''Ένα πρωινό'' του Ξαρχάκου: Η πιο ερωτική ever ελληνική καλοκαιρινή μπαλάντα Από το πανέμορφο "Κορίτσια στον ήλιο"

”Ένα πρωινό” του Ξαρχάκου: Η πιο ερωτική ever ελληνική καλοκαιρινή μπαλάντα Από το πανέμορφο “Κορίτσια στον ήλιο”

Υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει νιώσει καλοκαιρινό ερωτικό σκίρτημα με το τραγούδι αυτό; Κι αν πάλι δεν έχει δει ποτέ του εικόνα της τραγουδίστριας Μαρίας Δημητριάδη, θα φανταζόταν πως το τραγουδούσε η νεαρή πρωταγωνίστρια της ταινίας ”Κορίτσια στον ήλιο” – ταίριαξε πολύ, ομολογουμένως, η αισθαντικότατη φωνή της έφηβης Δημητριάδη με την περσόνα του υπέροχου θηλυκού που άκουγε στο όνομα Ann Lomberg. Το ”Άναμπελ”, πιο γνωστό ως ”Ένα πρωινό”, είναι το απόλυτο ελληνικό καλοκαιρινό love song. Δημιουργήθηκε από τον συνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο σε συνεργασία με τον νεοκυματικό κυρίως – τότε – στιχουργό και δημοσιογράφο Γιώργο Παπαστεφάνου για τις ανάγκες μιας ιδιαίτερης κινηματογραφικής ταινίας. Ιδιαίτερες ήταν κατά τη γνώμη μου όλες οι ταινίες που γύρισε ο άξιος Βασίλης Γεωργιάδης, όμως τα ”Κορίτσια στον ήλιο” του 1968 έβριθαν από τα μηνύματα της σεξουαλικής επανάστασης των 60s!

Ας θυμηθούμε το σενάριο: Αγγλίδα τουρίστρια, που θα την έλεγες και όψιμη χίπισσα, έρχεται σε ελληνικό νησί για διακοπές και μπλέκεται ερωτικά – συναισθηματικά με τον βοσκό Γιάννη Βόγλη. Οι δύο κόσμοι τους συγκρούονται, αυτή εκπροσωπεί το σύγχρονο, το μοντέρνο, τον αυστηρό αυτοματισμό. Αυτός πάλι εκπροσωπεί το αρχέγονο, κινείται με το ζωώδες ένστικτο του σχεδόν, πιστεύοντας πως μια χούφτα μύγδαλα φτάνουν για να την κάνουν δική του και βασικά για να την κρατήσουν κοντά του. Εν ολίγοις, όχι μια απλή ηθογραφία, αφού περιείχε κι άλλα επίπεδα ανάγνωσης με την υπογραφή του έμπειρου Ιάκωβου Καμπανέλλη στη θέση του σεναριογράφου.

Για τη μουσική της ταινίας επιστρατεύθηκε ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο οποίος είχε συνεργαστεί ξανά με τον Γεωργιάδη στα άκρως επιτυχημένα από εμπορικής και καλλιτεχνικής άποψης ”Κόκκινα Φανάρια” του 1963. Κι αν στα ”Κόκκινα φανάρια” ο συνθέτης είχε κινηθεί μοιραία σε λαϊκούς δρόμους, στα ”Κορίτσια στον ήλιο” έγινε αμιγώς ποπ, ταυτισμένος απόλυτα με τα διεθνή μουσικά ρεύματα της εποχής. Δε χρειάζεται να είναι κανείς ειδήμων για να το αντιληφθεί αυτό: farfisa, ντραμς, μπάσο, πνευστά, διάφορα κρουστά και ηλεκτρικές κιθάρες ακούγονται κατά κόρον στο soundtrack της ταινίας. Τά’χουμε πει σε παλιότερο post, σύμφωνα με τον ίδιο τον Ξαρχάκο, το 1968 πηγαινοερχόταν στο εξωτερικό και άκουγε πολύ ψυχεδελικά pop-rock συγκροτήματα.

Η Μαρία Δημητριάδη στο ξεκίνημα της αναδείχθηκε σε ιδανική ερμηνεύτρια του βασικού τραγουδιού, λίγα χρόνια πριν φύγει με τον Μίκη Θεοδωράκη στην Ευρώπη και συμμετάσχει με τη φωνή της στα οριακά του έργα ”Τα τραγούδια του Αγώνα”, ”Ο Ήλιος και ο Χρόνος”, ”Τα Λαϊκά” κλπ. Γνωρίζοντας τη μετέπειτα πορεία – θητεία της στο πολιτικό τραγούδι, προξενεί έκπληξη η τόσο αισθαντική ερμηνεία της στην ”Άναμπελ”. Μάλιστα, επειδή το 1968 ήταν μόνο 17 ετών, μπήκε στο στούντιο κρυφά από τους γονείς της, εξ ου και στην πρώτη έκδοση του δίσκου εμφανιζόταν μόνο το μικρό της όνομα – αιτία αυτού που λέω στην αρχή, πολλοί δηλαδή νόμισαν ότι το ”Μαρία” ήτανε ψευδώνυμο της ηθοποιού Ann Lonnberg.

