“Η Μυρωδιά του Αχινού” της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου, γράφει η Καλλιόπη Γιακουμή-Κουγιώνη

“Η μυρωδιά του αχινού” είναι το πρωτόλειο έργο της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου αν και αυτό δεν φαίνεται πουθενά, καθώς σε κάθε σελίδα του θαυμάζεις όλο και πιο πολύ την συγγραφική υπεροχή της πένας της, μια υπεροχή που θαρρείς και έχει χτιστεί μετά από χρόνια εμπειρίας, κι όμως, αυτό το βιβλίο είναι το πρώτο της και εγώ χαίρομαι που έχω ανακαλύψει μια πολλά υποσχόμενη νέα συγγραφέα, που θα ακολουθώ από τα πρώτα της κιόλας βήματα!!  

2015, και εμείς ξεκινάμε για την Πάτρα, εκεί θα συναντήσουμε την Άννα και τον Βενέδικτο, δυο παιδικούς φίλους, που η μοίρα και η απόφαση του παππού της Άννας, του Δρακούλη Παπαπάνου, παίζει μαζί τους ένα περίεργο παιχνίδι. Ο πάππους στην διαθήκη του θέτει σαν όρο, πως για να κληρονομήσουν το τριώροφο νεοκλασικό αρχοντικό της οδού Κορίνθου, που τόσο αγαπάνε και είναι συνδεδεμένο με πολλές αναμνήσεις της παιδικής τους ηλικίας, θα πρέπει να παντρευτούν και να μείνουν ενωμένοι με τα δεσμά του γάμου για δέκα χρόνια. Κανείς από τους δυο δεν μπορεί να καταλάβει αυτή την απόφαση, την σκοπιμότητα της και τους λόγους που οδήγησαν σε αυτήν τον πολύ επιτυχημένο επαγγελματικά και οικονομικά σταφιδέμπορο. 

Αυτό το νεοκλασικό λοιπόν γίνεται για μας, μια μηχανή του χρόνου, που την λειτουργία της έχει αναλάβει η Γιώτα Κοντογεωργοπούλου. Πρώτος σταθμός Ληξούρι 1867, λίγους μήνες μετά τον καταστροφικό σεισμό, έναν από τους μεγαλύτερους σεισμούς στον ελληνικό χώρο κατά τον 19ο αιώνα, που ισοπέδωσε το Ληξούρι σχεδόν ολοκληρωτικά. Περιουσίες εξαφανίστηκαν και θάφτηκαν στην σκόνη και πολλοί άνθρωποι έχασαν την ζωή τους..ανάμεσά τους η νέα και όμορφη γυναίκα του Διαμαντή Διακάτου, η Βασιλική. Ο Διακάτος, χωρίς να μπορεί να διαχειριστεί αυτές τις τραγικές αλλαγές και το βαρύ πλήγμα της απώλειας της συζύγου του, μετακομίζει με την μικρή κόρη του Αγγελίνα και την αδελφή του στην Πάτρα, την βασίλισσα της σταφίδας. Εκεί φιλοξενείτε από την οικογένεια του Φωκίωνα Παπαπάνου και στην συνέχεια, συνεταιρίζεται μαζί του.. Και εδώ αρχίζουν όλα.. Κάτι λες και έκανε τις μοίρες να στρέψουν την προσοχή τους πάνω σε αυτούς τους ανθρώπους και η Κλωθώ, με παιχνιδιάρικη διάθεση γνέθει το νήμα της ζωής τους και το τυλίγει σε ένα κουβάρι γεμάτο ανατροπές, αναπάντεχα γεγονότα, ίντριγκες, πάθη, λάθη, μυστικά, ζήλια και δίψα για εκδίκηση.. Σε ένα κουβάρι όλα μπλεγμένα μαζί με την αγάπη, την καλοσύνη, την ανθρωπιά και με έρωτες που πονάνε ή λυτρώνουν, που προσφέρουν χαρές μα και δάκρυα. Ο αναγνώστης καλείται να βρει την άκρη του και εύκολα υποκύπτει σε αυτήν την πρόκληση, που είναι δελεαστική και γλυκιά, συναρπαστική και μυστηριώδης και που υπόσχεται από την πρώτη στιγμή κιόλας, την αρχή μιας υπέροχης περιπέτειας, μέσα από ένα μοναδικό ταξίδι στον χρόνο, από το χθες στο σήμερα, από το 1867 ως το 2015.. Σκέφτεστε πόσα πράγματα θα μπορούσαν να συμβούν σε ένα τόσο μεγάλο διάστημα; Κι όμως, ότι και να σκέφτεστε, είναι λίγα..καθώς τα ιστορικά γεγονότα αυτής της περιόδου είναι πολλά και με σημαίνοντα ρόλο στο πολιτικοκοινωνικό τοπίο της χώρας μας και οι εξελίξεις στις ζωές των ηρώων του βιβλίου, είναι καταιγιστικές.. Η περιπέτεια ξεκινά..ο αναγνώστης θα βρεθεί μπροστά σε ένα σφραγισμένο δωμάτιο, ένα πορτραίτο που κουβαλά τα δικά του μυστικά, ένα αινιγματικό πήλινο αγαλματάκι και ένα ασημένιο κουτί, όλα αυτά κρύβουν από μια αλήθεια και μια ανατροπή που γοητεύει και κόβει την ανάσα καθώς ξετυλίγεται ο δικός τους μίτος και μπλέκεται αρμονικά δια χειρός Γιώτας Κοντογεωργοπούλου με την υπόλοιπη πλοκή, προσφέροντας ένα άψογο λογοτεχνικό έργο, ικανό να μαγέψει και να προσφέρει την ικανοποίηση ακόμα και στον πιο απαιτητικό αναγνώστη.  

