"Στην πΈνα": ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ "ΆΔΕΙΑΣ ΦΩΛΙΑΣ...ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ!!

Στην πΈνα” ✒️✒️

ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ “ΆΔΕΙΑΣ ΦΩΛΙΑΣ”

Γράφει η Έλενα Νταβλαμάνου

Το σύνδρομο της «Άδειας φωλιάς»

Το κρατάς
σφιχτά απ’ το χέρι και ξαφνικά… χτυπά το κουδούνι του σχολείου και σου
φεύγει. Είναι η πρώτη του μέρα στο σχολείο. Το ίδιο αίσθημα απώλειας και τώρα.
Που πέρασε στη σχολή του, ή που, ως οικονομικός πια μετανάστης, ήρθε η ώρα να
φύγει από το σπίτι. Το ίδιο κενό, η ίδια γλυκόπικρη γεύση του αποχωρισμού από
το παιδί σου. Άλλα έφυγαν μακριά στο εξωτερικό, άλλα κοντά, μα ταυτόχρονα και
τόσο μακριά! Και τώρα τι κάνουμε; Πώς γεμίζει το κενό μιας ολόκληρης ζωής; Πώς
ξεπερνάς τις συνήθειες; Πώς μπαίνεις στο άδειο του δωμάτιο;

Αν και εσείς βιώνετε αισθήματα θλίψης, πόνου, πολλές φορές και κατάθλιψης, τότε
υποφέρετε από το «σύνδρομο της άδειας φωλιάς» (μτφ. αγγλικά «empty nest
syndrome») το οποίο αναφέρεται σε όλα εκείνα τα αρνητικά συναισθήματα που
βιώνουν οι γονείς, όταν τα παιδιά τους ενηλικιώνονται. Εμφανίζεται συχνότερα
όταν τα παιδιά φεύγουν από το πατρικό τους σπίτι, για διάφορους λόγους, όπως
για σπουδές, στρατό, ή για να δημιουργήσουν τη δική τους οικογένεια.

Τις περισσότερες
φορές, η μητέρα είναι αυτή που βιώνει το σύνδρομο αυτό πιο έντονα. Ο λόγος
είναι πως ο ρόλος της περνά κρίση. Εκεί που η καθημερινότητά της επικεντρωνόταν
γύρω από τη φροντίδα των παιδιών της, ξαφνικά φεύγουν από την αγκαλιά της. Οι
μητέρες επειδή ασχολούνται και περνούν πιο πολύ χρόνο με τα παιδιά σε σύγκριση
με τους πατέρες, είναι φυσιολογικό να αναπτύσσουν πολύ στενές συναισθηματικές
σχέσεις με αυτά. Έτσι το σύνδρομο της άδειας φωλιάς, με τα συναισθήματα
απώλειας και την ανάγκη προσαρμογής που το χαρακτηρίζουν, είναι συχνά
εντονότερο στις μητέρες.

Όμως σήμερα τα πράγματα αλλάζουν. Οι
πατέρες αναπτύσσουν και αυτοί πολύ στενές σχέσεις με τα παιδιά τους. Οι σχέσεις
πατέρα και παιδιών τυγχάνουν στην εποχή μας περισσότερης προσοχής από όσο ποτέ
άλλοτε. Έτσι το σύνδρομο της άδειας φωλιάς, προκαλεί δυσκολίες και προβλήματα
με αυξανόμενη συχνότητα και σοβαρότητα και στους πατέρες.

