Ernest Hemingway
«Goodnight my kitten»: Καληνύχτα, γατούλα μου
Στη σύζυγό του, πριν αυτοκτονήσει.
Ο Χέμινγουεϊ αντιμετώπισε αρκετά προβλήματα υγείας που στάθηκαν εμπόδιο στη συνέχιση του έργου του. Η κατάστασή του επιδεινώθηκε επιπλέον από την υπερβολική χρήση αλκοόλ καθώς και από την κατάθλιψη που εμφάνιζε. Παρά τις αντιξοότητες, κατάφερε να ολοκληρώσει το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα Μία κινητή γιορτή (A Moveable Feast), έργο που τελικά εκδόθηκε μετά τον θάνατό του. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κούβα τον Ιούλιο του 1960 και εγκαταστάθηκε στην πόλη Κέτσαμ (Ketchum) του Αϊντάχο. Τον ίδιο χρόνο νοσηλεύθηκε στην κλινική Mayo λόγω της υψηλής του πίεσης αλλά κυρίως της κατάθλιψης και της παράνοιάς του. Εκεί υποβλήθηκε και σε θεραπείες με ηλεκτροσόκ (ECT). Σύμφωνα με τον βιογράφο του Jeffrey Meyers, δέχθηκε 11 έως 15 θεραπείες τέτοιου είδους, οι οποίες όμως, όχι μόνο δεν τον βοήθησαν αλλά αντιθέτως είχαν αρνητικά αποτελέσματα, προκαλώντας του απώλεια μνήμης και επιταχύνοντας πιθανά και τη μελλοντική του αυτοκτονία.
Αποπειράθηκε για πρώτη φορά να αυτοκτονήσει την άνοιξη του 1961, και τελικά στις 2 Ιουλίου αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι με κυνηγετικό όπλο, λίγες ημέρες πριν τα εξηκοστά δεύτερα γενέθλιά του. Ο τάφος του βρίσκεται σήμερα στο καθολικό νεκροταφείο του Κέτσαμ.
.
Charles Dickens
«On the ground»: Κάτω.
Υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο έξω από το σπίτι του και ζητούσε να τον αφήσουν κάτω.
Την τελευταία διετία της ζωής του, ο Ντίκενς πραγματοποίησε περιοδείες με αναγνώσεις έργων του εντός της Μεγάλης Βρετανίας. Στις 22 Απριλίου 1869 έπαθε το πρώτο του εγκεφαλικό. Γρήγορα το ξεπέρασε και επιδόθηκε στις συνήθεις δραστηριότητες τους με τους γνωστούς φρενήρεις ρυθμούς του. Στις 8 Ιουνίου 1870 έπαθε ένα ακόμη εγκεφαλικό στην αγροικία του στο Γκαντ’ς Χιλ του Τσάταμ, που απέβη μοιραίο. Την επόμενη μέρα άφησε την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 58 ετών, ακριβώς πέντε χρόνια μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα του Στέιπλχαρστ, αφήνοντας ημιτελές το μυθιστόρημά του Το μυστήριο του Έντουιν Ντρουντ, το οποίο πολλοί επιχείρησαν να ολοκληρώσουν από τότε.
.
L. Frank Baum
«Now I can cross the shifting sands»: Τώρα μπορώ να περάσω από την κινούμενη άμμο.
Ο συγγραφέας του Μάγος του Οζ αναφερόταν στην Κινούμενη Άμμο, στην έρημο γύρω από το Οζ.
Ο Φρανκ Μπάουµ εγκαταστάθηκε στην Πασαvτίνα της Καλιφόρνια μετά την επιτυχία που είχε το βιβλίο του “Ο Μάγος του Οζ) και αφοσιώθηκε στις φαvταστικές ιστορίες για παιδιά. Έγραψε επίσης πολλές συνέχειες του “Μάγου του Οζ”, αλλά καµιά δεν είχε την επιτυχία του πρώτου βιβλίου. Πέθανε στο Xόλιγoυvτ στις 6 Μαΐου του 1919
.
George Bernard Shaw
«Dying is easy, comedy is hard»: Ο θάνατος είναι εύκολος, η κωμωδία δύσκολη.
Το 1925 κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Μην έχοντας ανάγκη τα χρήματα, τα δώρισε για μιαν αγγλική έκδοση του έργου του Αύγουστου Στρίντμπεργκ. Το 1938, πήρε το Όσκαρ για τη συμμετοχή του στη ταινία “Πυγμαλίων (Pygmalion, 1938)” κι είναι η μοναδική καλλιτεχνική φιγούρα παγκοσμίως που έχει κερδίσει το συνδυασμό αυτών των δυο μεγάλων βραβείων.
