“Ανάρμοστον Εστί” της Ειρήνης Βαρδάκη, γράφει η Καλλιόπη Γιακουμή

Το νέο βιβλίο της Ειρήνης Βαρδάκη με τίτλο,”Ανάρμοστον Εστί”, είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ για δυνατά στομάχια, ικανό να ενθουσιάσει ακόμα και τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες του είδους.  Η Άννα Δημητρακάκη, η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου, είναι  θύμα  ενός αποτρόπαιου εγκλήματος. Δέχεται επίθεση μέσα στο ίδιο της το σπίτι και η ζωή της κρέμεται σε μια λεπτή κλωστή. Όλα αλλάζουν, όχι μόνο στην ζωή της Άννας μα και στις ζωές των πολύ δικών τις ανθρώπων, που προσπαθούν να προσαρμοστούν σε νέες δύσκολες και επίπονες καταστάσεις, μα ταυτόχρονα αποζητούν και την αλήθεια, την δικαίωση και την τιμωρία του ενόχου.. Ο αστυνόμος Λαέρτης αναλαμβάνει να λύσει την υπόθεση και να βρει τον δράστη αυτού του στυγερού εγκλήματος μα οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές και απρόσμενες, το προφανές μοιάζει ουτοπία και κάθε παράδοξο, έχει ρίζες σε καλά φυλαγμένες αλήθειες και μυστικά. Η Άτη, η χειρότερη καταιγίδα των τελευταίων χρόνων, μαστίζει την Κρήτη και κάνει ακόμα πιο δύσκολο το έργο του.. Η Άτη, που παραπλανά και θολώνει..

Στις αρχαίες τραγωδίες συναντάμε συχνά το μοτίβο, Ύβρις- Άτη- Νέμεσις- Τίσις. Οι αρχαίοι πίστευαν πως μια “ύβρις” συνήθως προκαλούσε την επέμβαση των θεών, και κυρίως του Δία, που έστελνε στον υβριστή την “άτην”, δηλαδή το θόλωμα, την τύφλωση του νου. Αυτή με τη σειρά της οδηγούσε τον υβριστή σε νέες ύβρεις, ώσπου να διαπράξει μια πολύ μεγάλη α-νοησία, να υποπέσει σε ένα πολύ σοβαρό σφάλμα, το οποίο προκαλούσε την “νέμεσιν”, την οργή και εκδίκηση δηλαδή των θεών, που επέφερε την “τίσιν”, την τιμωρία δηλαδή και την συντριβή/καταστροφή του. Από την κλασική εποχή και μετά, σε πολλές περιπτώσεις οι έννοιες Άτη, Δίκη και Νέμεσις φαίνεται να αποκτούν στη συνείδηση των ανθρώπων ισοδύναμη σημασία, αυτήν της θείας τιμωρίας. 

Στο βιβλίο της Ειρήνης Βαρδάκη, αυτές οι έννοιες είναι οι “αφανείς ήρωες” της ιστορίας της. Ο υβριστής, ο δράστης του εγκλήματος, διαταράσσει με την πράξη του, τις ζωές των πρωταγωνιστών αυτής της ιστορίας και την τάξη τους. Η Νέμεσις και η Άτη, μοιραία θα επιφέρουν τη συντριβή του. Η ύβρις είναι το βασικό σφάλμα του τραγικού ήρωα μα σε αυτό το βιβλίο, δεν είναι μόνο ένας ο τραγικός ήρωας και ούτε μια η τιμωρία και αυτό είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του βιβλίου, ένα χαρακτηριστικό που η Βαρδάκη χρησιμοποιεί με μεγάλη μαεστρία και καταφέρνει έτσι εύκολα, να γοητεύσει και να κερδίσει το ενδιαφέρον των αναγνωστών της. Οι εισαγωγές στα κεφαλαία του βιβλίου είναι εύστοχες μα και αντιπροσωπευτικές.  Προσδίδουν το γνώρισμα της “τραγικής ειρωνείας” στο κείμενο και θυμίζουν χορικά σε αρχαίες τραγωδίες. Ο αναγνώστης νοερά, συνειδητά ή όχι, χτίζει σκηνές ή γίνεται άθελα του, μάρτυρας γεγονότων, που οι ήρωες του βιβλίου αγνοούν.  

Το “Ανάρμοστον Εστί”, είναι ένα μυθιστόρημα με καταιγιστική δράση, από μια ευρηματική συγγραφέα, που ξέρει να βάζει τον αναγνώστη αμέσως στην υπόθεση εμμένοντας στην ουσία και απαλείφοντας κάθε περιττό στοιχείο. Η συγγραφική δεινότητα της Βαρδάκη, εντοπίζεται όχι μόνο στον ρυθμό της αφήγησης, στην ανάλυση των χαρακτήρων του και στη δομή του έργου της, αλλά και στην αξιοσημείωτη εμβάθυνση στους χαρακτήρες και στις αντιδράσεις τους, κάτι που ξεχωρίζει τα καλά μυθιστορήματα από τα απλά βιβλία δράσης, κατά την γνώμη μου, μιας και προσφέρουν στους ασύγγνωστες τους, τροφή για σκέψη.. 

