“Η Παρέα με τα ποδήλατα-Το μυστικό του Βασίλη” της Νάνσυ Χατζή, γράφει η Καλλιόπη Γιακουμή-Κουγιώνη

 Χαίρομαι πολύ κάθε φορά, που ένα καλό παιδικό βιβλίο φτάνει στα χέρια μου. Η χαρά αυτή, γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, γιατί αυτά που είχε να μου δείξει, να μου πει, να μου δώσει, μπορώ να τα μοιραστώ μαζί σας.  

“Η Παρέα με τα ποδήλατα” είναι μια σειρά παιδικών βιβλίων που ναι μεν απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας από 8 ετών, αλλά δεν αφήνει ασυγκίνητο ούτε τον ενήλικα που θα την διαβάσει, ούτε φυσικά τα παιδιά. Εγώ θα σας μιλήσω για το πρώτο βιβλίο της σειράς Το μυστικό του Βασίλη.

Σε αυτό το βιβλίο συναντάμε την Έλενα, ένα νεαρό κορίτσι, που μετακομίζει στο Καρπενήσι μετά από ένα ατυχές γεγονός, που την επηρεάζει και την ακολουθεί. Εκεί ξεκινά την φοίτηση της στο καινούριο της σχολείο, όμως νιώθει μόνη και απομονωμένη, καθώς ακόμα δεν έχει καταφέρει να κάνει φίλους και να ενταχθεί σε νέες παρέες. Ο Οδυσσέας, ένα εντυπωσιακό και χαρισματικό αγόρι, το βλέπει αυτό και της προτείνει να πάνε μια βόλτα με τα ποδήλατα και να της γνωρίσει και την υπόλοιπη ομάδα της Παρέας με τα ποδήλατα. Γρήγορα η Έλενα γίνεται μέλος της ομάδας και επιτέλους νιώθει να ανήκει σε ένα σύνολο και πως δεν είναι μόνη πια. Η παρέα με τα ποδήλατα όμως δεν είναι απλά μια παρέα αγοριών και κοριτσιών, που συγκεντρώνονται με αφορμή να κάνουν βόλτες και να περνάνε καλά. Έχει έναν σκοπό, για την ακρίβεια, έναν πολύ ωραίο σκοπό. Η παρέα με τα ποδήλατα θέλει να προσφέρει την χαρά, να σκορπίσει την θλίψη, την ασχήμια και να βοηθήσει όποιον τους χρειάζεται. Αυτή την φορά, αυτός που τους χρειάζεται είναι ο Βασίλης. Το μυστικό που τον βασανίζει αποκαλύπτεται, ο Βασίλης  δέχεται σκληρό bullying και η παρέα με τα ποδήλατα αναλαμβάνει αμέσως δράση. Η αποστολή “Ρόδα είναι και γυρίζει” αρχίζει και οι περιπέτειες της όμορφης παρέας μας ξεκινούν και κερδίζουν το ενδιαφέρον και την προσοχή μας άμεσα. 