Έζησε το υπόλοιπο της ζωής του ως διεθνής διασημότητα, ταξιδεύοντας στον κόσμο κι ασχολούμενος με τα τοπικά και διεθνή προβλήματα. Επισκέφτηκε τη Σοβιετική Ένωση, με πρόσκληση του Στάλιν και τις ΗΠΑ, με πρόσκληση του Γουίλλιαμ Ράντολφ Χερστ. Συνέχισε να γράφει χιλιάδες γράμματα και πάνω από 12 θεατρικά έργα. Ήτανε χορτοφάγος για 66 ολόκληρα χρόνια, ενώ μέχρι το τέλος της ζωής του συνέχιζε να είναι όχι μόνο παραγωγικός νοητικά, αλλά και καλοστεκούμενος σωματικά. Στα τέλη του Οκτώβρη του 1950, έπεσε από μια σκάλα που είχε ανέβει για να κλαδέψει ένα δέντρο στον κήπο του. Πέθανε λίγες μέρες αργότερα στις 2 Νοεμβρίου του 1950, σε ηλικία 94 ετών, στο Αϊ΄ύοτ Σαίντ Λώρενς, αφήνοντας ένα μισοτελειωμένο θεατρικό έργο. Η τέφρα του με της συζύγου σκορπίστηκε στα μονοπατάκια γύρω από το άγαλμα του Αγίου Ιωάννη που υπήρχε στον κήπο του.
.
Hunter S. Thompson
«Relax – this won’t hurt»: Ηρεμίστε. Δεν θα πονέσω.
Η τελευταία φράση στο σημείωμα που άφησε πριν αυτοκτονήσει.
Ο Hunter S. Thompson, συγγραφέας του “Fear and Loathing in Las Vegas”, αυτοκτόνησε στο σπίτι του με πυροβόλο όπλο το Φεβρουάριο του 2005. Αντίθετα με το συνηθισμένο, η αιτία δεν ήταν κάποια ψυχική νόσος, αλλά πιθανότατα τα χρόνια ιατρικά προβλήματα που τον βασάνιζαν, και κυρίως μια πολύ επώδυνη αντικατάσταση ισχίου. Το σημείωμα που άφησε έγαφε:
“No More Games. No More Bombs. No More Walking. No More Fun. No More Swimming. 67. That is 17 years past 50. 17 more than I needed or wanted. Boring. I am always bitchy. No Fun — for anybody. 67. You are getting Greedy. Act your (old) age. Relax — This won’t hurt.
.
Henrik Ibsen (Ερρίκος Ίψεν)
«On the contrary!»: Αντιθέτως!
Η απάντησή του στη νοσοκόμα που του είπε πως ήταν λίγο καλύτερα.
Έπινε σχεδόν σε καθημερινή βάση τη μπύρα του στο γνωστό στέκι της πόλης του Όσλο “Grand Cafe”, του πολυτελούς ξενοδοχείου “Grand Hotel”. Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του υπέφερε από σοβαρά προβλήματα υγείας, αφού είχε υποστεί αλλεπάλληλα εγκεφαλικά επεισόδια και ήταν πια ανήμπορος να δημιουργήσει.
Μια συμφόρηση το 1900 και άλλη μια ένα χρόνο μετά, τον άφησαν σχεδόν ανάπηρο. Πέθανε στην Κριστιάνα το 1906.Αυτά ήταν τα τελευταία του λόγια πριν πέσει σε κώμα στην νοσοκόμα που τον φρόντιζε.
.
Dylan Thomas (Ντίλαν Τόμας)
«I’ve had 18 straight whiskies… I think that’s the record»: Ήπια 18 σκέτα ουίσκι… Μάλλον είναι ρεκόρ.
Ο Τόμας λόγω των επαγγελματικών του υποχρεώσεων, επέστρεφε κάθε χρόνο στη Νέα Υόρκη, όπου τον υποδέχονταν σαν Θεό. Δεν έχανε κανένα ραντεβού, ούτε παραμελούσε τις επαγγελματικές του υποχρεώσεις, αλλά τα βράδια του ήταν αφιερωμένα στο αλκοόλ και τις καταχρήσεις. Πολύ γρήγορα, η ήδη ευαίσθητη υγεία του άρχισε να καταρρέει. Παραπονιόταν ότι ένιωθε αδύναμος και δυσκολευόταν να αναπνεύσει.
Στις 3 Νοεμβρίου του 1953, πέρασε όλο το πρωί ξαπλωμένος στο δωμάτιο του ξενοδοχείου Chelsea. Έπινε συνεχόμενα από την ώρα που ξύπνησε, μέχρι το βράδυ, όταν πήγε στη παμπ «White Horse», όπου σύχναζε. Γύρισε στο ξενοδοχείο μεθυσμένος και περηφανεύτηκε ότι ήπιε 18 διπλά ουίσκι. «Έκανα καινούριο ρεκόρ», αναφώνησε!
Την επόμενη μέρα, τον επισκέφτηκε ο γιατρός του, ο οποίος του χορήγησε μορφίνη, πιστεύοντας ότι υπέφερε από υπερκόπωση. Όσο περνούσε η ώρα, η κατάσταση του Τόμας χειροτέρευε, δεν μπορούσε να αναπνεύσει και έπεσε σε κόμμα. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, όπου και πέθανε στις 9 Νοεμβρίου, χωρίς να ξυπνήσει ποτέ. Η γυναίκα του, Κέιτλιν, χρειάστηκε να απομακρυνθεί από το πλευρό του με ζουρλομανδύα, επειδή κόντεψε να τρελαθεί από τη στενοχώρια της.
