ΖΩΡΖ ΣΑΡΗ  

Ελληνίδα ηθοποιός και συγγραφέας. Θεωρείται από τους σπουδαιότερους συγγραφείς παιδικών βιβλίων στη χώρα μας.

Η Ζωρζ Σαρή ή Γεωργία Σαρηβαξεβάνη, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε τον Μάιο του 1925 στην Αθήνα από Μικρασιάτη πατέρα και Γαλλίδα μητέρα. Από πολύ μικρή άρχισε να ασχολείται με το θέατρο, με δάσκαλο το Βασίλη Ρώτα. Στα χρόνια της Κατοχής φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Δημήτρη Ροντήρη, παράλληλα με τη δράση της στην Αντίσταση, μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ. Το 1947, μεσούντος του Εμφυλίου Πολέμου, αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί στο Παρίσι, όπου συνέχισε τις σπουδές της στην υποκριτική, στη σχολή του Σαρλ Νιτλέν. Στη γαλλική πρωτεύουσα γνώρισε και παντρεύτηκε τον Αιγυπτιώτη χειρουργό Μάρκελλο Καρακώστα, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά.

 Στην Ελλάδα η Ζωρζ Σαρή επέστρεψε το 1962, όπου και ξεκίνησε την καριέρα της σαν ηθοποιός στο πλευρό σημαντικών ονομάτων του χώρου εκείνης της εποχής. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ταινία «Φαίδρα» του Ζυλ Ντασέν και φυσικά το «Έγκλημα στα παρασκήνια» του Ντίνου Κατσουρίδη, για το οποίο απέσπασε το βραβείο Β Γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Συνολικά από το 1958 μέχρι το 1987 έλαβε μέρος σε 11 κινηματογραφικές ταινίες.Στην περίπτωση της Ζωρζ Σαρή, μίας γυναίκας για την οποία η ενασχόληση της με τον χώρο της τέχνης και συγκεκριμένα με τον χώρο της υποκριτικής ήταν ζωτική, είναι ενδιαφέρον το πώς η μεταστροφή της στον χώρο της συγγραφής ήταν εν πρώτοις αποτέλεσμα του ότι με την επικράτηση της χούντας έμεινε άνεργη ως ηθοποιός. Προσπαθώντας μετά το ξέσπασμα της δικτατορίας να βιοποριστεί, αλλά κυρίως να αναζητήσει διέξοδο αναφορικά  με την βαθειά της ανάγκη για καλλιτεχνική έκφραση, η Σαρή στράφηκε στη συγγραφή, τονίζοντας σε κάποια συνέντευξή της,
«Στο γράψιμο βρήκα ό, τι δεν μπορούσα να βρω στο θέατρο, ίσως γιατί δεν ήμουν πρωταγωνίστρια και ίσως γιατί δεν ήμουν σε θέση να διαλέξω τους ρόλους που ο θιασάρχης ή ο σκηνοθέτης διάλεγαν για μένα. Τώρα φέρω ακέραιη την ευθύνη των βιβλίων μου. Κάνω αυτό που θέλω, αυτό που μπορώ».

Πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1969 με το «Ο θησαυρός της Βαγίας», μυθιστόρημα το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Συνολικά έχει γράψει 20 μυθιστορήματα, μία νουβέλα, τέσσερα θεατρικά παιδικά έργα καθώς και εννιά βιβλία για μικρά παιδιά. Επιπρόσθετα έχει κάνει την μετάφραση για 14 βιβλία από την γαλλική γλώσσα. Ανάμεσα σε διάφορα βραβεία το 1994 η συγγραφέαςβραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το «Νινέτ», ενώ τα«Χέγια» είχαν προταθεί το 1988 για το διεθνές βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Οι χαρακτήρες των έργων της Σαρή είναι αληθινοί, ρεαλιστικοί και όχι ιδεατοί. Ξεχωρίζει για το λιτό της ύφος και για την άμεση προσέγγιση των, απομακρυσμένη από την αναχρονιστική τακτική του διδακτισμού. Η Σαρή γράφει βιωματικά όπως έχει τονίσει και η ίδια. Η συγγραφή γι αυτήν, φαίνεται να προσομοιάζεται με την διαδικασία της αναπνοής «Οι συγγραφείς γράφουν πριν απ’ όλα για τον εαυτό τους, για να εκφραστούν οι ίδιοι πριν απ’ όλα, για να σωθούν». Η βιωματική γραφή δεν αποκλείει τα μυθοπλαστικά στοιχεία τα οποία παράλληλα διαποτίζουν το σύνολο του έργου της, συμπλέοντας με την ρεαλιστική απόδοση μιας ιστορίας. Αξιοσημείωτο είναι πως συχνά στα θέματά της εμπλέκονται τα ζητήματα του εμφυλίου και της κατοχής αναμεμειγμένα με τα προσωπικά της βιώματα, ζητήματα κοινωνικοπολιτικά, γεγονός το οποίο έχει ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζεται ο νεαρός αναγνώστης των βιβλίων της σαν ένα όν αυτόνομο με κριτική ικανότητα αλλά και πολιτική σκέψη, κάτι το οποίο θεωρήθηκε ιδιαίτερα πρωτοποριακό για την εποχή της αλλά ταυτόχρονα  από κάποιους θεωρήθηκε ως κατακριτέο.

– Πηγή: www.pragmatikotita.gr

Μαζί με την Άλκη Ζέη καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους, όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα η πολιτική σκέψη να μην αποτελεί πια προνόμιο μόνο των ενηλίκων. Με τα βιβλία της οδήγησε στην απομάκρυνση της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας από τα πρότυπα του 19ου αιώνα, στα οποία κυριαρχούσε το προστατευτικό ύφος, ο ηθικοπλαστικός διδακτισμός και η προβολή ενός ιδεατού κόσμου. Η Ζωρζ Σαρή αντιμετώπισε το παιδί ως αυτόνομο άτομο με δική του προσωπικότητα και προέβαλε ήρωες ρεαλιστικούς.

Η Ζωρζ Σαρή με εξαιρετική μαεστρία είχε καταφέρει να εντρυφήσει μέσα στο ψυχολογικό σύμπαν των νεαρών αναγνωστών της και να καταστεί ακριβής παλμογράφος του. Άλλωστε και η ενασχόλησή της με την συγγραφή είχε ως εφαλτήριο και τα παιχνίδια που έπαιζε με τα παιδιά της και τους φίλους τους. Διατηρούσε απέναντι στα πάθη της παιδικής και εφηβικής ψυχής μια στάση σεβαστική, έχοντας γνώση του πώς να εξισορροπεί πολλές φορές τις δόσεις μεταξύ δράματος και χιούμορ. Συνήθως εξασφαλίζει ένα είδος καλού τέλους στα έργα της αν και φροντίζει να διατηρεί ανοιχτά, αναπάντητα, τα σημαντικά ερωτήματα που θέτει.

«Όσον αφορά τις δικές μου αξίες, πάνω απ’ όλα είναι η ελευθερία μου και η αξιοπρέπειά μου. Και η φιλία. Να νιώθω ελεύθερη και να είμαι όρθια». Ζωρζ Σαρή: 1925-2012