Η απεικόνιση των τοπίων και των χώρων εντυπωσιάζει. Η φωτογραφική περιγραφική δεινότητα της συγγραφέως γεμίζει με εικόνες τον αναγνώστη και τον μεταφέρει σε κάθε εποχή, σε κάθε σκηνή στην οποία αναφέρεται αβίαστα. Με την λυρική γραφή της στολίζει το κάθε ουσιαστικό με το πιο κατάλληλο επίθετο και τότε ζωντανεύει μπροστά στους αναγνώστες της, κόσμους ολόκληρους. Ρούχα, τοπία, διακοσμήσεις ακόμα και η ατμόσφαιρα παραθέτονται σαν καλοστημένα σκηνικά ταινίας, μπροστά στα μάτια τους… 

Τα ιστορικά στοιχεία είναι συνδεδεμένα αρμονικά με την πλοκή του βιβλίου και μαρτυρούν την επιμελή και ενδελεχή έρευνα της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου.Με “όχημα” το ευαίσθητο και διεισδυτικό ιστοριογραφικό, λογοτεχνικό και δημοσιογραφικό βλέμμα της, καταφέρνει να συνθέτει μια τεκμηριωμένη πρόταση ανάγνωσης και παρουσίασης του ιστορικού υπόβαθρου της εποχής στην οποία τοποθετεί τα πλαίσια της ιστορίας της. Η συγγραφέας αποθησαυρίζει και αποτυπώνει με αντικειμενικότητα, τα σημαντικότερα γεγονότα της νεώτερης ελληνικής ιστορίας, γεγονότα σταθμούς στην ιστορία της χώρας μα και της Πάτρας, της πόλης καταγωγής της. Συνθέτοντας ένα μωσαϊκό τεκμηριωμένων γεγονότων, μέσ από καταγραφές και μνήμες, από ιστορικές αναφορές, από μαρτυρίες, σκιαγραφεί την ιστορική φυσιογνωμία της Πάτρας και των κάτοικων της, από το 1867 ως το 2015, χωρίς να κουράζει με περιττές λεπτομέρειες. Μέσα από ένα οδοιπορικό με μια νοητή αμαξοστοιχία που έντεχνα δημιούργησε, με σταθμούς της τον σεισμό στο Ληξούρι το 1867, την επιδημίας της ευλογίας το 1888, τηνσταφιδική κρίση και δολοφονία του Φραγκόπουλου από τον Μάτσαλη το 1896, την απελευθέρωση της πόλης το 1944, τα δύσκολα χρόνια του εμφυλίου το 1948, το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπίλ το 1986, το πόλεμο στον περσικό το 1990, την δολοφονία Τεμπονέρα ένα χρόνο μετά, ως και το δημοψήφισμα του 2015, η συγγραφέας χτίζει μια επικοινωνία ανάμεσα στο αναγνωστικό κοινό και στην ιστορία της πόλης και της Ελλάδας και του προσφέρει μια καινούρια ανάσα και νέα γόνιμα ερεθίσματα για σκέψη.  

