ΤΟ ΔΕΜΑ

ΦΑΚΕΛΟΣ: ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΛΟΥΡΗ

Ο σχολιασμός μου για το βιβλίο Το Δέμα του Σεμπάστιαν Φίτζεκ από εκδόσεις Διόπτρα.
…………………………………………………………………………………

Ευφυές σαν ιστορία, αγχωτικό και κλειστοφοβικό σαν αίσθηση, παραπλανητικό από την αρχή, μέχρι λίγο πριν το τέλος, είναι οι χαρακτηρισμοί που θα ταίριαζαν στο νέο μυθιστόρημα του Γερμανού συγγραφέα Fitzek, με τον τίτλο ” Το Δέμα ” !
Θα μπορούσα επιγραμματικά να συμπληρώσω πως είναι πολυεπίπεδο, γρήγορο και κατανοητό, τόσο, όσο να μπορεί κανείς να βυθιστεί στον κόσμο της ηρωίδας του.

”Δεν είναι δυνατόν να παρατηρήσεις κάτι χωρίς να το μεταβάλεις ”, αρχή της απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ (αναφέρεται λίγο πριν τον πρόλογο ) και αυτόν τον όρο ο Fitzek τον τήρησε πιστά στο νέο του βιβλίο.

Η αρχή της αβεβαιότητας, λοιπόν, και … πραγματικά τίποτα δεν είναι βέβαιο από την αρχή μέχρι το τέλος σ΄αυτό το βιβλίο. Προχωράς στην ανάγνωση, χωρίς να ξέρεις αν, αυτό που διάβασες στηρίζεται σε κάτι απτό και αληθινό και θα κρατηθεί μέχρι το τέλος, προχωράς χωρίς να ξέρεις αν, οι υποθέσεις σου είναι σωστές ή λάθος. Εκεί που βλέπεις τη συμπεριφορά της ηρωίδας λογική, εκεί τη βλέπεις παράλογη. Εκεί που πιστεύεις πως βρήκες μια άκρη, εκεί τη χάνεις.
Ένα παιχνίδι μυαλού είναι και βαδίζοντας σοφά ο Φίτζεκ πάνω σ΄αυτό το χνάρι στήνει μια ιστορία φοβερά ευκολοδιάβαστη με ένα κείμενο να ρέει – λόγω του απλού λόγου, που παράλληλα είναι ένα μεγάλο ατού του – μια ιστορία συναρπαστική ως προς τη μεταβλητότητά της και ως προς την οπτική της που είναι εκπληκτικά δοσμένη, παραπλανητικά! Ναι ο Φίτζεκ παραπλανά συνεχώς τον αναγνώστη μέχρι 30 σελίδες, σχεδόν, πριν το τέλος.

Η Έμα – η ηρωίδα του – είναι ψυχίατρος και, τελειώνοντας από το συνέδριο που προκάλεσε μια θύελλα αντιδράσεων με την ομιλία της, καταλύει σε ένα μοντέρνο ξενοδοχείο του Βερολίνου, αντί να επιστρέψει στο σπίτι της. Εκεί αρχίζει ο εφιάλτης της ή άραγε είναι φαντασιώσεις; Ό,τι από τα δύο κι αν συμβαίνει η Έμα οδηγείται πιο βαθιά και φτάνει στον παραλογισμό, όταν μετά από τρεις εβδομάδες παραλαμβάνει ένα δέμα που ο προορισμός του ήταν ένας άγνωστος γείτονας. Η εμπιστοσύνη στον εαυτό της και στα αγαπημένα της πρόσωπα χάνεται, κι αυτό είναι το πρώτο σκαλί από τα πολλά που θα κατέβει.

