Ποιος ήταν τελικά “Ο Άνθρωπος με το Σιδηρούν Προσωπείον…” και ποια η ιστορία του..;;;

Η ομορφιά του τοπίου ήταν και πριν 300 περίπου χρόνια μοναδική. Βαθυγάλανα νερά, χρυσοκίτρινες αμμουδιές, εξαίσια μεσογειακή βλάστηση και θαυμάσιο κλίμα.

Εν τούτοις, η μικρή γραφική νήσος της Αγίας Μαργαρίτας, που απλωνόταν στη θάλασσα των Καννών, με το παλαιό της φρούριο, που σήμερα φαντάζει τόσο ειρηνική, ήταν κάποτε η φοβερή φυλακή της Προβηγκίας, για όλους εκείνους που έφερναν προσκόμματα στην εξουσία των Γάλλων βασιλέων.

Τότε, πριν από τρεις αιώνες περίπου, επί βασιλείας του Λουδοβίκου του 14ου, ο Benigne Dauvergne, διοικητής ισχυρού φρουρίου κοντά στα σύνορα της Γαλλίας και του Πεδεμόντιου, διορίστηκε Κυβερνήτης της νήσου της Αγίας Μαργαρίτας και της γειτονικής νησίδας Σαιντ Ονορέ, με την εντολή να παραλάβει μαζί του τον άγνωστο φυλακισμένο του, του οποίου το όνομα δεν αναγραφόταν πουθενά και τον οποίο ήδη είχε από ετών υπό την αυστηρή επιτήρησή του.

Ο μυστηριώδης αυτός φυλακισμένος, κατά το ανευρεθέν ημερολόγιο ενός από τα κατώτατα όργανα, τα οποία είχαν αναλάβει τη φρούρησή του, πάντοτε φορούσε μαύρη προσωπίδα. Ήταν ο περιβόητος “άνθρωπος με το σιδηρούν προσωπείο”, ο οποίος είχε απασχολήσει τόσο πολύ τους ερευνητές της Ιστορίας, αλλά και τη Φιλολογία του 18ου και 19ου αιώνα, χωρίς στο τέλος να εξακριβωθεί η ταυτότητα του άγνωστου εκείνου άντρα.

Ότι η μάσκα, την οποία φορούσε πάντοτε ο φυλακισμένος μέχρι το τέλος της ζωής του ήταν σιδερένια, ήταν επινόηση της φαντασίας ενός Γάλλου συγγραφέα. Μεταγενέστεροι μυθιστοριογράφοι περιέγραψαν λεπτομερώς τον μηχανισμό του δήθεν σιδηρούν προσωπείου.

Οπωσδήποτε, γεγονός είναι ότι ο μυστηριώδης φυλακισμένος παρέμεινε εντεκάμισι χρόνια στο φρούριο της Αγίας Μαργαρίτας. Μετά το διάστημα αυτό, ο κηδεμόνας του, ο Benigne Dauvergne, τοποθετήθηκε Κυβερνήτης της Βαστίλης στο Παρίσι κι έλαβε φυσικά την εντολή να παραλάβει μαζί του με απόλυτη ασφάλεια τον παλιό αυτό ανώνυμο κρατούμενο.

Ο μυστηριώδης αιχμάλωτος έζησε ακόμα πέντε χρόνια, φυλασσόμενος αυστηρότατα μέσα στις άγριες φυλακές της Βαστίλης, όπου και πέθανε αιφνιδίως το 1703.

Στο ληξιαρχείο της εκκλησίας όπου κηδεύτηκε, δηλώθηκε με το όνομα “Μαρσιλύ” και η ηλικία που αναγράφηκε ήταν 45 ετών.

Ο άνθρωπος με το σιδηρούν προσωπείον φυλακίστηκε για τις πολιτικές του ιδέες πριν από το 1681 στις φυλακές του Πινιερόλ (σημερινό Πινερόλο της βορειοδυτικής Ιταλίας). Στις 18 Σεπτεμβρίου του 1698 μεταφέρθηκε στις φυλακές της Βαστίλης στο Παρίσι, όπου και πέθανε στις 19 Νοεμβρίου του 1703, επί βασιλείας του Λουδοβίκου του 14ου. Τάφηκε την επόμενη ημέρα στο νεκροταφείο του Αγίου Παύλου και καταγράφηκε στα αρχεία της ενορίας αυτής ως «Μαρσιολί (Marchioly), ετών 45».

Η άγνωστη ταυτότητά του προκάλεσε μία σειρά από υποθέσεις. Το 1711 ταυτίστηκε με τον άγγλο ευγενή Ρίτσαρντ Κρόμγουελ, γιο του Όλιβερ Κρόμγουελ, το 1745 με τον κόμη Λουδοβίκο του Βερμαντουά, εξώγαμο τέκνο του Λουδοβίκου του 14ου και της μετρέσας του Λουίζ ντε λα Βαλιέρ και το 1883 με τον Μολιέρο, που δήθεν φυλακίστηκε εξαιτίας του «Ταρτούφου».

Το 1771 ο Βολτέρος υποστήριξε ότι ο άνθρωπος με το σιδηρούν προσωπείον ήταν ο εξόριστος δίδυμος αδελφός του Λουδοβίκου του 14ου. Την εκδοχή αυτή υιοθέτησε ο Αλέξανδρος Δουμάς πατήρ στο μυθιστόρημά του «Ο Υποκόμης της Βραζελόνης: Δέκα χρόνια μετά», τελευταίο μέρος της επικής τριλογίας του «Οι Τρεις Σωματοφύλακες», που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες το 1844.