.
J. M. Barrie,
συγγραφέας του Πήτερ Παν
«I can’t sleep»: Δεν μπορώ να κοιμηθώ.
Ο Μπάρι υπέφερε από την απώλεια των δύο παιδιών, με τα οποία ήταν περισσότερο δεμένος.
Ο Τζορτζ σκοτώθηκε σε μάχη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1915.
Ο Μάικλ, με τον οποίο ο Μπάρι αλληλογραφούσε καθημερινά, πέθανε από πνιγμό στην Οξφόρδη το 1921, ένα μήνα πριν κλείσει τα 21 του χρόνια.
Έτσι έχασε κάθε ενδιαφέρον για την ζωή και όταν αρρώστησε το θεώρησε λύτρωση. Στεναχωριόταν μόνο που ο επίμονος βήχας λόγω της πνευμονίας που είχε, δεν τον άφηνε να βυθιστεί στον αιώνιο ύπνο, για να ξεκουραστεί.
Πέθανε στις 19 Ιουνίου 1937
.
Louisa May Alcott
«This is not mengigitis?»: Δεν είναι μηνιγγίτιδα αυτό;
Η Alcott δεν έπασχε από μηνιγγίτιδα, αν και αυτό πιστεύεται. Πέθανε από δηλητήριο του υδραργύρου.
Η Λουίζα Αλκοτ ήταν μια ανεξάρτητη και ταλαντούχα λογοτέχνης της μα η ζωή της χαρακτηρίστηκε από αγώνα και θλίψη. Κατά τη διάρκεια του αγώνα της ως νοσοκόμα εμφύλιου πολέμου, υποβλήθηκε σε θεραπεία με τυφλό υδραργύρου. Οι σύγχρονοι γιατροί πιστεύουν ότι πιθανόν υπέφερε από αυτοάνοση διαταραχή όπως ο λύκος, με βάση φωτογραφίες που δείχνουν εξάνθημα στο πρόσωπό της. Ανεξάρτητα από οποιαδήποτε θέματα υγείας, η Louisa εργάστηκε μέχρι το τέλος της ζωής της, προσπαθώντας να εξασφαλίσει την οικογένειά της.
Το 1868 ο εκδότης της Λουΐζας της ζήτησε να γράψει ένα βιβλίο για κορίτσια. Αρχικά, διαμαρτυρήθηκε, αλλά η ανάγκη για χρήματα την οδήγησε να συμμορφωθεί. Σε λίγες εβδομάδες, έσκαψε τον πρώτο τόμο των Μικρών Γυναικών . «Έχω απογοητεύσει αν και δεν μου αρέσει αυτό το είδος των πραγμάτων», έγραψε στο περιοδικό της την εποχή εκείνη. “Ποτέ δεν άρεσα σε κορίτσια ή ήξερα πολλούς φίλους, εκτός από τις αδερφές μου, αλλά τα παράξενα παίγνια και οι εμπειρίες μας μπορεί να αποδειχθούν ενδιαφέροντα, αν και αμφιβάλλω”.
Ο σκεπτικισμός της Λουίζα ήταν αβάσιμος: οι Μικρές Γυναίκες ήταν ένα καίριο λογοτεχνικό χτύπημα. Σύντομα, οι αναγνώστες απαίτησαν μια συνέχεια. Η Louisa συνέχισε την ιστορία του Jo και των αδελφών της με ένα δεύτερο τόμο Μικρών Γυναικών που ακολούθησε τα κορίτσια στην ενηλικίωση και το γάμο. Συνέχισε να δημοσιεύει πολλαπλά μυθιστορήματα για τα κορίτσια, αλλά αισθάνθηκε εμπνευσμένη από την δημόσια εικόνα της ως ο αγαπημένος συγγραφέας των παιδικών ιστοριών. Η ενήλικη μυθιστοριογραφία της, η οποία διερεύνησε τα σφάλματα της αγάπης, του φεμινισμού και της φιλοσοφίας, απέτυχε να κερδίσει έδαφος, ενώ η υγεία της καταστράφηκε αμετάκλητα από τη φτώχεια και την χαλάρωση της επαγγελματικής της ζωής. “Όποιος ονειρεύεται τον πλούτο και τη φήμη μπορεί να προειδοποιηθεί από αυτή την ιστορία μιας γυναίκας που αγωνίστηκε τόσο σκληρά για να κερδίσει χρήματα ότι μέχρι να φτάσει στο στόχο της, δεν θα μπορούσε πλέον να εκτιμήσει τα οφέλη της”, γράφει η βιογράφος της Louisa, η Susan Cheever.
