Οι γοργόνες θεωρούνται μυθικά πλάσματα, για τις οποίες πρωτομαθαίνουμε από πολύ μικρή ηλικία μέσα από παραμύθια αλλά και τις διηγήσεις του Ομήρου. Ωστόσο, υπάρχουν καταγεγραμμένες μαρτυρίες ανθρώπων που ισχυρίζονται ότι έχουν δει στην πραγματικότητα γοργόνες και, μάλιστα, ολοζώντανες.
Η πρώτη μυθολογική αναφορά στις γοργόνες χρονολογείται το 1000 π.Χ. στην Ασσυρία. Ο μύθος θέλει την θεά Αταγάρτις, μητέρα της βασίλισσας Σεμίραμις, να είναι ερωτευμένη με ένα βοσκό τον οποίο σκότωσε κατά λάθος. Θλιμμένη για το γεγονός, βούτηξε σε μία λίμνη για να πάρει τη μορφή ψαριού και να κρύψει μέσα στο νερό τη ντροπή της. Τα νερά, όμως, δεν μπορούσαν να κρύψουν τη θεϊκή ομορφιά της. Έτσι, πήρε την μορφή ψαριού από τη μέση και κάτω, ενώ παρέμεινε μία πανέμορφη γυναίκα από τη μέση και πάνω.
Πολύ περισσότερο γνωστή και οικεία είναι για εμάς η ιστορία της αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο μύθος θέλει τη Θεσσαλονίκη, να μεταμορφώνεται σε γοργόνα όταν πέθανε ο αδελφός της. Ζούσε στο Αιγαίο πέλαγος και όταν συναντούσε κάποιο πλοίο, ρωτούσε τους ναυτικούς «Ζει ο Βασιλιάς Αλέξανδρος;» και η απάντηση που ήθελε να λάβει από τους ναύτες ήταν «Ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει». Με αυτή την απάντηση ήταν ευχαριστημένη και ηρεμούσε τα νερά και ευχόταν στο πλοίο καλό ταξίδι. Οποιαδήποτε άλλη απάντηση προκαλούσε τον θυμό της, με αποτέλεσμα να προκαλεί θαλασσοταραχή και να οδηγεί τους ναύτες σε βέβαιο θάνατο.
Το ταξίδι στους μύθους και τις ιστορίες για γοργόνες, αν αποφασίσει κανείς να το ακολουθήσει, θα τον οδηγήσει στις Χίλιες και μία Νύχτες, τα γνωστά αραβικά παραμύθια, στη Βρετανική λαογραφία, την αρχαία Κίνα, όπου οι γοργόνες ήταν το όνειρο κάθε ψαρά, καθώς τα δάκρυά τους μεταμορφώνονται σε πολύτιμα μαργαριτάρια. Οι σκανδιναβικές χώρες έχουν μία ιδιαίτερη σχέση με τις γοργόνες και γι αυτό φταίει το διάσημο παραμύθι του Hans Christian Andersen «Η μικρή γοργόνα». Αυτό ήταν και η αφορμή για την ταινία από τον Walt Disney και όσες ακολούθησαν μετά από αυτή.
Είτε όμως αποτελούν την φαντασίωση ψαράδων και ναυτικών, είτε ήταν οι περίφημες Σειρήνες που προσπαθούσαν να αποπλανήσουν τον Οδυσσέα, είτε είναι οι μούσες παραμυθάδων, ζωγράφων, μουσικών και ποιητών, οι γοργόνες είναι από τα «μυθικά» πλάσματα που έχουν απασχολήσει τη φαντασία μας για τουλάχιστον 3000 χρόνια. Πράγμα που μας κάνει να αναρωτιόμαστε: Πώς μπορεί ένας μύθος να είναι τόσο ζωντανός, αν δεν έχει έστω κάποια ψήγματα αλήθειας;
Η σύγχρονη γοργόνα του Ισραήλ
Το καλοκαίρι του 2009, δεκάδες ντόπιοι και τουρίστες ισχυρίστηκαν ότι είδαν μια γοργόνα να “λιάζεται” στην παραλία της Kiryat Yam, μιας μικρής ισραηλινής πόλης βόρεια της Χάιφα.
