Oι μοδίστρες του Άουσβιτς: Μια σοκαριστική ιστορία επιβίωσης

Σε μία σκοτεινή εποχή, στο πιο σκοτεινό μέρος, δυναμικές γυναίκες χρησιμοποίησαν το ταλέντο τους στη ραπτική και δημιούργησαν ένα υπέροχο εργαστήρι ραπτικής, με έναν στόχο: Να βγουν ζωντανές. 

Ήταν οι μοδίστρες του Άουσβιτς – 25 γυναίκες και κορίτσια που επέλεξε η σύζυγος του διοικητή του στρατοπέδου συγκέντρωσης, Hedwig Höss, για να επιμελούνταν την γκαρνταρόμπα των κυριών των SS και της υψηλής κοινωνίας του Βερολίνου στην εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Μιλώντας στην Deutsche Welle, η Lucy Adington μιλά για το βιβλίο της, αλλά και τις σοκαριστικές μαρτυρίες ανθρώπινης εκμετάλλευσης που συνάντησε στην έρευνά της.

Περί τα τέλη της δεκαετίας του 1930 και στις αρχές της δεκαετίας του 1940, η σύζυγος του Ναζί διοικητή του στρατοπέδου εξόντωσης, διηύθυνε στο Άουσβιτς «σαλόνι μόδας», στο οποίο δούλευαν κρατούμενες. Γνωστό ως «ανώτερο στούντιο ραπτικής» (Obere Nähstube), το ραφείο αυτό σχεδίαζε ρούχα υψηλής ραπτικής για την ναζιστική ελίτ. H Lucy Adlington το αποκαλεί «αποτρόπαιη διαστροφή», ένα περιβάλλον που έμοιαζε φυσιολογικό περιβεβλημένο από τις θηριωδίες των Nαζί.

Οι Ναζί από νωρίς πίστευαν στη δύναμη των ρούχων και τους προσέδιδαν ιδιαίτερη βαρύτητα. Το καταλαβαίνει κανείς αν προσέξει τις ναζιστικές στολές μέχρι την υψηλή ραπτική της εποχής, παρατηρεί η Adlington. Η Magda Goebbels, σύζυγος του υπουργού Προπαγάνδας του Hitler, Joseph Goebbels, δεν δίσταζε μάλιστα να φορά εβραϊκές δημιουργίες. «Η απόλυτη αποσύνδεση με την πραγματικότητα. Οι σύζυγοι των μελών των SS να λένε σε βρώμικες κρατούμενες με κουρελιασμένα ρούχα: ‘Αγαπητή μου, φτιάξε μου ένα νέο φόρεμα!’»

Αγώνας επιβίωσης μέσα στη θηριωδία

Η Adlington είχε ελάχιστα στοιχεία όταν ξεκίνησε την έρευνά. Μόνο μερικά, διάσπαρτα ονόματα: Irene, Renee, Bracha, Hunya, Mimi κλπ. Πολλές είχαν παρατσούκλια ή άλλαζαν τα ονόματά τους μετά τον γάμο. Ορισμένες μετά τον πόλεμο πήραν εβραϊκά ονόματα. Η Adlington μάλιστα το 2017 έγραψε ένα σχετικό μυθιστόρημα με τίτλο «Η κόκκινη κορδέλα».

Χωρίς τότε να έχει συγκεντρώσει πολλά στοιχεία, η ίδια φαντάστηκε την ιστορία με πρωταγωνίστριες τέσσερες γυναίκες, την Rose, την Ella, την Marta και την Carla. Το συγκλονιστικό όμως ήρθε λίγο μετά τη δημοσίευση του μυθιστορήματος. Άγνωστες γυναίκες άρχισαν να έρχονται σε επαφή μαζί της, αναγνωρίζοντας στην αφήγησή της συγγενικά τους πρόσωπα. «Ήταν η γιαγιά μου, η θεία μου, η μαμά μου» έλεγαν κάποιες.

Όπως αναφέρει η Adlington δεν έχουν διασωθεί ρούχα που είχαν φτιαχτεί από τις μοδίστρες του Άουσβιτς. «Υπήρχε, σύμφωνα με μαρτυρία, ένα βιβλίο παραγγελιών με πελάτες από το Βερολίνο, οι οποίοι αγόραζαν ρούχα από το Άουσβιτς. Αλλά δεν έχουν διασωθεί» λέει χαρακτηριστικά. Ωστόσο μια από τις μοδίστρες που επέζησαν έραψε αργότερα με ρετάλια από το ραφείο ένα κοστούμι για την ανιψιά της. «Η ανιψιά της μου το έστειλε. Έχω λοιπόν ένα κοστούμι φτιαγμένο από μια από εκείνες τις μοδίστρες. Κάθε φορά που το βλέπω κλαίω. Το κοστούμι αυτό όμως το έραψε για την ανιψιά της με αγάπη».