Η Louisa δεν ανέκτησε ποτέ την υγεία της μετά την επιτυχία των Μικρών Γυναικών, αλλά τα τελευταία χρόνια της δεν ήταν τόσο θλιβερά όσο φαίνεται. Όταν η αδελφή της Μαΐου πέθανε στην Ευρώπη το 1879, η Louisa βοήθησε να μεγαλώσει την κόρη της, Louisa May Nieriker. Η σκληρή δουλειά και το πάθος της Λουίζας βοήθησαν να ζήσει η ανιψιά της – και τα κέρδη των βιβλίων της την βοήθησαν να επιβιώσει. Χωρίς την ασυνήθιστη οικογένειά της, δεν θα υπήρχε η Louisa May Alcott – ένας συγγραφέας του οποίου το έργο ξεπήδησε από μια εξαιρετική ζωή. Πιστεύετε ότι πέθανε από την έκθεση της σε υδράργυρο και όχι σε μηνιγγίτιδα και το κατάλαβε και η ίδια λίγο πριν πεθάνει
.
Χανς Κρίστιαν Άντερσεν
«Don’t ask me how I am. I understand nothing more.»: Μη με ρωτάτε πως είμαι. Δεν καταλαβαίνω τίποτα πια.
Αφού εξέδωσε αρκετά βιβλία, άρχισε τα ταξίδια του. Γύρισε τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία και ταξίδεψε στην Ανατολή.
Απόκτησε μεγάλη δόξα και η μεγαλύτερη ευτυχία του ήταν η υποδοχή που του έκανε η ιδιαίτερη πατρίδα του, το Όντενσε, που τον κάλεσε στα 1867.
Πέθανε στις 4 Αυγούστου 1875 στην Κοπεγχάγη όπου ήταν και η τελευταία του κατοικία από καρκίνο του ήπατος. Φανερά καταβεβλημένος ψέλλισε στους γύρω του τα τελευταία αυτά λόγια…
.
Jane Austen( Τζέιν Όστεν)
«I want nothing but death»: Θέλω μόνο να πεθάνω.
Σε απάντηση προς την αδελφή της, Cassandra, η οποία την ρώτησε αν ήθελε κάτι.
Ο ανεκπλήρωτος σφοδρός έρωτας μεταξύ της Τζέιν Όστεν και του Ιρλανδού Τόμας Λεφρόυ λέγετε πως ήταν η αιτία που δεν έβρισκε πια κανένα νοήμα στην ζωή και αποζητούσε τον θάνατο μέσα απο την ασθένεια της. Παρότι η Τζέιν Όστεν αναφέρει φλερτ με τον Λεφρόυ σε κάποιες επιστολές της προς την αδελφή της, Κασσάνδρα, και παρότι ο ίδιος ο Λεφρόυ σε μεγάλη ηλικία παραδέχτηκε σε έναν ανιψιό του ότι στα νιάτα του ήταν ερωτευμένος με την Τζέιν Όστεν, αυτός ο εερωτας δεν προχώρησε και δεν έφθασε ποτέ να γίνει δεσμός.
Η Τζέιν Όστεν πέθανε το 1817 έπειτα από πολύμηνη ταλαιπωρία από επώδυνη ασθένεια.
Είχε επτά αδέρφια, εκ των οποίων μόνο μία αδερφή, την Κασσάνδρα. Η Τζέιν και η Κασσάνδρα ήταν πολύ αγαπημένες, σε αυτήν φαίνεται να μίλησε τελευταία φορά..
.
Άντον Τσέχωφ
«I haven’t had champagne for a long time»: Έχω πολύ καιρό να πιω σαμπάνια.
Πεθαίνοντας από φυματίωση, ο γιατρός του, του έδωσε σαμπάνια για να απαλύνει τον πόνο.
Πέθανε στις 15 Ιουλίου 1904 (2 Ιουλίου με το παλαιό ημερολόγιο) στη γερμανική πόλη Μπάντενβάιλερ.
Η Όλγα, η γυναίκα του, περιέγραψε τις τελευταίες στιγμές ως εξής: «Ξύπνησε και δεν μπορούσε να αναπνεύσει κανονικά. Ο γιατρός μου είπε να του δώσω ένα ποτήρι σαμπάνια. Ο Τσέχωφ ήπιε μια γουλιά και είπε στα γερμανικά: «Πεθαίνω». Και χαμογέλασε. Γλυκά, όπως πάντα. Και είπε ότι δεν είχε πιει σαμπάνια για πολλά χρόνια. Τελείωσε το ποτό του, γύρισε πλευρό και πέθανε». Ήταν μόλις 44 ετών.
.
Jean Cocteau (Ζαν Κοκτώ)
«Since the day of my birth, my death began its walk. It is walking towards me, without hurrying»: Από την ημέρα της γέννησής μου, ο θάνατος μου έρχεται προς το μέρος μου. Έρχεται προς τα μένα, χωρίς να βιάζεται.
Ο Ζαν Κοκτώ πέθανε από έμφραγμα του μυοκαρδίου στις 11 Οκτωβρίου του 1963, μία ημέρα μετά την Εντίθ Πιάφ.