Αυτό που δεν
αντιλαμβάνονται πολλοί είναι ότι το «σύνδρομο της άδειας φωλιάς» ξεκινά,
ουσιαστικά, στα πρώτα γυμνασιακά χρόνια του παιδιού. Όταν αρχίζουν να γίνονται
ανεξάρτητα και να παίρνουν σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον τους. Από τότε
αρχίζουν να μας λείπουν τα παιδιά που «κάποτε» είχαμε! Ξεκινούν να δημιουργούν
νέες φιλίες και να βγαίνουν έξω και εμείς ανησυχούμε τόσο πολύ και για τόσα
πολλά! Για το αλκοόλ, τα ναρκωτικά κ.λπ. Κάνουμε ατελείωτες συζητήσεις μαζί
τους για να κρατήσουμε τις πόρτες της επικοινωνίας ανοιχτές, σεβόμενοι όμως την
προσωπική τους ζωή. Όσο όμως και αν θα θέλαμε να μας τα εκμυστηρεύονται όλα,
το γεγονός είναι ότι κάποια πράγματα μας τα αποκρύπτουν. Και το μόνο που
κάνουμε τότε είναι να τους γνωστοποιούμε ότι θα είμαστε δίπλα τους ό,τι και αν
συμβεί. Οι έρευνες αναφέρουν ότι η ποιότητα της σχέσης και ο βαθμός της «επένδυσης»
που έχει δομηθεί μεταξύ γονιών και παιδιών με τα χρόνια επηρεάζουν σημαντικά
την ψυχική υγεία και των δύο πλευρών. Οι γονείς, δηλαδή, αποκτούν τα μέγιστα
ψυχολογικά οφέλη κατά τη μετάβαση στο «σύνδρομο της άδειας φωλιάς», όταν έχουν
αναπτύξει και διατηρήσει καλές σχέσεις με το παιδί τους. Υπερβολική εχθρότητα,
συγκρούσεις σχέσεων και αποστασιοποίηση μειώνουν τις πιθανότητες ομαλής εισόδου
σε αυτή τη φάση – και μάλιστα τώρα που οι γονείς τη χρειάζονται περισσότερο
από ποτέ.

Οι γονείς θα πρέπει να είναι
διακριτικά δίπλα στο παιδί, στηρίζοντας το ψυχολογικά αλλά και δίνοντας του
πρακτικές συμβουλές για το νέο του ξεκίνημα. Μπορούν να έχουν µε μέτρο επικοινωνία
µέσω τηλεφώνου ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, να το βοηθήσουν σε πρακτικά θέματα,
όπως, για παράδειγμα, το στήσιμο του νοικοκυριού στην περίπτωση της φοιτητικής
ζωής. Όμως, σε καμιά περίπτωση να μην γίνονται βάρος.

Η αποχώρηση του
παιδιού σημαίνει επαναπροσδιορισμό της σχέσης του ζευγαριού. Όσο ζούσαν όλοι
μαζί, για εκείνους το µεγάλωµα του παιδιού ήταν ένα κοινό σημείο αναφοράς, µία
κοινή ευθύνη, ένας κοινός σκοπός. Τώρα, το παιδί απομακρύνεται
και το ζευγάρι καλείται να αξιολογήσει την σχέση του. Ο απολογισμός δεν είναι πάντα θετικός,
εξαρτάται από το πόσο δεμένο και ταιριαστό ήταν από πάντα το ζευγάρι, από το αν
είχαν αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα, τα οποία κάλυπταν για χάρη του παιδιού.
Αν το ζευγάρι έχει καλή επικοινωνία, θα καταφέρει να ξεπεράσει τα πρώτα
αρνητικά συναισθήματα από την αποχώρηση και να εκμεταλλευτεί τον χρόνο που
έρχεται δημιουργικά.

Δυστυχώς, οι περισσότεροι
γονείς χρησιμοποιούσαν τα παιδιά τους προκειμένου να επικοινωνήσουν μεταξύ
τους. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «τριγωνοποίηση». Ένα παιδί από την οικογένεια μπαίνει
στη μέση προκειμένου να επικοινωνεί το ζευγάρι. Αυτό σαφώς γίνεται ασυναίσθητα.
Οι επιπτώσεις του φαινομένου γίνονται εμφανείς όταν το παιδί αποχωρήσει από το
σπίτι και οι γονείς δεν έχουν τρόπο να επικοινωνήσουν. Είναι πολύ σημαντικό
κατά τη διάρκεια του έγγαμου βίου να προστατεύει το ζευγάρι τη σχέση του. Ο
νέος ρόλος «γονείς» δεν θα πρέπει να σαμποτάρει σε καμία περίπτωση τους άλλους
ρόλους, «σύντροφος, σύζυγος».