Δίπλα στη Δημητριάδη, στο soundtrack τραγουδούσε ακόμη ο Fefe Aliberti, ένας από τους πολλούς Ιταλούς τραγουδιστές που ήρθαν στην Ελλάδα στα μέσα του ΄60 για εμφανίσεις σε clubs και ξέμειναν, συνοδευόμενοι από Έλληνες μουσικούς. Η αλήθεια είναι πως η ελληνική προφορά του Fefe δεν ήταν ενοχλητική και ακούγοντας κανείς τις ερμηνείες του στα κομμάτια ”Σε ζητώ” και ”Τι να θυμηθώ” (ντουέτο με τη Δημητριάδη), δύσκολα ”πιάνει” την ξένη καταγωγή του. Ωστόσο, του Fefe τού έμελλε να τραγουδήσει και το άλλο greek love song των 70s, το ”Σαν με κοιτάς” του Γιάννη Σπανού από την ταινία ”Εκείνο το καλοκαίρι” (1971), ντουέτο μάλιστα με την Αφροδίτη Μάνου, αδερφή της Μαρίας Δημητριάδη.

Όσο για την Ann Lonnberg, Αμερικανο-σουηδικής καταγωγής και μόλις 20 ετών τότε, μπορεί να μην έκανε μεγάλη καριέρα ως ηθοποιός στον κινηματογράφο, έπαιξε παρ’ όλα αυτά στην τζεϊμσμποντική ταινία ”Moonraker” (1979), στο πλευρό του Roger Moor, ενώ έβγαλε και έναν προσωπικό δίσκο στη Γαλλία ένα χρόνο μετά την εμφάνιση της στα ”Κορίτσια στον ήλιο”.

Επρόκειτο για το LP με τίτλο το ονοματεπώνυμο της που περιείχε αγγλόφωνες και γαλλόφωνες ποπ μπαλάντες. Χαρακτηριστικό δείγμα από το σπάνιο αυτό άλμπουμ είναι το τραγούδι ”Ne ferme pas ta porte (Μην κλείνεις την πόρτα σου)”, με την ερμηνεία της Lonnberg να παραπέμπει στην πρώιμη Marianne Faithfull.

Περίεργο, πάντως, που από το βιογραφικό της καλλιτέχνιδας στο διαδίκτυο, έχει αποσιωπηθεί η συμμετοχή της στο soundtrack του Μάνου Χατζιδάκι από το περίφημο ”Sweet Movie”(1974) του Dusan Makaveyef: Συγκεκριμένα, η Ann Lonnberg ερμήνευε το αγγλόφωνο τραγούδι ”Is there life on the Earth” σε στίχους δικούς της και του Γιουγκοσλάβου σκηνοθέτη που ενέπνευσαν τον Έλληνα συνθέτη να φτιάξει μία hippy ρυθμική bossa nova!

**Το οπισθόφυλλο του LP της Ann Lonnberg (1969)**

Θα ήταν παράλειψη, τέλος, να μην κάνουμε ειδική μνεία στους στίχους του Παπαστεφάνου. Αν το καλοσκεφτείς, ο άνθρωπος αυτός δεν έγινε ποτέ γνωστός ως στιχουργός, παρ’ όλο που οι στίχοι του από δύο ελληνικά τραγούδια μπήκαν στα χείλη όλων: Αναφέρομαι στο ”Μια φορά θυμάμαι” του Σπανού με την Αρλέτα και φυσικά στο ”Ένα πρωινό” του Ξαρχάκου με τη Δημητριάδη!

Ένα πρωινό η Παναγιά μου θά ‘ρθει να με βρει στην ακρογιαλιά. Πέλαγο κρυφό τα όνειρά μου κι έστειλες εσύ βάρκα με πανί. Πόσο σ’ αγαπώ κανείς δεν ξέρει κι αν θα μ’ αγαπάς, μικρό μου ταίρι καλοκαιρινό, σ’ αγαπώ. Θα σταθείς ψηλά στο παραθύρι πάνω στα μαλλιά άστρα του νοτιά. Έχει η Παναγιά καραβοκύρη να μας πάει μακριά, πέρα απ’ τη στεριά.

Στο στιχούργημα του Παπαστεφάνου, το ερωτικό αντικείμενο του βοσκού της ταινίας ή του ανδρός ακροατή γενικώς, σχετίζεται με την ιερή μορφή της Παναγίας, που είτε θά’ρθει να τον συναντήσει στην ακρογιαλιά, είτε πάλι ως η Παναγία η ίδια θα τους στείλει κάπου μακριά από το νησί να ζήσουν τον έρωτα τους. Πραγματικά πολύ μπροστά ο Παπαστεφάνου για τα εγχώρια χουντοκρατούμενα 60s! Η ταινία, πάντως, πήγε πολύ καλά και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η Ένωση Ξένων Ανταποκριτών του Hollywood την πρότεινε για τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξένης Ταινίας το 1969. Συνολικά τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στα φεστιβάλ του Ραμπάτ (Μαρόκο) και της Μαμάια (Ρουμανία), ενώ στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης κέρδισε τα βραβεία της καλύτερης ταινίας, μουσικής για τον Ξαρχάκο και β΄ανδρικού ρόλου για τον Κώστα Μπάκα.

Κατά τα άλλα, ο Ξαρχάκος παρέδωσε ένα από τα ομορφότερα soundtracks του ελληνικού κινηματογράφου και ο κόσμος εξακολουθεί όλο και να ερωτεύεται σε κάποια παραλία, ακούγοντας ξανά και ξανά την ”Άναμπελ” ή το ”Ένα πρωινό” με την υπέροχη Μαρία Δημητριάδη!