Ο Ζαν Κοκτώ και η Εντίθ Πιάφ, σε ένα από τα περίεργα παιχνίδια της μοίρας, διασταυρώθηκαν το 1940 όταν η Πιάφ ερμήνευσε αλησμόνητα τον Ωραίο αδιάφθορο, που ο Κοκτώ είχε γράψει ειδικά για εκείνη.
Πέθανε μετά από την μεταφορά του σε νοσοκομείου μετά από καρδιακό επεισόδιο, στο πλευρό του συντρόφου του ηθοποιού Ζαν Μαρέ, με τον οποίο είχαν σχέση από το 1937
.
W.C. Fields (Β.Σ. Φιλντς)
«Goddamn the whole fucking world and everyone in it except you, Carlotta!»: Στο διάολο ο κόσμος όλος εκτός από εσένα, Carlotta!
Αναφερόταν στην Carlotta Monti, ηθοποιό και ερωμένη του.
Πέρασε τους τελευταίους 22 μήνες της ζωής του στο Sanatorium Las Encinas στην Πασαντένα της Καλιφόρνια . Το 1946, κατά την Ημέρα των Χριστουγέννων – τις διακοπές που είπε ότι περιφρονούσε – είχε μια τεράστια γαστρική αιμορραγία και πέθανε, ηλικίας 66 ετών. Η Carlotta Monti έγραψε ότι στις τελευταίες του στιγμές, γιαα να τον ευχαριστλησει, χρησιμοποίησε έναν σωλήνα κήπου για να ψεκάσει νερό πάνω στη στέγη της κρεβατοκάμαρά του για να μιμηθεί τον αγαπημένο του ήχο, που βρέχει. Εκείνος εκείνο το βράδυ άνοιξε τα μάτια και της είπε την παραπάνω φράση μετά έπεσε σε κώμα. Σύμφωνα με ένα ντοκιμαντέρ του 2004, ξύπνησε κάποια στιγμή και χαμογέλασε σε μια νοσοκόμα, έβαλε ένα δάχτυλο στα χείλη του και πέθανε.
.
Thomas Hobbes (Τόμας Χομπς)
«I am about to take my last voyage, a great leap in the dark»: Είμαι έτοιμος να κάνω το τελευταίο ταξίδι μου, ένα μεγάλο άλμα στο σκοτάδι.
Έζησε σε μια από τις πλέον ταραγμένες περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας. Δεν πρέπει λοιπόν να εκπλήσσει το γεγονός ότι οι θεωρίες του μιλούν απαισιόδοξα για την ανθρώπινη φύση. Οι θρησκευτικοί πόλεμοι στη Γαλλία και οι εμφύλιοι πόλεμοι στην Αγγλία τον έτρεψαν να αναπτύξει μια φιλοσοφία κατά την οποία μόνον η απολυταρχία του κράτους είναι σε θέση να συντηρήσει το δίκαιο και την ειρήνη. Έτσι αρνήθηκε τη δύναμη του θείου δικαίου. Όσον αφορά την ηθική του, θεώρησε ότι το άτομο πρέπει να ενεργεί κατά έναν «χρησιμοθηρικό εγωισμό» αυξανόμενο από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης (conatus) και της θέλησης για κυριαρχία. Πέθανε από φυσικά αίτια στις 4 Δεκεμβρίου 1679, Ντέρμπισαϊρ, του Ηνωμένου Βασίλειου, γράφοντας σε ένα χαρτί οπού και άφησε στο τραπεζάκι δίπλα του, την παραπάνω φράση.
Τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του Χομπς το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης καταδίκασε τα έργα του “de cive” και “Leviathan” και έκαψε στην πυρά. O Χομπς θεωρείται εκ των πιο σημαντικών φιλοσόφων του φυσικού δικαίου κατά τον 17ο αι. και άσκησε τεράστια επιρροή στις αγγλοσαξονικές πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές θεωρίες.
.
Washington Irving
«I have to set my pillows one more night, when will this end already?»: Πρέπει να φτιάξω τα μαξιλάρια μου ακόμα ένα βράδυ, πότε θα σταματήσει αυτό επιτέλους;
Μιλώντας στην ανιψιά του.
Ο Irving πέθανε από καρδιακή προσβολή στην κρεβατοκάμαρά του στο Sunnyside στις 28 Νοεμβρίου 1859, ηλικίας 76 ετών – μόνο οκτώ μήνες μετά την ολοκλήρωση του τελικού τόμου της βιογραφίας του στην Ουάσινγκτον. Ο θρύλος λέει ότι τα τελευταία του λόγια ήταν: “Λοιπόν, πρέπει να κανονίσω τα μαξιλάρια μου για άλλη νύχτα. Πότε θα τελειώσει αυτό;”
Θάφτηκε κάτω από ένα απλό υπόβαθρο στο νεκροταφείο Sleepy Hollow την 1η Δεκεμβρίου 1859. Στον τάφο του ο Henry Wadsworth Longfellow γράφει ένα ποίημα το 1876 “In The Churchyard at Tarrytown”, το οποίο καταλήγει με:
Πόσο γλυκιά ήταν η ζωή του. πόσο γλυκός ένας θάνατος!