Πώς μπορεί
το ζευγάρι να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της σχέσης τους για μια νέα αρχή
και μια ευτυχισμένη συντροφική ζωή;

Εάν αντιμετωπίζετε συναισθήματα
απώλειας, εξαιτίας του συνδρόμου της άδειας φωλιάς, φροντίστε να αναλάβετε
δράση. Για παράδειγμα:

Αποδεχτείτε το χρόνο. Αποφύγετε να συγκρίνετε το
χρονοδιάγραμμα του παιδιού σας με τη δική σας προσωπική εμπειρία. Αντ’ αυτού,
να επικεντρωθείτε στο πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να πετύχει, όταν
αυτό φύγει από το σπίτι.

Βρείτε κοινές δραστηριότητες,
διαθέστε το χρόνο σας σε ό,τι έχετε αφήσει, παραμελήσει όλα αυτά τα χρόνια.
Μπορεί να είναι προσωπική φροντίδα, ενασχόληση µε την άθληση, επιμορφωτική
δραστηριότητα, ταξίδια, διασκέδαση, το να βρεθείτε µε φίλους κ.ο.κ.

Μείνετε σε επαφή. Μπορείτε να συνεχίσετε να είστε κοντά
στα παιδιά σας ακόμα και όταν ζείτε χωριστά. Κάντε μια προσπάθεια να
διατηρήσετε τακτική επαφή μέσω επισκέψεων, τηλεφωνικών κλήσεων, ηλεκτρονικών
μηνυμάτων κτλ. Θα είστε πάντα εκεί, διακριτικά δίπλα του, να το ακούσετε, να
του συμπαρασταθείτε στις δυσκολίες και να το ενθαρρύνετε ότι θα τα καταφέρει.

Ζητήστε υποστήριξη. Εάν δυσκολεύεστε να αντιμετωπίσετε την
άδεια φωλιά, στραφείτε στα αγαπημένα σας πρόσωπα για υποστήριξη. Μοιραστείτε τα
συναισθήματά σας. Αν νιώθετε κατάθλιψη, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Μείνετε θετικοί. Σκεφτείτε
τον επιπλέον χρόνο και την ενέργεια που ενδέχεται να μπορείτε να αφιερώσετε στο
γάμο σας ή στα καθαρά προσωπικά σας ενδιαφέροντα όταν μείνετε μόνοι στο σπίτι
χωρίς παιδιά.

Εάν το τελευταίο παιδί σας είναι
έτοιμο να φύγει από το σπίτι και ανησυχείτε για το σύνδρομο της άδειας φωλιάς,
κοιτάξτε μπροστά. Ψάξτε για νέες ευκαιρίες στην προσωπική και επαγγελματική σας
ζωή. Να κρατάτε τον εαυτό σας απασχολημένο ή να αναλάβετε νέες προκλήσεις στο
χώρο εργασίας ή στο σπίτι.

Περνούν όλοι οι γονείς μέσα από αυτό το
σύνδρομο;

Η απάντηση είναι
όχι! Οι γονείς που έχουν δικές τους ασχολίες και ενδιαφέροντα, που έχουν
φτιάξει τη ζωή τους με τέτοιο τρόπο που δεν γεμίζει μόνο από τα παιδιά τους, οι
γονείς που εργάζονται, οι γονείς που έχουν στηρίξει την αυτονομία των παιδιών
τους, που δεν έχουν εξαρτηθεί από εκείνα και που δεν έχουν «κρυφτεί» πίσω τους,
συνήθως δεν βιώνουν αυτού του είδους τα συναισθήματα καθώς η χαρά από την
εξέλιξη των παιδιών είναι μεγαλύτερη και θα λέγαμε «καλύπτει» τον ψυχικό πόνο
και την απώλεια που βιώνουν.

Ας μην ξεχνάμε ότι η αποχώρηση των
παιδιών από το σπίτι, που είναι ένα φυσιολογικό στάδιο στην εξέλιξη της ζωής,
επιβάλλει μια νέα δυναμική και επαναπροσδιορισμό των σχέσεων μεταξύ των δύο, με
στόχο την ευτυχία όλων.

Η Έλενα Νταβλαμάνου είναι
Εκπαιδευτικός στο Δημοτικό Σχολείο «Saint Joseph» και Συγγραφέας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΕΔΩ:

ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ

Please follow and like us: