Η άποψη της Καλλιόπης Γιακουμή-Κουγιώνη για το βιβλίο
***
Κρατώντας στα χέρια μου το τελευταίο βιβλίο της Άννας Γαλανού, “Μαργκώ”, ένιωσα αμέσως πως ένα υπέροχο ταξίδι ξεκινούσε, έτσι εξάλλου γίνεται πάντα με τα βιβλία της, μιας και κάθε της έργο αποτελεί πια εγγύηση.
Αυτή την φορά η ιστορία που μας αφηγείται η Άννα Γαλανού, ξεκινά το 1918 με φόντο την Σμύρνη. Εκεί στην κοσμοπολίτικη Σμύρνη, λίγο πριν την μικρασιατική καταστροφή συναντάμε την κεντρική ηρωίδα του βιβλίου, την όμορφη Μαργκώ. Η έφηβη κοπέλα ζει μαζί με τη Γαλλίδα μητέρα της, την γνωστή κεντήστρα Λίλη, μέχρι την στιγμή που αναγκάζεται να παντρευτεί, τον πάμπλουτο τραπεζίτη Ασημάκη Αγγελίδη. Στα χέρια του θα ξεκινήσει η νέα της ζωή, μια ζωή στην οποία μόνο ανέχεται.. δεν αντιδρά, δεν ζει, δεν ονειρεύεται πια..
Ακολουθούμε την πορεία της Μαργκώ μέσα στον χρόνο, μια πορεία που την περνά μέσα από τέσσερις σταθμούς ζωής, τέσσερις πόλεις, την Σμύρνη της μνήμης, την μαγευτική Αλεξάνδρεια, το Παρίσι, την πόλη του φωτός και του έρωτα και την πανέμορφη Αθήνα.Την πρωτογνωρίζουμε σαν ένα δεκαεξάχρονο παιδί, ένα άβγαλτο κορίτσι και την βλέπουμε να μεταμορφώνεται σταδιακά σε μια γυναίκα, που δοκιμάζεται, αλλάζει μα και ωριμάζει μέσα από τις δικές της επιλογές.
Νιώθεις πως είσαι συνταξιδιώτης της, πως κάθεσαι απέναντι της σε ένα βαγόνι. Την φαντάζεσαι να κοιτά έξω από το παράθυρο καθώς το τρένο ξεκινά και οι εικόνες αλλάζουν αστραπιαία. Εκείνη βουρκωμένη, σε κοιτά, χαμογελά δειλά και αρχίζει να σου μιλά για την ζωή της. Μοιάζει σαν εξομολόγηση, ένας απολογισμός που περισσότερο έχει ανάγκη εκείνη να κάνει, μα που εύκολα σε παρασύρει και σε μαγεύει η ιστορία της και ανυπόμονα θες να τα μάθεις όλα.
Ο κόσμος της Μαργκώ συνεχώς αλλάζει. Γρήγορα, βίαια, απρόσμενα χωρίς εκείνη να το θέλει. Οι σταθερές της ανατρέπονται, τα όνειρα και οι προσωπικοί στόχοι καταχωνιάζονται σε σκοτεινές γωνιές του μυαλού και της καρδιάς και οι άνθρωποι που υπολόγιζε την προδίδουν, την πονάνε, την αφήνουν μόνη της και εκείνη έρχεται αντιμέτωπη με τον διπρόσωπο χαρακτήρα τους και την ψεύτικη, την υπολογιστική, την απατηλή και άσχημη όψη των ανθρωπίνων σχέσεων.
Άλλοτε γεμάτη ελπίδα, πιστεύει πως κάτι νέο θα γεννηθεί και άλλοτε πάλι απογοητεύεται και κλείνεται στον εαυτό της. Βάζει στόχους και πασχίζει να τους πετύχει, μολονότι καταλαβαίνει πως δεν κινεί αυτή όλα τα νήματα. Απογοητεύεται, λυγίζει, κάνει λάθη, τα πληρώνει, μα πάντα ψάχνει τον τρόπο να αποδείξει πως μπορεί να τα καταφέρει και μοιάζει να μην τα παρατάει. Στην προσπάθειά της να ζήσει, να νιώσει, να αλλάξει παραστάσεις, να γεμίσει συναισθήματα, να ερωτευτεί, να πειραματιστεί, να ξεπεράσει τα εμπόδια και να δοκιμάσει να υπάρξει μέσα στο πλαίσιο που η ίδια θα δημιουργήσει για τον εαυτό της, αναψηλαφεί τις πληγές της και ψάχνει να βρει την δύναμη να συνεχίσει, μέχρι την στιγμή που θα νιώσει έτοιμη για την προσωπική της επανάσταση και οριστική αλλαγή.
