βωμό του. Έχω έρθει πολύ κοντά με τους ήρωες σας, τους κατανόησα και ένιωσα τον πόνο τους. Άλλοι προσπάθησαν να ξεφύγουν από τη μοίρα που τους επέβαλε το αντέτι, άλλοι πάλι συμβιβάστηκαν και κάποιοι έμαθαν να ζουν με τις τύψεις, το πείσμα ή τον θυμό. Τελικά φέρνει λύτρωση ένας σασμός;

 Μ. Π-Κ: Το αντέτι του σασμού σκοπό έχει να προλάβει τη θυσία ζωών. Ίσως μερικές φορές να έχει σαν τίμημα την αλλαγή της πορείας της ζωής ενός ανθρώπου ή και ολόκληρης της οικογένειάς του. Μπορεί να χρειαστεί να γίνουν συμβιβασμοί, ή κάποιες άλλες θυσίες αναίμακτες, που σίγουρα έχουν ψυχικό κόστος. Δεν είναι όμως πάντα απαραίτητο αυτό, γιατί ανάλογα με την περίπτωση, σασμός μπορεί να γίνει και με ένα πιο ανώδυνο τρόπο, όπως για παράδειγμα με το να δώσουν απλά τα χέρια και να τσουγκρίσουν τα ποτήρια τους πίνοντας ένα κρασί ή με το να γίνει μια κουμπαριά. Αυτά φαίνονται και στο βιβλίο μου αλλά δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στις περιπτώσεις εκείνες που ο σασμός έχει ένα τίμημα πιο «ακριβό», γιατί αυτό έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε ένα μυθιστόρημα. Ο πόνος, οι τύψεις, το πείσμα ή ο θυμός έγιναν συνοδοιπόροι των ηρώων μου, συχνά όμως συμβαίνει αυτό σε πολλούς ανθρώπους, ακόμα κι αν δεν έχει προηγηθεί ένας σασμός, αλλά γιατί απλά στη ζωή δεν είναι όλα ρόδινα και δεν γίνονται πάντα με τον απόλυτα σωστό τρόπο. Πάντως όταν γίνει σασμός και αποτραπεί μια βεντέτα και δεν χαθούν ζωές, τότε έχουμε μόνο όφελος. Αν αυτό δεν είναι λύτρωση, σίγουρα είναι κέρδος.

 14)  Μιλήστε μας λίγο για σας. Τι σας θυμώνει, τι σας χαλαρώνει, τι δεν συγχωρείτε, τι θα αλλάζατε αν μπορούσατε, ποιο είναι το μεγαλύτερο προτέρημά σας και ποιο το ελάττωμα που αναγνωρίζετε και θα θέλατε να διορθώσετε.

 Μ. Π-Κ: Φτάσαμε στα δύσκολα τώρα, γιατί ναι, δυσκολεύομαι αρκετά να μιλάω για τον εαυτό μου. Με θυμώνουν πολλά, με χαλαρώνουν λίγα, συγχωρώ ορισμένα πράγματα και ορισμένα όχι. Με θυμώνει πολύ το ψέμα, πάρα πολύ η αχαριστία, με κάνει έξαλλη η αδικία, μισώ την υποκρισία και κάθε τι ψεύτικο. Με χαλαρώνει η καλή παρέα με ανθρώπους που αγαπώ, η φύση, το διάβασμα και φυσικά η συγγραφή. Δεν είπα η παρέα με τις τρεις εγγονές μου γιατί αυτό δεν με χαλαρώνει απλά, με κάνει ευτυχισμένη. Πολλά είναι εκείνα που θα μπορούσα να πω ότι δεν συγχωρώ, όπως την προδοσία και όλα αυτά που προηγουμένως ανέφερα ότι με θυμώνουν. Όμως, ανακαλύπτω ότι με το πέρασμα του χρόνου δεν με θυμώνουν πολύ, δεν με πονάνε πολύ, δεν τα ξεχνάω βέβαια εντελώς και δεν ξέρω αν αυτό λέγεται συγχώρεση αλλά σίγουρα τα αφήνω πίσω. Τι θα άλλαζα; Στον κόσμο αν είχα τέτοια δύναμη, πολλά. Δεν έχει νόημα να τα απαριθμήσω γιατί είναι τα ίδια με εκείνα που οι περισσότεροι άνθρωποι θα ήθελαν να αλλάξουν. Στη ζωή μου, έχω κάνει λάθη, πολλά ή λίγα δεν έχει μεγάλη σημασία. Τίποτα όμως δεν θα άλλαζα, τα περισσότερα από αυτά τα λάθη ομορφαίνουν τη ζωή ή σε κάνουν σοφότερο. Νομίζω ότι το μεγαλύτερο προτέρημά μου είναι ότι μπορώ ακόμα να αγαπάω και να εμπιστεύομαι. Ελαττώματα έχω πολλά… αυτό που θα ήθελα αλλά δεν μπορώ να διορθώσω, είναι να μην εμπιστεύομαι εύκολα.

 14+1 Εδώ λοιπόν μπορείτε να προσθέσετε μόνη σας, την ερώτηση που δεν σας έκανα… Τι δεν σας ρώτησα, που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;

 Μ. Π-Κ: Οι ερωτήσεις σας ήταν πολύ εύστοχες και ουσιαστικές και με βοήθησαν να δώσω μια σύντομη αλλά ολοκληρωμένη εικόνα του βιβλίου. Θα ήθελα να πω δυο λόγια για το εξώφυλλο, που ούτε εγώ η ίδια που έγραψα το βιβλίο δεν θα μπορούσα να βάλω σε μια εικόνα τέτοιες λεπτομέρειες, ώστε ένας προσεχτικός αναγνώστης θα τις διακρίνει μετά την ανάγνωση του βιβλίου. Γι’ αυτό και πολλά άλλα, ευχαριστώ τις εκδόσεις Πνοή και τους συνεργάτες της. Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους στάθηκαν δίπλα μου με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ως τη στιγμή που είδα το βιβλίο μου να παίρνει ζωή, να εκδίδεται και να κυκλοφορεί, αλλά και τώρα ακόμα,  εννέα μήνες μετά την κυκλοφορία του. Φυσικά οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κόσμο, στους αναγνώστες που αγάπησαν και αγκάλιασαν το «Αντέτι», κι αυτό με τιμάει και μου δίνει τεράστια χαρά. Το τελευταίο, αλλά επίσης μεγάλο ευχαριστώ, είναι για εσάς, για τη φιλοξενία σας, γι’ αυτή την ωραία συζήτηση και τις εξαιρετικές ερωτήσεις.

Διαβάστε την άποψη της Καλλιόπης Γιακουμή για το βιβλίο πατώντας στον παρακάτω σύνδεσμο

ΑΝΤΕΤΙ

Σας ευχαριστούμε πολύ κα.  Πρινάρη-Καρκαβατσάκη που μας μιλήσατε και μας χαρίσατε αυτήν την τόσο όμορφη συνέντευξη-γνωριμία, μαζί σας…

Καλοτάξιδο το βιβλίο σας!!

Σύνοψη βιβλίου…

Επιμέλεια και σύνταξη Καλλιόπη Γιακουμή

Please follow and like us:

678

124

20