Μέσα από αναδρομές ηΓιώτα Κοντογεωργοπούλου, ζωντανεύει πολλές ιστορίες με πρωταγωνιστές τους ήρωες του βιβλίου της και τις υφαίνει με τόση μαεστρία μέσα στις σελίδες του και με έναν μοναδικά υπέροχο τρόπο, που κάνει το ταξίδι με την “Μυρωδιά του αχινού” συναρπαστικό από την αρχή ως το τέλος. Το αποτέλεσμα όλου αυτού είναι η πετυχημένη ενσωμάτωση του αναγνώστη με το κείμενο και την ιστορία ενώ σε πολλά σημεία επιτυγχάνεται και η ταύτιση. Η αυτοκρατορία και παντοδυναμία της σταφίδας για παράδειγμα, έφεραν τον πλούτο και την πολυτέλεια στην περιοχή μα ταυτόχρονα και την αλαζονεία και την εκμετάλλευση και πολλά άλλα δεινά που οδήγησαν στην καταστροφή της οικονομίας λόγω της σταφιδικής κρίσης. Η κοινωνία και η ελληνική οικονομία, μέσα από μια σειρά λανθασμένων αποφάσεων και κινήσεων ψυχορραγούσε ακόμη μία φορά και οι πολίτες άμεσα πληττόμενοι έγιναν ακόμα μια φορά πιόνια σε μια σκακιέρα βρόμικων πολιτικοοικονομικών παιχνιδιών, με τα παπαγαλάκια της δημοσιογραφίας να σφυρίζουν ανέμελα και ασυνείδητα, τους σκοπούς των χεριών που τάιζαν το καθένα και τότε..όπως και τώρα…

Η γραφή μεστή και κατανοητή. Το βιβλίο χωρισμένο με μικρά κεφάλαια διαβάζετε εύκολα, χωρίς να κάνει κοιλία και να προκαλεί πλήξη στον αναγνώστη καθώς οι συνεχείς ανατροπές τροφοδοτούν το ενδιαφέρον του διαρκώς, κρατώντας το αμείωτο. Η πένα της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου είναι γεμάτη δυναμισμό, διανθισμένη με ένα λεπτό και διακριτικό χιούμορ μα και με ωμό ρεαλισμό όπου χρειάζεται, δεν εκβιάζει συναισθήματα μα και δεν τα στερεί από τον αναγνώστη, τα γεννά μέσα του και τον αφήνει να τα ζει και να τα διαχειρίζεται με τον δικό του τρόπο. Η ατμόσφαιρα της εποχής μεταφέρεται χωρίς φτιασίδια, τοποθετημένη σε σωστά και ισορροπημένα πλαίσια, με γεγονότα και διαλόγους, με ιστορικά στοιχεία και αναλογικά σωστές περιγραφές. Αυτό τόσο ταιριαστό “πάντρεμα” ιστορικών και πραγματικών γεγονότων, μας υπενθυμίζει πως η ιστορία δεν είναι κάτι απρόσωπο και μακρινό, δεν είναι κάτι ξένο που πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους, πάντα καθόριζε την ζωή των ανθρώπων που έζησαν αυτά τα γεγονότα, των προγόνων μας, άρα και τη δική μας ζωή κατά κάποιο τρόπο! 

Γρήγορη η αφήγηση, χωρίς να αφήνει κενά, ένα ακόμα αξιοθαύμαστο χαρακτηριστικό του βιβλίου καθώς η ιστορία του είναι πολυεπίπεδη και ταυτόχρονα πολυπρόσωπη χωρίς όμως να μπερδεύει και να δυσκολεύει την αποτύπωση της από τον αναγνώστη πουθενά.

Ο αναγνώστης με κεραίες πάντα τεντωμένες, καθώς κάθε παράγραφος κερδίζει την προσοχή του, μπορεί να εκτιμήσει τα γεγονότα διεισδύοντας στην ιστορία, μέσω μιας απρόσκοπτης αφήγησης και να απολαύσει ένα σημαντικό κείμενο. Από την πρώτη κιόλας σελίδα του βιβλίου είναι ευδιάκριτη και διάχυτη η απόδοση μιας γοητευτικής ατμόσφαιρας χάρη στη γλωσσική αισθητική που επιλέγει η συγγραφέας για να δημιουργήσει απαράμιλλες εικόνες, οι οποίες εντάσσουν τον αναγνώστη στο βάθος της ιστορίας..