” Πόσο γελοίο , είπε η λογική της.
Πόσο αναπόφευκτο, είπε εκείνο το ανθρώπινο κομμάτι που ουσιαστικά ορίζει όλες τις αποφάσεις και δεν μπορεί ούτε να ελεγχθεί ούτε να γιατρευτεί, παρά μόνο να πληγωθεί : η ψυχή.
Το πρόβλημα με τις ψυχικές νόσους είναι η αδυναμία αυτοδιάγνωσης. Η προσπάθεια να κατανοήσουμε το μυαλό μας με τον δικό μας εγκέφαλο έχει τις ίδιες προοπτικές επιτυχίας με την προσπάθεια ενός μονόχειρα χειρουργού να ράψει το δικό του χέρι πίσω στη θέση του. Είναι απλώς αδύνατο. ”

Η Έμα που μπορεί να τη συμπαθήσεις ή να την αντιπαθήσεις – άλλο ένα συν μεγάλο, του συγγραφέα – είχε και έχει καλπάζουσα φαντασία, αλλά και γνωρίζει – λόγω επαγγέλματος – που μπορεί να οδηγηθεί ο νους ενός ανθρώπου, πόσα μπορεί να κρύβει μια ανθρώπινη ψυχή και ποια είναι τα συμπτώματα μιας βαριάς παράνοιας. Αυτό δεν τη βοηθάει, αντίθετα τη ρίχνει ακόμη πιο βαθιά!
Με την ηρωίδα του πλασμένη έτσι, ο Fitzek σε οδηγεί αργά και σταθερά στη γνωριμία με τις σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης ύπαρξης, στη γνωριμία πολλών διαφορετικών συμπεριφορών, που σε κάνουν να αναρωτιέσαι τι κρύβει η ψυχή ενός ανθρώπου και ως πού μπορεί να φτάσει. Με δεξιοτεχνία μοναδική κρατά μια ισορροπία ανάμεσα στην ένταση και στην ηρεμία και σε οδηγεί αργά και σταθερά σε μια απρόβλεπτη και δυνατή εξέλιξη της ιστορίας, χωρίς να σου αφήνει σκιές και ερωτηματικά στο τέλος.

Η πλοκή είναι στημένη κατά τέτοιο τρόπο που σου δημιουργεί ένα κλειστοφοβικό και αγχωτικό συναίσθημα. Η πολύ καλή δομή έρχεται να ενισχύσει αυτά τα συναισθήματα με το δυνατό δέσιμο και τα μικρά κεφάλαια που κλείνουν με μια πρόταση αβέβαιης εικόνας που αιωρείται! Οι ανατροπές ναι είναι πολλές, αλλά μικρές και κοφτές, τόσο όσο να κρατούν τον ρυθμό στη γρήγορη ροή του βιβλίου, οι περιγραφές αναλυτικές, όσο χρειάζεται για να δημιουργήσεις τις δικές σου εικόνες και οι αναφορές σε σκηνές που θα δικαιολογούσαν μια κάποια πιο σκληρή ωμότητα είναι πιο απαλές μιας και περνούν σε μας μέσα από τα μάτια της ηρωίδας. Οι άψογες εναλλαγές στο χρόνο και ο απλός λόγος του συγγραφέα κάνουν ”το Δέμα” να τρέχει γρήγορα και να μην θέλεις να το αφήσεις, πριν φθάσεις στην τελευταία του σελίδα.

Το καινούργιο βιβλίο του Fitzek είναι ένα σωστά δομημένο ανάγνωσμα που προσφέρει όλα εκείνα τα στοιχεία που καθορίζουν ένα πολύ καλό ψυχολογικό θρίλερ, ευφυές ως προς τη σύλληψή του, χωρίς τόσο έντονη δράση μιας και αυτή δεν είναι το ζητούμενο, παρά η δεξιοτεχνία τού να βυθιστείς στο μυαλό της ηρωίδας!

Θετικά στοιχεία :
Πολύ σωστά δομημένο κείμενο.
Πολύ καλή πλοκή.
Ευφυές στη σύλληψη και στην απόδοση.
Ευκολοδιάβαστο και γρήγορο.
Πολύ καλή επιμέλεια.