Πολλοί και ποικίλοι οι χαρακτήρες σε αυτό το μυθιστόρημα, πολλοί και οι υποψήφιοι δράστες, ο καθένας με το δικό του πιθανό κίνητρο, με τις δικές του προσδοκίες, φόβους, ελπίδες, εκδίκηση, παρελθόν. Συχνά διαφαίνεται με σιγουριά ποιος θα μπορούσε να είναι ο δράστης, οι ανατροπές όμως είναι συνεχείς και τα κίνητρα πολύ διαφορετικά από αυτά που θα μπορούσε κανείς να εικάσει. Σε πολλά σημεία παρουσιάζονται γεγονότα από το παρελθόν των ηρώων, γεγονότα που μοιράζεται η συγγραφέας με τον αναγνώστη κάνοντας τον έτσι να ζει την κάθε εξέλιξη. 

Η Ειρήνη Βαρδάκη κατέχει ήδη μια ξεχωριστή θέση στον χώρο της σύγχρονης αστυνομικής λογοτεχνίας στην χώρα μας και ειδικότερα στο χώρο των  ψυχολογικών θρίλερ, και όχι άδικα. Οι ιστορίες της είναι άρτιες, αριστοτεχνικά δομημένες, με δυνατούς χαρακτήρες και σφιχτοδεμένη πλοκή που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον από την αρχή μέχρι το τέλος. Κατέχει επίσης μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές των αναγνωστών που αγαπούν τα αστυνομικά μυθιστορήματα – και πάλι όχι άδικα. Η γραφή της γοητεύει από τις πρώτες σελίδες, με μια διάχυτη ποιητικότητα και λυρισμό και έχει τη σχεδόν μαγική ικανότητα να σε βάζει έντεχνα μέσα στην πλοκή των βιβλίων της, κάνοντάς σε να συμπάσχεις με τους καλούς ήρωες της με έναν τρόπο απόλυτα φυσικό, αποζητώντας τη δικαίωση μαζί τους.

Πολυεπίπεδη και πρωτότυπη η ιστορία που μας αφηγείται στο “Ανάρμοστον Εστί”, η Ειρήνη Βαρδάκη. Μοιάζει με λαβύρινθο που σε παρασύρει στις δαιδαλώδεις διαδρομές του. Μια εφιαλτική διαδρομή που θέτει σε νέες βάσεις τα όρια των ηρώων καθώς οι συναισθηματικές και σωματικές αντοχές τους, δοκιμάζονται συνεχώς..

Η σατανική πλευρά των ανθρώπων ξεπερνάει κατά πολύ κάθε πλαίσιο φαντασίας, αφού οι άνθρωποι κάνουν κακό συνειδητά, υπολογίζουν και προετοιμάζουν λεπτομερώς πράξεις, πράξεις εκδικητικές, κακές, ανάρμοστες..Στο μυθιστόρημά της αυτό, η Βαρδάκη, ξεδιπλώνει επιδέξια πολλές ιστορίες και φέρνει στο προσκήνιο πολλά πρόσωπα, που συνδέονται μεταξύ τους με διάφορους τρόπους όχι πάντα εμφανείς, υπενθυμίζοντάς μας συνεχώς ότι οι πράξεις μας επηρεάζουν αλυσιδωτά και άλλα άτομα. Καμία πράξη όμως, δεν είναι χωρίς συνέπειες και το κακό κάποια στιγμή αποκαλύπτεται. Μπορεί όμως να νικηθεί εντελώς; 

Με το γνωστό ελκυστικό και καθυλωτικό της ύφος, η Βαρδάκη επιλέγει για άλλη μια φορά την πρωτοπρόσωπη αφήγηση. Όλο το βιβλίο  χαρακτηρίζεται από μια έντονη, υποβλητική ατμόσφαιρα, χωρίς να λείπει το χιούμορ σε μικρές, καλομελετημένες δόσεις, ενώ συγκεκριμένες σκηνές προς το τέλος διαθέτουν εξαιρετική δύναμη και καλό είναι να τους δοθεί ιδιαίτερη προσοχή. Ο αναγνώστης μοιράζεται τις αμφιβολίες, τους φόβους, τις αναμνήσεις, τις εξηγήσεις, των ηρώων, με πιο επιβλητικές αυτές της κεντρικής ηρωίδας, της Άννας,  καθώς ερευνά το τι συμβαίνει. Ξεκινώντας από τον τίτλο, κυριαρχούν οι αντιθέσεις ανάμεσα στο θεμιτό και στο αθέμιτο, στο καλό και κακό και κατ’ επέκταση, στο αποδεχτό και στο ανάρμοστο..