Όλα τα πράγματα του πετάχτηκαν στη φωτιά, ακόμα και όσα ήταν από μέταλλο. Το παράξενο ήταν ότι όλα τα ξύλινα αντικείμενα που υπήρχαν στο κελί του, πόρτες και παράθυρα, έως και τα επιχρίσματα των τοίχων, καταστράφηκαν ολοσχερώς μετά τον θάνατό του.

Καταβλήθηκε, λοιπόν, κάθε σατανική προσπάθεια, προκειμένου να μη μαρτυρήσει τίποτε και ποτέ την ταυτότητα του μυστηριώδους αιχμαλώτου, που δεν του είχε απομείνει ούτε το όνομά του.

Ποιος ήταν άραγε ο άνθρωπος αυτός με την τόσο τραγική μοίρα; Ποιος τον φοβόταν τόσο πολύ, που φρόντισε να εξαφανίσει κάθε ίχνος του και γιατί; Γιατί τάχα προτιμήθηκε να διατηρηθεί στη ζωή, ενώ ίσως θα ήταν πιο εύκολο να τον εξαλείψουν μεμιάς, σκοτώνοντάς τον;

Γύρω από τη μυστηριώδη αυτή φυσιογνωμία δημιουργήθηκαν θρύλοι και γράφτηκαν μυθιστορήματα. Διάσημοι ιστορικοί, λογοτέχνες και ποιητές, μεταξύ άλλων ο Βολταίρος και ο Δουμάς, επιχείρησαν να διαλευκάνουν το αίνιγμά του. Αλλά η φαντασία αναπλήρωσε την έλλειψη των στοιχείων της ταυτότητας του αγνώστου. Διάφορες εκδοχές υποστηρίχτηκαν, μεταξύ άλλων ότι επρόκειτο για μέλος της Δυναστείας των Βουρβόνων, δηλαδή της ίδιας της οικογένειας του Βασιλιά Λουδοβίκου του 14ου.

Ελέχθη, επίσης, ότι ίσως ήταν ο Ercole Antonio Mattioli, Καγκελάριος του Δούκα Ferdinando της Μάντοβα. Ο σπάταλος κύριός του, ο Δούκας της Μάντοβα, βρισκόταν σε χρηματική ανάγκη, πράγμα που επωφελήθηκε η Γαλλία και μέσω μιας μυστικής συμφωνίας, του απέσπασαν ένα οχυρό φρούριο, έναντι χρηματικής αμοιβής.

Ο Mattioli ήταν ο μεσολαβητής για τη μυστική αυτή συμφωνία και έλαβε από την Κυβέρνηση των Παρισίων ένα σεβαστό ποσό ως δώρο, ώστε να τηρήσει εχεμύθεια. Εκείνος, όμως, επιχείρησε να πωλήσει το μυστικό ταυτοχρόνως στους ηγεμονικούς οίκους της Σαβοΐας, του Μιλάνου και της Βενετίας. Κατόπιν τούτου, συνελήφθη επί γαλλικού εδάφους και εστάλη στο φρούριο Πινερόλ. Έπειτα, οδηγήθηκε στο φρούριο Εξίλ, από εκεί στη νήσο της Αγίας Μαργαρίτας και τέλος, στις φυλακές της Βαστίλης.

Η εκδοχή αυτή θεωρείται μάλλον απίθανη, διότι δε συνέτρεχε λόγος να φρουρείται με τόση μυστικότητα και αυστηρότητα για τόσα χρόνια ένας άνθρωπος μάλλον ακίνδυνος.

Πιο πιθανή φέρεται η εκδοχή ότι ο Βασιλιάς της Γαλλίας Λουδοβίκος ο 14ος είχε δίδυμο αδερφό, ο οποίος είχε αρχικά φυγαδευτεί και εμφανίστηκε αργότερα, με την πρόθεση να διεκδικήσει δικαιωματικά τον θρόνο. Μα, ο Λουδοβίκος ο 14ος, γνωστός ως “Βασιλιάς Ήλιος”, φρόντισε να απομονώσει τον αδερφό του, ώστε να κρατήσει την εξουσία αποκλειστικά για τον εαυτό του. Μα, και η εκδοχή αυτή δεν έχει επαρκείς αποδείξεις.

Έτσι, ο “άνθρωπος με το σιδηρούν προσωπείο” εξακολουθεί να παραμένει ένας δυσεπίλυτος γρίφος. Το αδιάλυτο μυστήριο του άγνωστου φυλακισμένου ακόμα επιμένει να σαγηνεύει.

 

Η ιστορία του ανθρώπου με το σιδηρούν προσωπείον κέντρισε από πολύ νωρίς και το ενδιαφέρον των ανθρώπων του κινηματογράφου. Το 1909 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη μεγάλη οθόνη και πιο πρόσφατα σε μια πανάκριβη χολιγουντιανή παραγωγή, με πρωταγωνιστές τους Λεονάρντο ντι Κάπριο, Ζεράρ Ντεπαρντιέ και Τζέρεμι Άιρονς («Ο άνθρωπος με τη σιδερένια μάσκα», 1998).

Πηγή: strangepress.gr        sansimera.gr

Επιμέλεια  κειμένου: Καλλιόπη Γιακουμή