Οι έφηβοι χάρτινοι ήρωες του βιβλίου είναι άρτια σκιαγραφημένοι από την συγγραφέα. Έχουν οικεία, γνώριμα και λιτά χαρακτηριστικά που κάνουν τον αναγνώστη να τους δεχτεί αμέσως και να επικοινωνήσει μαζί τους εύκολα, ενώ ταυτόχρονα οι περιπέτειες τους, ανοίγουν ένα  παράθυρο στην παιδική φαντασία και δημιουργούν στους μικρούς αναγνώστες την επιθυμία για εξερεύνηση και την θέληση για μάθηση. Ο Οδυσσέας είναι ο σοφός της παρέας, η ήρεμη δύναμη, εμπνεύσει την εμπιστοσύνη στους υπόλοιπους και τους κρατά ενωμένους. Δίπλα του ο λαλίστατος Γρηγόρης, ξέρει τα πάντα που συμβαίνουν στο σχολείο και όσα δεν ξέρει, φροντίζει να τα μάθει, ο Βαγγέλης είναι ο ορθολογιστής της παρέας, προτιμά τα λίγα λόγια και καλά, είναι η φωνή της λογικής και πάντα είναι εύστοχος σε όσα λέει. Ο Γιάννης είναι ο ντροπαλός της ομάδας, ευαίσθητος και ευγενικός κερδίζει τους πάντες με το μεγαλείο και την καλοσύνη που κρύβει στην ψυχή του. Η ψηλή, πρασινομάτα Βιολέττα ξεχωρίζει με την εξυπνάδα της και όπου πάει κουβαλάει πάντα μαζί της ένα βιβλίο και η Δάφνη, η όμορφη και εντυπωσιακή Δάφνη με τα μακριά ξανθά μαλλιά, η νεράιδα της παρέας μας. Η Έλενα όπως προείπα είναι το νέο μέλος της παρέας και η πιο ενθουσιώδης. Θέλει να συμμετέχει σε όλα, να βοηθήσει όπου μπορεί, εύστροφη, καταφερτζού και πεισματάρα, κερδίζει γρήγορα την εκτίμηση και τη αγάπη των φίλων της.

Το κείμενο είναι κατανοητό και εύκολα τα παιδιά μπορούν να το καταλάβουν και να ακολουθήσουν την εξέλιξη της πλοκής χωρίς αυτό να τους προκαλεί πλήξη. Με τρυφερή τόλμη, ευαισθησία και διακριτικότητα, η Νάνσυ Χατζή, δεν κρύβει από τα παιδιά την πραγματικότητα και το πρόβλημα με τα οποίο θα έρθουν αντιμέτωπα την ιστορία της, εξάλλου είναι πια ένα πρόβλημα που πολλά παιδιά γνωρίζουν είτε από φίλους, είτε γιατί το έχουν βιώσει και τα ίδια. Το μπούλινγκ, δυστυχώς, είναι η νέα πραγματικότητα στα σχολεία που ολοένα κάνει την εμφάνιση της πιο έντονα και πιο βίαια. Όμως η ροή του κειμένου σε ήρεμους τόνους, δεν αναστατώνει τα παιδιά με περιγραφές που προκαλούν ανησυχία, φόβο ή ένταση. Αντιθέτως τονίζεται η σημασία και η αξία της ομαδικότητας, της συνεργασίας, της αγάπης και της φιλίας και ταυτόχρονα οι μικροί αναγνώστες αντιλαμβάνονται, πως για να αλλάξουν κάποιες καταστάσεις, πρέπει πρώτα να αλλάξουν την στάση που τις αντιμετωπίζουν. Ποτέ δεν είναι αργά να δράσουν, να μιλήσουν, να μοιραστούν, να επικοινωνήσουν το πρόβλημα τους, να ζητήσουν βοήθεια και να βρουν συμμάχους που να μπορούν να εμπιστευτούν. Βασική προϋπόθεση να σπάσουν την σιωπή που τους επιβάλλει ο φόβος και να μιλήσουν.. Μέσα από την ιστορία της η Νάνσυ Χατζή, τους δείχνει πως θα τα καταφέρουν δίνοντας τους τις σωστές συμβουλές, μα και λύσεις άμεσα και εύκολα εφαρμόσιμες, που θα βοηθήσουν ουσιαστικά, στην βελτίωση της καθημερινότητας στο σχολικό, το φιλικό και οικογενειακό τους περιβάλλον. Αν και το μπουλινγκ είναι το βασικό θέμα του βιβλίου, η συγγραφέας βρίσκει ευρηματικούς τρόπους να αναφερθεί και σε άλλα βασικά θέματα για παιδιά αλλά και για μεγάλους. Η διαχείριση της απώλειάς αγαπημένων ανθρώπων, η περιθωριοποίηση, η απομόνωση, η δύναμη της θέλησης, η ισχύς της ομαδικότητας είναι κάποια από αυτά.