Ζώντας, στην πτέρυγα με χαρά τις κουρασμένες ώρες,
Ή με ρομαντικές ιστορίες η καρδιά για να φτιάξει?
Πεθαίνοντας, να αφήσει μια μνήμη όπως η ανάσα
των καλοκαίρι γεμάτη ηλιοφάνεια και ντους,
Μια θλίψη και χαρά στην ατμόσφαιρα.
.
Mark Twain
«Good bye. If we meet…»: Αντίο. Αν ξαναϊδωθούμε.
Μιλώντας στην κόρη του, Κλάρα.
Το 1903, έχοντας ζήσει στην Νέα Υόρκη για τρία χρόνια, η σύζυγός του αρρώστησε και εγκαταστάθηκαν στη Φλωρεντία της Ιταλίας, όπου η Ολίβια Λάγκντον πέθανε ένα χρόνο αργότερα. Μετά το θάνατό της, ο Τουαίην επέστρεψε στη Νέα Υόρκη. Πέθανε στο Ρέντινγκ του Κονέκτικατ στις 21 Απριλίου του 1910, σε ηλικία 74 ετών.
Ο Μαρκ Τουαίην ήταν αριστοτέχνης χιουμορίστας. Η ζωή του δείχνει τον άνθρωπο, τον γεμάτο ανήσυχη ευθυμία, διαυγή οξυδέρκεια και δυνατή λογική. Τα έργα του, από τη φιλολογική άποψη έχουν γονιμότητα, ευρείς ορίζοντες και αριστοτεχνικό χειρισμό πολλών ζητημάτων και θεμάτων.
Η τύχη και ο πλούτος ευνόησαν απλόχερα τον μεγάλο συγγραφέα που, παρόλο που γελούσε αληθινά στη ζωή, ήταν στο βάθος ένας πικρός σαρκαστής ακόμα και στο ύστατο χαίρε… Και το μυστικό του αυτό το πήρε μαζί του όταν πέθανε
.
Leo Tolstoy
«But the peasants… How do the peasants dye?»: Και οι αγρότες; Πως πέθαναν;
Το 1910 αποφασίζει να εγκαταλείψει τα «εγκόσμια», να τα αρνηθεί όλα και να ζήσει μία απλή ζωή μέσα στη φύση.
Μα είναι πια 82 ετών και η υγεία του κλονίζεται.
Στις 20 Νοεμβρίου (7 Νοεμβρίου με το παλαιό ημερολόγιο) ο σπουδαίος Ρώσος συγγραφέας, «ο γίγας της ρωσικής γης», όπως τον αποκαλούν, άφησε την τελευταία του πνοή στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης Αστάκοβο της Ρωσίας.
Λέγετε πως τα παραπάνω ήταν τα τελευταία του λόγια…αμφιλεγόμενα για πολλούς, ακατάληπτα για άλλους, γεμάτα νόημα για κάποιους
.
Johann Wolfgang von Goethe (Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε)
«More light!»: Περισσότερο φως!
Ο Φάουστ, το δημιούργημα ολόκληρης της ζωής του, ολοκληρώθηκε με τον δεύτερο τόμο ένα χρόνο πριν το θάνατο του, το 1832 στη Βαϊμάρη.
Οι τελευταίες του λέξεις ήταν: “Φως,περισσότερο φως” Γερμανικά: “Mehr Licht!”.
Πέθανε από έμφραγμα του μυοκαρδίου υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Αυτή ήταν ή τελευταία του φράση, πριν σκοτεινιάσουν όλα γύρω του
.
James Joyce ( Τζέιμς Τζόυς)
«Does nobody( understand?»: Κανείς δεν καταλαβαίνει;
Στις 14 Δεκεμβρίου του 1940, ο Τζόυς και η οικογένεια του εγκατέλειψαν το Παρίσι για τη Ζυρίχη, όπου ένα μήνα αργότερα πέθανε από πολύ προχωρημένο έλκος.
Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς και ανανεωτές της σύγχρονης παγκόσμιας λογοτεχνίας. Παρόλα αυτά έφυγε με το παράπονο πως κανείς δε καταλάβαινε το έργο του.
Το 1922 εκδόθηκε ο Οδυσσέας ενώ την ίδια περίπου περίοδο ο Τζόυς άρχισε την επεξεργασία του Finnegans Wake, αποσπάσματα του οποίου δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Transatlantic Review για πρώτη φορά το 1924. Η τελική επίσημη έκδοση του έργου χρονολογείται στα 1939, χάρη στις προσπάθειες των Maria και Eugene Jolas, που ενθάρρυναν τον Τζόυς σχετικά με την ολοκλήρωση του έργου και παρά τις απογοητεύσεις του ιδίου εξαιτίας της αρχικής υποδοχής του.
.