Η Άννα Γαλανού δημιουργεί μια ηρωίδα που θέλει να μιλήσει για όλα όσα νιώθει και όλα όσα έζησε και που χαρακτηρίζουν την εποχή της και την θέση της σε αυτήν, ως γυναίκα. Μέσα από την Μαργκώ, ο αναγνώστης μπορεί να δει τον κοινωνικό χαρακτήρα του βιβλίου. Η Γαλανού ζωντανεύει στις σελίδες του βιβλίου της, μια πολλή ενδιαφέρουσα προσωπικότητα, ικανή να προκαλέσει το ενδιαφέρον στον αναγνώστη, αλλά δεν μένει μόνο σε αυτό. Δεν ζητά αυτό.. Με την επιδέξια συγγραφική δεινότητα που διαθέτει, χρησιμοποιεί αυτή την προσωπικότητα και την δυναμική της, που εύστοχα σκιαγραφημένη αποτελεί ένα άρτιο ψυχογράφημα της γυναίκας, της κόρης, της συζύγου, της ερωμένη που αναγκάζεται να υποταχθεί στον καθωσπρεπισμό της εποχής και στις αιρετικές νόρμες της κοινωνίας.
Οι υπόλοιποι ήρωες του βιβλίου αποτελούν ένα ακόμα βασικό του πλεονέκτημα. Είναι οι διαφορετικές φωνές, που καταφέρνουν όχι μόνο να προσδώσουν έντονο αφηγηματικό ενδιαφέρον, αλλά και να αναδείξουν ποικίλους συμβολισμούς.
Θέματα όπως η καταπίεση της γυναίκας, οι δύσκολες συνθήκες ζωής μιας άλλης εποχής όπου η επιβίωση ήταν το σταθερό ζητούμενο, οι αδιέξοδες ερωτικές σχέσεις ή οι επιβεβλημένοι γάμοι, ο αγώνας για την καταξίωση και το δικαίωμα στην ισοτιμία και την ελευθερία, το δικαίωμα στην προσωπική επιλογή, το θάρρος της γνώμης και η υπεράσπισή της, τα ψυχολογικά αδιέξοδα, οι βίαιες αλλαγές λόγω αστάθμητων παραγόντων, διατρέχουν τις σελίδες του βιβλίου. Παράλληλα, εγείρονται ερωτήματα αναφορικά με τη θέση της γυναίκας και την αντιμετώπισή της από το άλλο ή όμοιο φύλο.
Οι ανθρώπινες σχέσεις στο μυθιστόρημα λαμβάνουν ποικίλες παραμέτρους. Υπάρχουν χαρακτήρες που οι αντιδράσεις τους είναι κινούμενες από ερωτικά ένστικτα, από εμμονές, από αυταρχισμό, από ζήλια, κακία, εξαπάτηση, συμφέρον, ψέμα, μα και άλλοι που αφήνουν να τους επηρεάζει η αληθινή αγάπη και το μεγαλείο ψυχής.
Αξιοσημείωτη είναι για άλλη μια φορά η ιστορική έρευνα της Άννας Γαλανού. Μια μεγάλη, αντικειμενική και εμπεριστατωμένη έρευνα, που ξεκινά από την εποχή του Μεσοπολέμου, με σημαντικά πολιτικά ζητήματα σε Ευρώπη και σε Ελλάδα, που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο και επηρέασαν τις σχέσεις και τις ζωές των ανθρώπων. Ακολουθώντας αυτή την ιστορική διαδρομή μαθαίνουμε για την επανάσταση των Μπολσεβίκων και τα επακόλουθα που είχε αυτό στην εμπορική δραστηριότητα των Ελλήνων εμπόρων της Ρωσίας, φθάνουμε στην απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, στην συνθήκη των Σεβρών και στην μη επικύρωση της, που τελικά οδήγησε στην οριστική ακύρωση της από τον Μουσταφά Κεμάλ και οδήγησε στην απομόνωση της Ελλάδας και στην επώδυνη, εφιαλτική καταστροφή της Σμύρνης το 1922 και καταλήγουμε μέχρι την κρίση της γαλλικής κατοχής στην Αλγερία και το κραχ του 1929 και τις συνέπειες που είχε αυτό στην οικονομική ζωή της Ελλάδας και οδήγησαν στην πτώχευση της το 1932.
Χωρίς περιττολογίες και με περισσή φροντίδα στον συγγραφικό στόχο, η Άννα Γαλανού, παραθέτει τα ιστορικά γεγονότα κρατώντας τις σωστές αναλογίες και ισορροπίες. Κάποιες φορές τα αφήνει να περνούν επιφανειακά από τις ζωές των ηρώων της, ενώ άλλοτε κλυδωνίζουν την πορεία τους χωρίς όμως να φαντάζουν παράταιρα της μυθιστορικής ροής.