Το δίδαγμα προκύπτει αβίαστα, με χιούμορ όπου χρειάζεται και με τέχνη, με εμφανές το αίσθημα ευθύνης της συγγραφέως να παραδώσει ένα όμορφο κείμενο, ισορροπημένο και με μέτρο, με γνώμονα να περνάει μηνύματα και τελικά να βοηθά όχι μόνο τον μικρό αναγνώστη, αλλά και τον μεγάλο να ξαναεκτιμήσει τα δεδομένα και τα αυτονόητα. Η παρέα με τα ποδήλατα δείχνει στα παιδιά πώς να λύνουν προβλήματα απλά και όμορφα. Τους δείχνει να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό και να δουν ότι με τη συνεργασία, το θάρρος, την ελπίδα, την προσπάθεια, την αγάπη και την υπομονή, λύνονται τα προβλήματα. 

Ένα ακόμα θετικό στοιχείο του βιβλίου που μου άρεσε πολύ, είναι τα αποφθέγματα γνωστών και σπουδαίων ανθρώπων που αναφέρονται στην αρχή κάθε κεφαλαίου και τα οποία προαναγγέλλουν τι θα διαβάσουμε στο κεφάλαιο που ακολουθεί. Η πλοκή του αντίστοιχου κεφαλαίου, τα απορροφά και τα αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο. Έτσι το παιδί βλέπει άμεσα τον τρόπο προσαρμογής τους και αποκτά κριτική σκέψη.  

Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στην πολλή καλή και όμορφη δουλειά του εικονογράφου των βιβλίων Βασίλη Γρίβα. Οι λιτές εικόνες με τα έντονα χρώματα, κερδίζουν αμέσως το ενδιαφέρον των παιδιών. Μέσα από τα στιγμιότυπα που απεικονίζουν, μυούν πιο εύκολα τα παιδιά στην ιστορία, τους σκιαγραφούν μεν περιβάλλοντα χωροχρόνο, αφήνοντας όμως και στην φαντασία τους το περιθώριο να δουλέψει και να πλάσει τις δικές τους εικόνες, για όλα τα υπόλοιπα και όλα αυτά χωρίς να δεσμεύουν την προσοχή τους, που συνεχίζει να είναι στραμμένη στην ιστορία.

Η παιδική λογοτεχνία αποτελείται από βιβλία που δημιουργούν ενήλικες, μα απευθύνονται σε παιδιά. Είναι πολύ δύσκολο και χρειάζεται πολλή ευαισθησία, γνώση και ευθύνη, για ένα άρτιο αποτέλεσμα. Ένα καλό παιδικό βιβλίο, πρέπει να καλύπτει τις γνωστικές, συναισθηματικές και ψυχολογικές ανάγκες των παιδιών, σε σχέση με την ηλικία και το περιβάλλον τους. Έτσι μόνο μπορεί να λειτουργήσει θετικά και να βοηθήσει τους μικρούς αναγνώστες, να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο των μεγάλων, να διαμορφώσουν την δική τους άποψη και χαρακτήρα, να μάθουν να επικοινωνούν και να ωριμάσουν συναισθηματικά. Ένα καλό παιδικό βιβλίο πρέπει να βοηθάει το παιδί να εισαχθεί αρμονικά στην κοινωνία, στο φυσικό περιβάλλον, να το βοηθά στην εξερεύνηση και στην περιέργεια του, να μάθει για τον κόσμο, το σώμα του, τις συμπεριφορές, τον εαυτό του, το πως να εκφράζεται και του δείχνει το πρόσωπο της κοινωνία μέσα στην οποία πρέπει μάθει να ζει αφού του δείξει με τρυφερό τρόπο και το άσχημο πρόσωπο της, αλλά και τον τρόπο να το κάνει ομορφότερο. Η σειρά παιδικών βιβλίων της Νάνσυς Χατζή, αποτελείται από τέτοια βιβλία.

Όλοι ξέρουμε πως η αγάπη για τα βιβλία ξεκινά να οικοδομείται από την πολύ μικρή ηλικία και αυτά τα βιβλία είναι μια καλή αφορμή για να ξεκινήσει αυτή η σχέση.. 

Λίγα λόγια για την συγγραφέα

.