Η υποτιθέμενη γοργόνα αναφέρεται μόνο στο ηλιοβασίλεμα και έμοιαζε με κάτι ανάμεσα σε ένα ψάρι και ένα νεαρό κορίτσι. Ένας από τους πρώτους που είδε την γοργόνα ήταν ο Shlomo Cohen. Ισχυρίστηκε ότι ήταν με τους φίλους του όταν είδε μια νεαρή γυναίκα να ξαπλώνει στην άμμο με περίεργο τρόπο. Όταν πλησίασε, εκείνη πήδηξε στο νερό και εξαφανίστηκε. Ο Cohen δήλωσε ότι βρέθηκαν όλοι τους σε κατάσταση σοκ όταν είδαν την ουρά της.
Ένας κάτοικος του Kiryat Yam περιέγραψε την υποτιθέμενη υποθαλάσσια συνάντησή του με τη θρυλική γοργόνα.
Μια ερευνητική έκθεση του NBC γυρίστηκε στην ισραηλινή πόλη ως μέρος του Destination Truth του NBC, η οποία παρουσιάζει μοναδικά φυσικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο. Το κινηματογραφικό πλήρωμα πέρασε μια ολόκληρη εβδομάδα στην παραλία Kiryat Yam, γυρίζοντας μέρα και νύχτα, τόσο κάτω από το νερό όσο και πάνω από αυτό. Φαίνεται, ωστόσο ότι δεν κατέγραψε κάτι που να έγινε γνωστό.
Οι ινδονησιακές γοργόνες του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου
Στρατιώτες τοποθετήθηκαν σε ένα μικρό, απομακρυσμένο νησί της αλυσίδας νησιών Kei στην Ινδονησία το 1943, με μια ομάδα επιτήρησης. Πολλοί από αυτούς τους στρατιώτες ανέφεραν ότι είδαν παράξενα πλάσματα στις παρθένες λιμνοθάλασσες και τις παραλίες του νησιού.
Υποστήριξαν ότι αυτά τα πλάσματα είχαν άκρα και πρόσωπα παρόμοια με εκείνα των ανθρώπων, αλλά στόματα όπως οι κυπρίνοι, γεμάτα με δόντια που μοιάζουν με βελόνες.
Επιπλέον, είχαν προεξέχοντες σπονδυλικές στήλες ή αιχμές κάποιου είδους στα κεφάλια, τους λαιμούς και τους ώμους τους. Οι γοργόνες περιγράφηκαν ως μόλις κάτω από 5 πόδια ύψους, περίπου 1,5 μέτρο, με ροζ ή σομόν δέρμα. Παραδόξως, τα πλάσματα ήταν οικεία στους νησιώτες.
Όταν ρωτήθηκαν γι αυτά, οι νησιώτες είπαν στους Ιάπωνες ότι αυτές οι γοργόνες τους ήταν γνωστές ως Orang Ikan που μεταφράζεται σε “ανθρώπινα ψάρια” στη Μαλαισία.
Αυτές οι άσχημες γοργόνες, συχνά εντοπίζονταν από τους χωρικούς γύρω από τα νησιά, μερικές φορές πιάνονταν ακόμη και σε δίχτυα. Θεωρήθηκαν έντονα φιλικές προς την ξηρά αλλά και ιδιαίτερα επιρρεπείς στην επίθεση εάν προσεγγίζονταν πολύ στενά.
Η γοργόνα του νησιού Benbecula, της Σκωτίας
Ένα καλά αναφερόμενο περιστατικό γοργόνας συνέβη στο νησί Benbecula στις Outer Hebrides της Σκωτίας το 1830. Μια ομάδα νησιωτών έκοβαν τα φύκια όταν μια από τις γυναίκες, καθώς έπλενε τα πόδια της σε έναν ύφαλο άκουσε μια βουτιά στην ήρεμη θάλασσα και είδε ένα μικροσκοπικό θηλυκό πλάσμα σε απόσταση λίγων μέτρων. Κάλεσε τους άλλους να έρθουν και να δουν αυτό που είδε και εκείνη. Ήταν μισή γυναίκα και μισό ψάρι που κολυμπούσε γύρω-γύρω.
Μερικοί άνδρες βούτηξαν στο νερό και προσπάθησαν μάταια να την προλάβουν και να την πιάσουν, αλλά η γοργόνα εξαφανίστηκε. Λίγες μέρες αργότερα, η γοργόνα φέρεται να εντοπίζεται ξανά, σχεδόν δύο μίλια μακριά.