Η Γιώτα Κοντογεωργοπούλου δημιουργεί πολλούς ήρωες, οι ιστορίες των οποίων εμπλέκονται αρμονικά σε μια συναρπαστική πλοκή που καθηλώνει και που τελικά τους οδηγεί στη διεκδίκηση των προσωπικών τους παθών και της λύτρωσης. Τα πορτρέτα των ηρώων, άψογα σκιαγραφημένα, το καθένα και ένα μοναδικό ψυχογράφημα, ένα έργο τέχνης, που εκτίθεται στις σελίδες της γκαλερί “Η μυρωδιά του αχινού”. Αυτό εξάλλου είναι και ο λόγος που το βιβλίο αυτό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αμιγώς ιστορικό, μιας και έχει πολλούς χαρακτήρες. Είναι ένα βιβλίο έντονα ψυχογραφικό και αυτό το κάνει ταυτόχρονα βαθιά κοινωνικό. Οι ήρωες είναι άνθρωποι γνωστοί, οικείοι, προσβάσιμοι και απόλυτα συμβατοί με την εικόνα μιας κοινωνίας γεμάτη από τα προβλήματα της εποχής της. Πρόκειται για ανθρώπους διαφορετικούς μεταξύ τους, για ανθρώπους που πασχίζουν να συνυπάρξουν έχοντας ένα παρελθόν να τους βαραίνει, ένα παρόν να τους κυριεύει και ένα μέλλον που τους φοβίζει. Ο καθένας τους κρύβει μέσα του τον δικό του καλό και κακό λύκο..και σε κάθε περίσταση, με κάθε του απόφαση, αποφασίζει ποιον θα ταΐσει..  

Διαβάζοντας την “Μυρωδιά του αχινού” ο αναγνώστης θα νιώσει πολλά και θα διερωτηθεί για ακόμα περισσότερα. Τελικά την ζωή μας την καθορίζει μια προ διαγραμμένη μοίρα ή οι επιλογές μας; Πολλά και βροντερά και τα μηνύματα του βιβλίου με ηχηρότερο αυτό που όσο κρατάει το ταξίδι στις σελίδες του, δικαιολογεί τον τίτλο του. 

“Η Μυρωδιά του αχινού”, μια μυρωδιά γεμάτη από την αύρα της θάλασσας όσο ζει σε υγιές περιβάλλον και κοντά στην φύση του. Έξω από αυτήν όμως, η μυρωδιά δυσάρεστη, όπως και η κατάληξη του. Ο άνθρωπος είναι ο αχινός, όσο παραμένει κοντά στην ανθρώπινη φύση του, απολαμβάνει τα δώρα της ζωής, την τρυφερότητα, την καλοσύνη, την αγάπη, τον έρωτα..μακριά από την φύση του γίνεται τοξικός και επικίνδυνος για αυτόν και για τους γύρω του. Μέσα από τις ζωές και τα χαρακτηριστικά των ηρώων του βιβλίου, μπορεί να αναγνωρίσει κανείς κομμάτια του εαυτού του ή να του θυμίσουν ανθρώπους γύρω του.. Και να καταλάβει πολλά.. Τα αγκάθια του αχινού είναι η θωράκιση του, η ασπίδα του απέναντι σε ότι τον απειλεί. Το καθένα τους το απέκτησε μετά από πολλές εσωτερικές μάχες, προσωπικά βιώματα που μπορεί να ξεκινούν και από την παιδική του ηλικία ακόμα, που του άφησαν πολλές πληγές, μετά από πτώσεις, απογοητεύσεις, πόνο.. Τα αγκάθια του αχινού είναι τα τείχη προστασίας του, κρατάνε μακριά όποιον και ότι προσπαθήσει να τον πονέσει κι άλλο, τον κάνουν να δείχνει δυνατός, κρύβοντας το τρυφερό και ευαίσθητο περιεχόμενο του.. Τα αγκάθια του αχινού είναι η άμυνα του απέναντι σε κάθε απειλή που θέλει να του στερήσει αυτή την υπέροχη μυρωδιά που κρύβεται μέσα του..  

Η “Μυρωδιά του αχινού” είναι ένα ταξίδι που σκορπά απλόχερα μαγεία καθώς φέρνει στο φως μυρωδιές από αξίες ξεχασμένες και καταδικασμένες στα σκοτάδια του βυθού της ψυχής.. της ψυχής μας και αυτό είναι ένα ταξίδι που πρέπει συχνά να κάνουμε για να μην χρειάζεται να την περιβάλλουμε.. με αγκάθια! Η “Μυρωδιά του αχινού” είναι ένα ταξίδι που θα μας μάθει πως να αναγνωρίζουμε τους ανθρώπους-αχινούς δίπλα μας, να καταλάβουμε γιατί θωρακίστηκαν πίσω από αγκάθια, μα και να τους βοηθήσουμε να απαλλαχθούν από αυτά, γιατί μόνο τότε θα πληγώνονται μα και θα μας πληγώνουν λιγότερο.. 

Ευχαριστώ πολύ την συγγραφέα Γιώτα Κοντογεωργοπούλου, για το ταξίδι που με πήγε μέσω του βιβλίου της, για τις μυρωδιές που ανακάλυψα χάρη σε αυτό και δεν θα ξεχάσω ποτέ και για την νέα οπτική που μου χάρισε, αχινός ναι…αλλά γιατί;;