Η. G. Wells (Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς)
«Go away. I am all right.»: Φύγετε. Είμαι καλά.
Δεν ήξερε πως πέθαινε.
Κατά τη διάρκεια του γάμου του με την Ρόμπινς είχε εξωσυζυγικές σχέσεις με αριθμό γυναικών, ανάμεσα στις οποίες και οι Μάργκαρετ Σάνγκερ (αμερικανίδα ακτιβίστρια υπέρ της αντισύλληψης) και Ελίζαμπεθ φον Άρνιμ (μυθιστοριογράφος). Το 1909 απέκτησε μια κόρη, την Αν-Τζέιν, με την συγγραφέα Άμπερ Ριβς, της οποίας τους γονείς, Γουίλιαμ και Μοντ, τους είχε γνωρίζει μέσω του Συλλόγου Φάμπιαν (Fabian Society). Τέλος, το 1914, απέκτησε άλλον ένα γιο, τον Άντονι Γουέστ, με την μυθιστοριογράφο και φεμινίστρια Ρεβέκκα Γουέστ, η οποία ήταν 26 χρόνια νεώτερή του.. Παρά το ότι η Ρόμπινς γνώριζε κάποιες από αυτές τις σχέσεις, παρέμεινε παντρεμένη με τον Γουέλς μέχρι το θάνατό της το 1927.
Ο Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς πέθανε στις 13 Αυγούστου 1946 σε ηλικία 80 χρονών και τα τελευταία του λόγια τα απευθύνει σε συγγενείς και φίλους που ήταν κοντά του σε νοσοκομείο. Λέγετε πως του έκρυψαν πως έπασχε από σοβαρή ασθένεια.
Η Μεγάλη Βρετανία τον κατατάσσει ανάμεσα στους καλύτερους συγγραφείς της. Όμως πέρα από τη λογοτεχνική του αξία, ο Γουέλς υπήρξε ένας άνθρωπος με έντονη δική του προσωπικότητα που αγωνίστηκε για τη βελτίωση της κοινωνίας του.
.
Henry David Thoreau (Χένρι Ντέιβιντ Θόρω)
«Moose … Indian»: Ελάφι… Ινδιάνος.
Συνολικά, τα γραπτά του Θόρω γεμίζουν περίπου 20 τόμους. Στο πεδίο της φυσικής ιστορίας, προφήτευσε τις μεθόδους και τα ευρήματα της οικολογίας.
Σε όλη τη ζωή του υπεστήριξε την κατάργηση της δουλείας, δίνοντας διαλέξεις σχετικά. Κάποτε χαρακτηρίζεται ως αναρχικός, παρότι η Πολιτική ανυπακοή του καλεί περισσότερο για τη βελτίωση και όχι για την κατάργηση του κράτους.
Πέθανε στις 6 Μαΐου 1862 στο Κόνκορντ από φυματίωση. ΚΑνείς δεν ξέρει ν τα τελευταία του λόγια ήταν οράματα ή κάτι που προσπαθούσε να πει, ένα μήνυμα που προσπαθούσε να περάσει έστω και με την τελευταία του πνοή
.
Edgar Allan Poe
«Lord help my poor soul»: Κύριε, βοήθα την ψυχή μου.
Σύμφωνα με επιστολή του προς τη Μαρία Κλεμ στις 18 Σεπτεμβρίου 1849, ο Πόε θα πραγματοποιούσε ένα ταξίδι στη Φιλαδέλφεια, προκειμένου να συναντήσει την ποιήτρια Λέον Λάουντ, με αφορμή την επιμέλεια της έκδοσης ενός τόμου με έργα της. Ανακαλύφθηκε σε παραληρηματική κατάσταση στους δρόμους της Βαλτιμόρης από έναν περαστικό, ο οποίος μετά από σχετική υπόδειξη του Πόε, έστειλε επιστολή στον δρα. J. E. Snodgrass, ενημερώνοντάς τον σχετικά. Ο Snodgrass έλαβε την επιστολή στις 3 Οκτωβρίου και την ίδια ημέρα φρόντισε, μαζί με τον θείο του Πόε, Χένρυ Χέρινγκ, για τη μεταφορά του Πόε στο νοσοκομείο, όπου τελικά πέθανε στις 7 Οκτωβρίου. Καθώς δεν κατάφερε κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του να συνέλθει επαρκώς, ο ίδιος δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει πώς είχε οδηγηθεί στην κατάστασή του. Όταν βρέθηκε, φορούσε ρούχα που πιστεύεται ότι δεν του ανήκαν, ενώ επανειλημμένα πρόφερε το όνομα Ρέυνολντς κατά την διάρκεια της τέταρτης νύχτας που έμεινε στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με επιστολή του ιατρού δρα. John J. Moran που εξέτασε τον Πόε στο νοσοκομείο, προς τη θεία του, οι τελευταίες του λέξεις ήταν “Lord help my poor soul” («Κύριε βοήθησε τη φτωχή ψυχή μου»).