Εκείνοι που βρήκαν το πλάσμα, το χαρακτήρισαν να έχει το μέγεθος ενός παιδιού τριών ή τεσσάρων ετών που είχε ταϊστεί πολύ καλά με μακριά, σκοτεινά, γυαλιστερά μαλλιά και λευκό, μαλακό, τρυφερό δέρμα. Το κάτω μέρος του σώματός του έμοιαζε με αυτό ενός ψαριού αλλά χωρίς λέπια.
Η γοργόνα του 13ου αιώνα στην Ιαπωνία
Η λαογραφία μιλάει για την ύπαρξη του ningyo, το οποίο μεταφράζεται σε «ανθρώπινα ψάρια». Τα μυστικιστικά πλάσματα υποτίθεται ότι διαφέρουν στην εμφάνιση και συχνά απεικονίζονται με μυτερά δόντια και μερικές φορές ακόμη και με απειλητικά κέρατα.
Μόλις ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί μια γοργόνα που λέγεται ότι είναι πάνω από 1, 400 χρονών που κρατείται στο ναό Tenshou-Kyousha κοντά στο Όρος Fuji.
Σύμφωνα με την τοπική μυθολογία, ήταν κάποτε ένας ψαράς που μεταμορφώθηκε σε ningyo επειδή τόλμησε να αλιεύσει σε προστατευμένα νερά.
Ένα ακόμα παλαιότερο δείγμα έχει επίσης υποβληθεί για εξέταση με μεγάλη προσοχή. Σύμφωνα με τις αφηγήσεις, στις 14 Απριλίου 1222, ένα ningyo ξεβράστηκε στην ξηρά, στον κόλπο Hakata, στο ιαπωνικό νησί Kyushu.
Ένας σαμάνος δήλωσε το περιστατικό της γοργόνας ως έναν καλό οιωνό για το έθνος και τα οστά του είχαν “ταφεί” στον ναό του Ukimido. Από το 1772 έως το 1781, τα οστά εξήχθησαν από το ναό, επιτρέποντας στους επισκέπτες να χρησιμοποιήσουν το νερό στο οποίο ήταν μέσα το ningyo, καθώς σύμφωνα με την τοπική πεποίθηση προστατεύει το σώμα από τις επιδημίες.
Η γοργόνα των Orkneys
Υπήρξαν πολλές παρατηρήσεις γοργόνων στα νησιά Orkney στα βορειοανατολικά της Σκωτίας, αλλά η πιο διάσημη μάλλον είναι η γοητεία της Deerness.
Οι παρατηρήσεις της γοργόνας της Deerness ξεκίνησαν το 1890 και συνέβησαν για μερικά καλοκαίρια ακόμα. Σύντομα, εκατοντάδες αναφορές αυτοπτών μαρτύρων εμφανίστηκαν σχετικά με την γοργόνα της Deerness.
Κάποιοι ανέφεραν ότι βλέπουν την γοργόνα να γλιστράει πάνω και κάτω κάτω από τους υποβρύχιους βράχους, να βγαίνει και να εξαφανίζεται πίσω στο νερό.
Συχνά οι περιγραφές για τη φυσική εμφάνισή της ήταν ανακριβείς καθώς η γοργόνα κολυμπούσε σε αρκετή απόσταση από την ακτογραμμή. Μία έκθεση υποστήριξε ότι η γοργόνα είχε επτά πόδια μήκος, περίπου 2 μέτρα, με μαύρο κεφάλι και λαιμό σε ένα χιονάτο σώμα.
Παρακολουθήστε και το σχετικό βίντεο, για να μάθετε περισσότερα, όπου το κανάλι Dark5 παρουσιάζει 5 ιστορίες γοργόνων που έχουν εντοπιστεί σε όλο τον κόσμο κατά την διάρκεια όλης την ιστορίας και θεωρούνται αυθεντικές.
_____
Γίνετε μέλος της ομάδας μας “Βιβλίων Ορίζοντες” στο facebook πατώντας το παρακάτω σύνδεσμο
Επιμέλεια άρθρου για τους “Βιβλίων Ορίζοντες” : Καλλιόπη Γιακουμή