“ΕΙΧΕ ΛΙΑΚΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ” του Γιάννη Φιλιππίδη, γράφει η Καλλιόπη Γιακουμή

Η ιστορία του βιβλίου διεξάγεται ανάμεσα σε τρεις δεκαετίες, τη δεκαετία του 50, του ’60 και φθάνει ως και τα μισά του ’70, όπου η Ελλάδα προσπαθεί να ξεπεράσει πολιτικές και κοινωνικές δυσκολίες, πληγωμένη και διχασμένη από έναν πολυετή εμφύλιο. Στα σημεία που περιγράφει, εκείνα τα πέτρινα για την χώρα μας χρόνια, φαίνεται και η σοβαρή και επιμελής έρευνα του Γιάννη Φιλιππίδη. Δεν αρκείται μόνο σε περιγραφές, ούτε στην μυθοπλασία με την οποία ντύνει το κείμενο του, μα παραθέτει σοβαρές ιστορικές πληροφορίες, τις οποίες αφού διασταυρώνει καταθέτει στον αναγνώστη, με συγγραφική εντιμότητα. 

Άξιος θαυμασμού επίσης, είναι ο τρόπος με τον οποίο, εντοπίζει και αναδεικνύει την ομορφιά εκείνων των χρόνων. Την αθωότητα, την προσδοκία, την ελπίδα, την πίστη, τα ιδανικά και τα όνειρα των ανθρώπων, την εμπιστοσύνη στην ζωή. Δεν υπήρχε μηδενισμός, ματαιότητα, παραίτηση, υπήρχε η δύναμή που γεννά, η διεκδίκηση ενός καλύτερου κόσμου. Παρόλο το σκοτάδι που κάλυπτε εκείνα τα χρόνια, πέρα της βαριάς ατμόσφαιρας, υπήρχαν περισσότερες λιακάδες.

Η γραφή του λυρική, ρεαλιστική, αισθαντική, σε κερδίζει από τις πρώτες κιόλας σειρές του βιβλίου.Συνδυάζει τη γρήγορη κινηματογραφική αφήγηση με τον ποιητικό στοχασμό. Πέρα από την ποιητική διάσταση της γραφής του, ο ρεαλισμός είναι πάντα παρόν, στην σκιαγράφηση των χαρακτήρων του έργου του. Μοιάζει σαν να μην έπλασε εκ του μηδενός, κανέναν από τους ήρωες του. Όλοι περάσανε σαν σκιές από μέσα του, πριν τους δώσει ανθρώπινη υπόσταση η πένα του. Όλοι τους μοιάζει να του συστήθηκαν, να του μίλησαν, να τους γνώρισε, να τους δικαιολόγησε, να τους αγάπησε πρώτα αυτός και μετά μας τους παρουσίασε. Μα πριν πόνεσε τις ηρωίδες του, για αυτό τις προίκισε με δυναμισμό, αισθήματα, τις έκανε αγωνίστριες, επαναστάτριες, τους μοίρασε όνειρα, τις όπλισε με προοπτικές και οράματα και μετά τις άφησε να διαγράψουν την δίκη τους πορεία, στις σελίδες του βιβλίου. Τις ενέπλεξε σε μάχες καλού και κακού, θεμιτού και αθέμιτου, δίκαιου και άδικου, ζωής και θανάτου. Τις έφερε αντιμέτωπες με τα ανθρώπινα πάθη τους, με τις αδυναμίες τους και με τους προσωπικούς τους δαίμονες, έβαλε τις ζωές τους να στροβιλίζονται στις δίνες καταιγίδων, πριν απολαύσουν την θαλπωρή μιας λιακάδας.

Ο συγγραφικός λόγος του Γιάννη Φιλιππίδη έχει μια διάχυτη αμεσότητα σε όσα γράφει. Μοιάζει σαν να έχει ζήσει ο ίδιος πράγματα στα οποία αναφέρεται. Έχει μια αλήθεια ο λόγος του. Του αρέσει να ψάχνει στις ψυχές των ηρώων του, μα δεν σταματάει στο πρώτο επίπεδο μόνο. Πηγαίνει σε βάθος, σε μυστικούς δρόμους, που ούτε ο ίδιος έχει ψάξει. Δίνει την δυνατότητα στον αναγνώστη του, να ανακαλύψει πράγματα που τα έχει μέσα του, πράγματα που και ο ίδιος έχει ανακαλύψει πριν, χωρίς να κρατάει τίποτα για εκείνον. 