Η πραγματική αιτία θανάτου του Πόε παραμένει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα και δεν υπάρχει μία οριστική θέση, καθώς ουδέποτε υπήρξε ή βρέθηκε ένα επίσημο πιστοποιητικό θανάτου. Ο Snodgrass, ο οποίος γνώριζε προσωπικά τον Πόε και βρέθηκε μαζί του στις τελευταίες του ημέρες, βεβαίωνε πως ο θάνατός του ήταν απόρροια αλκοολισμού. Αντίθετα, ο Δρ. John Moran, θεωρούσε πως ο θάνατός του δεν σχετιζόταν με χρήση κάποιου είδους τοξικής ουσίας. Τόσο τα γραπτά του Snodgrass όσο και του Moran, με θέμα τις τελευταίες ημέρες ζωής του Πόε, περιέχουν σημαντικές αντιφάσεις με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζονται εν γένει με δυσπιστία από τους μελετητές και βιογράφους του συγγραφέα. Πληθώρα άλλων θεωριών έχουν προταθεί επίσης, μεταξύ αυτών πιθανή σύφιλη, επιληψία, δηλητηρίαση, δολοφονία ή λύσσα, θεωρίες όμως που δεν επιβεβαιώνονται μέχρι σήμερα από επίσημα ιατρικά έγγραφα ή αναφορές.
Η ταφή του έγινε στις 8 ή 9 Οκτωβρίου και ο τάφος του βρίσκεται στη Βαλτιμόρη, όπου αποτελεί ένα ιδιαίτερο αξιοθέατο της περιοχής. Την ημέρα της ταφής του Πόε, μία νεκρολογία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα New York Tribune, υπογεγραμμένη με το ψευδώνυμο Ludwig, το οποίο όπως αποκαλύφθηκε αργότερα ανήκε στον εκδότη και επιμελητή ανθολογιών, Ρούφους Ουίλμοτ Γκρίζγουολντ. Η νεκρολογία ανέφερε στην εισαγωγή της: «O Έντγκαρ Άλλαν Πόε είναι νεκρός. Πέθανε στη Βαλτιμόρη προχθές. Η ανακοίνωση αυτή θα τρομάξει αρκετούς, αλλά λίγοι θα νιώσουν θλίψη για το γεγονός.» και θεωρείται απόρροια της εχθρότητας που είχε καλλιεργηθεί μεταξύ του Πόε και του Γκρίσγουολντ.
160 χρόνια μετά τον θάνατό του, στις 12 Οκτωβρίου 2009, έγινε η κηδεία του ομοιώματος του ποιητή, με τιμές, στη Βαλτιμόρη.
Για πολλές δεκαετίες, το νωρίτερο από το 1930, έως και το 2008, στον τάφο του Πόε εμφανίζονταν ένας μυστηριώδης θαυμαστής κατά τις πρώτες πρωινές ώρες των γενεθλίων του Πόε, στις 19 Ιανουαρίου, ο οποίος άφηνε κόκκινα τριαντάφυλλα στον τάφο του και έκανε πρόποση με ένα μπουκάλι κονιάκ.
.
Alfred Jarry ( Αλφρέ Ζαρρύ)
«I am dying. Please … bring a toothpick»: Πεθαίνω. Σας παρακαλώ … φέρτε μου μια οδοντογλυφίδα.
Ο Jarry έγραψε κάποτε, έγραφε εκφράζοντας την παράξενη λογική της «παταφυσικής» “Αν αφήσεις ένα νόμισμα σε πτώση και πέσει, την επόμενη φορά είναι απλώς μια άπειρη σύμπτωση ότι θα πέσει πάλι με τον ίδιο τρόπο · εκατοντάδες άλλα νομίσματα σε άλλα τα χέρια θα ακολουθήσουν αυτό το σχέδιο με έναν απείρως αδιανόητο τρόπο. “
Στα τελευταία του χρόνια, ήταν μια θρυλική και ηρωική φιγούρα ανάμεσα σε μερικούς από τους νέους συγγραφείς και καλλιτέχνες στο Παρίσι. Ο Guillaume Apollinaire , ο André Salmonκαι ο Max Jacob τον αναζήτησαν έμπνευση στο κουζινάκι του. Ο Πάμπλο Πικάσο γοητεύτηκε με τον Τζάρρυ. Μετά τον θάνατο του Τζάρρυ, ο Πικάσο απέκτησε το περίστροφο του και το φορούσε στις νυχτερινές αποστολές του στο Παρίσι. Αργότερα αγόρασε πολλά από τα χειρόγραφα του καθώς και εκτέλεσε ένα ωραίο σχέδιο του.
Ο Τζάρρυ πέθανε στο Παρίσι την 1η Νοεμβρίου 1907 από φυματίωση , επιδεινούμενη από τη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ. Όταν δεν μπορούσε να αντέξει το αλκοόλ, έπινε αιθέρα. Καταγράφεται ότι το τελευταίο του αίτημα ήταν για μια οδοντογλυφίδα…
Επιμέλεια άρθρου Καλλιόπη Γιακουμή
678
124
20