Η Άννα Γαλανού με λόγο δυνατό, συγκροτημένο, αποφασιστικό, ζωντανές περιγραφές, με χαρακτήρες που καταφέρνουν να ξεφεύγουν από την χάρτινη υπόστασή τους και να γίνονται οικείοι στον αναγνώστη, με αφήγηση διανθισμένη με ανατροπές, πλούσια συναισθήματα, ως άλλος αρχιτέκτονας, στο τελευταίο της βιβλίο χτίζει και αναπλάθει μια εποχή όχι τόσο μακρινή, μα τόσο διαφορετική από τη σημερινή ελληνική σκηνή, παρέχοντάς μας γνήσιους ήρωες που κουβαλάνε το ψυχικό άχθος της εποχής τους. Η συγγραφέας χειρίζεται επιδέξια τα χρονικά στεγανά της ιστορίας της, χαρίζοντας στην ελληνική λογοτεχνία ένα εξαιρετικό και αρραγές έργο μυθοπλασίας, συνδυασμένο αριστουργηματικά, με το κοινωνικό και ιστορικό του στοιχείο.
Η Μαργκώ είναι ένα βιβλίο ψυχογράφημα, στο οποίο χάρη στην αφηγηματική ικανότητα της δημιουργού του, ιχνηλατείται με τον καλύτερο τρόπο η ανθρώπινη ψυχή και τα αποθέματα δύναμης και θέλησης της.
Ένα βιβλίο που φωνάζει πως ο κάθε αγώνας πρέπει να σταματάει μόνο όταν σε χρήζει νικητή, νικητή της ζωής σου.
Σύνοψη βιβλίου από το οπισθόφυλλο..
Στον Φραγκομαχαλά της Σμύρνης ζει μια Γαλλίδα κεντήστρα, η Λίλη, με την κόρη της, Μαργκώ.
Ο γάμος της δεκαεξάχρονης κοπέλας με έναν μεσήλικα, πάμπλουτο τραπεζίτη αφήνει άφωνη την αστική Σμύρνη του 1918.
Λίγο πριν την Καταστροφή του ’22, η Μαργκώ υποτάσσεται στη θέληση του συζύγου της, και μετακομίζουν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η εξωτική Αλεξάνδρεια όμως, όπως την είχε φανταστεί, αποδεικνύεται εφιάλτης.
Μέσα από μια σειρά απρόσμενων εξελίξεων, η ζωή της καταρρέει, κι έτσι το 1926, μόνη και χωρίς χρήματα, φτάνει στο Παρίσι αναζητώντας τη χαμένη μητέρα της.Δύο άντρες θα βρεθούν στον δρόμο της, που θα τη διεκδικήσουν με πάθος.
Η επιλογή της θα είναι δύσκολη και μοιραία, αναγκάζοντάς τη να παλέψει με νύχια και με δόντια για την αξιοπρέπεια και τη ζωή της.
Από τις βεγγέρες, τα καφέ αμάν και τα σουαρέ της κοσμοπολίτισσας Σμύρνης, στην κλειστή κοινωνία της Αλεξάνδρειας, στο λαμπερό Παρίσι με τους οίκους υψηλής ραπτικής και στην όμορφη Αθήνα του Μεσοπολέμου, ο αγώνας της Μαργκώ μοιάζει να μην έχει τέλος. Όμως, κάποια στιγμή, οι μάσκες πέφτουν…
Γιατί η αλήθεια έχει μόνο ένα πρόσωπο…
Λίγα λόγια για την συγγραφέα..
Άννα Γαλανού: Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Πεζά Ηρακλείου Κρήτης.Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν τα τρία βιβλία της ιστορικής τριλογίας «Οι Δρόμοι της Καταιγίδας»: Θυσία (2017), Εκδίκηση (2017), Εξιλέωση (2018), καθώς και τα μυθιστορήματα Αντιμέτωποι με το Χθες (2019), Το Παράπονό μου Μια Κραυγή (2018), Όταν Φεύγουν τα Σύννεφα (2016), Σμαράγδι στη Βροχή (2015), Τότε που Τραγουδούσαν οι Θεοί (2014), καθώς και τρία παραμύθια από την παιδική σειρά Λόκο. Το μυθιστόρημα Οι Τρεις Φωτιές (α΄ έκδοση 2013) έχει εξαντληθεί. Το τελελυταίο μου βιβλίο με τίτλο Μαργκώ κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2020.
Ονομάζομαι Καλλιόπη Γιακουμή γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Ρόδο. Είμαι παντρεμένη και έχω τρεις γιους. Ζω στην Κοζάνη με την οικογένειά μου. Λατρεύω τα βιβλία και ό,τι έχει σχέση με αυτά. Η αγάπη μου αυτή με έσπρωξε στο να δημιουργήσω τη βιβλιοφιλική ομάδα και το site «Βιβλίων Ορίζοντες». Παρ’ όλο που η επαφή μου με το βιβλίο, τους φίλους του και με συγγραφείς είναι καθημερινή, η αγάπη αυτή όλο και μεγαλώνει και με πλημμυρίζει.
678
124
20