Με την μεστή και ώριμη αφηγηματική του ικανότητα, μεταφέρει εικόνες σχεδιασμένες με όλα τα χρώματα, μιας αόρατης παλέτας συναισθημάτων. Όπου το κείμενο το απαιτεί είναι τρυφερός, δοτικός και ευαίσθητος, αλλού σκληρός και κυνικός, αποστασιοποιημένος από άποψη ή καυστικός χαρίζει στον αναγνώστη του, ένα συναρπαστικό ταξίδι. Ένα ταξίδι που περνά μέσα από έντονα  φορτισμένες συναισθηματικές στιγμές, γαληνεύει και ηρεμεί με ολοζώντανες και χυμώδεις κωμικές στιχομυθίες, μαγεύει με μια αίσθηση μεταφυσικού να αιωρείται κατά την διάρκεια του, πριν καταλήξει να γίνει ανοιχτή πρόκληση για τον αναγνώστη, πριν εκείνος αποφασίσει, πριν να απαντήσει σε ερωτήματα, που απαιτούν ειλικρίνεια 

Γλυκόπικρη η αίσθηση αυτού του βιβλίου, καθώς αναφέρεται σε όσους δεν αγωνίζονται για να νικήσουν τον θάνατο, αλλά σε όσους θέλουν, να κερδίσουν την ζωή. Σε αυτούς που υπομένουν παλικαρίσια τις καταιγίδες, περιμένοντας στωικά να απολαύσουν, τις ευεργετικές στιγμές μιας λιακάδας. 

Σε αυτούς που κοιτώντας τον εαυτό τους, στο καθρέφτη τους, μετά το τέλος ενός ταξιδιού, μετά το τέλος μιας μέρας ή και μιας ζωής ακόμα, μπορούν να βρουν την δύναμη, να του χαμογελάσουν και να του πουν: 

“Έλα μην κατσουφιάζεις, μην γκρινιάζεις, μην παραπονιέσαι.. είχε λιακάδα σήμερα”

Σε αυτούς που πρέπει να γίνουν τα παραδείγματα που θα μας πείσουν, πως πρέπει να μην το βάζουμε κάτω όσο παλεύουμε, περιμένοντας τις δικές μας εσωτερικές λιακάδες. 

Ο Γιάννης Φιλιππίδης σε αυτό το βιβλίο, μας δείχνει τον τρόπο να τις απολαύσουμε περισσότερο και πιο ουσιαστικά, αφήνοντας τον ήλιο τους να κάνει αυτό που του επιβάλλει η φύση του, να λάμψει μέσα μας και μας ζεστάνει..

Σύνοψη βιβλίου από το οπισθόφυλλο

Μετριέται άραγε η ευτυχία; Αλλά γιατί; Μήπως μετριέται η ίδια η ζωή μας; Έχουμε τη δύναμη να την προσδιορίσουμε χρονικά, να βάλουμε τις προϋποθέσεις ή μήπως είμαστε απλά πλατανόφυλλα, γεννημένοι στα κλαδιά ενός αρχαίου δέντρου, που ακολουθούν το πεπρωμένο μιας μοίρας αντίστοιχης με τη δική μας; Φύτρα, λαμπερό πράσινο φύλλο ως το προδιαγραμμένο κιτρίνισμα λίγο πριν την πτώση, ένα με το χώμα, αυτό από το οποίο προερχόμαστε.

Δυο χειραφετημένες νεαρές γυναίκες θ’ αποδράσουν από τη λάσπη της ίδιας επαρχίας, που θα επέβαλλε σ’ αυτές τον μαρασμό. Δεν έχουν ξανασυναντηθεί, ωστόσο θα σμίξουν για πάντα στο παρόν και το κοινό τους μέλλον. Τις ενώνει το ίδιο αίμα, οι ανυπόταχτες ψυχές τους ένας ατσάλινος κρίκος ζωής. Έχουν πληρώσει και οι δύο το ίδιο τίμημα: την αβεβαιότητα του φόβου για τη φυγή τους, με φόντο τη σκοτεινή και δυσοίωνη πολιτικά εποχή των δεκαετιών του ’50-’70.

Ο χρόνος ωστόσο; Πότε και γιατί πρέπει να συμβαίνει οι ζωές των ανθρώπων να ρίχνουν τίτλους τέλους; Είναι αναγκαίο άραγε να έχουμε ήσυχη τη συνείδησή μας με την πεποίθηση ότι θα ζήσουμε ως τα βαθιά μας γεράματα, κερδίζοντας τον θάνατο; Μα, το ζήτημα είναι να κερδίσουμε την ίδια μας τη ζωή. Όση και να ‘ναι σε μετρήσιμη διάρκεια.

Ένα μυθιστόρημα-ποταμός από τη μοναδική, λυρική πένα του Γιάννη Φιλιππίδη που σαγηνεύει, καθηλώνει, συγκινεί και κατακτά τον αναγνώστη, αφήνοντάς του μια ανεξίτηλη γλυκόπικρη γεύση.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα