Μαίρη Κωνσταντούρου: “Κάθε φορά που γράφω, γράφω με το μελάνι της ψυχής μου, σκίζω την καρδιά μου και βγάζω τον αληθινό μου εαυτό. Και αυτός ο εαυτός είναι πάντα..”

 Συνέντευξη στην συγγραφέα 
Μαίρη Κωνσταντούρου

 

Κοντά μας σήμερα η συγγραφέας του βιβλίου 

 

“ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ“

 

1) “Παλίρροια”, ο τίτλος του νέου σας βιβλίου που ήδη έχει αγαπηθεί από το αναγνωστικό κοινό. Ένα δυνατό βιβλίο έντονων συναισθημάτων. Πώς προέκυψε η συγγραφή του, ποιο ήταν το κίνητρο ή το ερέθισμα να ασχοληθείτε με αυτό το θέμα που και εγώ προσωπικά δεν γνώριζα. Την ιστορία της Ποβέλια, την έμαθα μέσα από την ανάγνωση του εξαιρετικού αυτού μυθιστορήματος, που με ώθησε στη διαδικασία να ενδιαφερθώ για αυτήν, ψαχνόταν λεπτομέρειες μέσα από το διαδίκτυο.

Η αλήθεια είναι πως ούτε εγώ γνώριζα την τραγική ιστορία που τη σημάδεψε. Ήταν ένα απόγευμα, όταν ψάχνοντας κάτι στο διαδίκτυο, εμφανίστηκε τυχαία μπροστά μου ένας τίτλος που αναφερόταν στην Ποβέλια ως καταραμένο νησί. Μου τράβηξε το ενδιαφέρον και άνοιξα το link για να διαβάσω περί τίνος επρόκειτο. Αποκεί και μετά, η μια αναζήτηση έφερε την άλλη, καθώς όσο περισσότερα διάβαζα τόσο πιο πολύ θέριευε η περιέργειά μου. Και είναι παράξενο, αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης, κάπως επιπόλαιης, έρευνας, ξεπήδησαν στο μυαλό μου ολοζώντανοι κάποιοι από τους χαρακτήρες του βιβλίου.

2) Διαβάζοντας το βιβλίο, είναι κάτι παραπάνω από εμφανής η ιστορική έρευνα που έχετε κάνει πάνω στο θέμα της Ποβέλια, στην επιδημία της πανώλης που ξέσπασε κατά τον Μεσαίωνα στην Ιταλία και σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς και στις ολέθριες συνέπειες που επέφερε στην ανθρωπότητα. Πόσο δύσκολο ήταν για σας να συλλέξετε όλα αυτά τα στοιχεία και τις λεπτομέρειες, για να έχουμε εμείς οι αναγνώστες στα χέρια μας, αυτή τη συγκλονιστική ιστορία που υπάρχει μέσα στο βιβλίο;

Δεν θα πω ψέματα, ήταν πολύ δύσκολο. Κατ’ αρχάς, διάβασα στο διαδίκτυο οτιδήποτε αναφερόταν στο νησί. Έπειτα, έψαξα πληροφορίες και σε ιταλικά και αγγλικά links, καθώς εκεί οι πληροφορίες ήταν περισσότερο σφαιρικές και λεπτομερείς. Επίσης, ζήτησα από μια φίλη, η οποία γνωρίζει γαλλικά, να ψάξει πληροφορίες και σε αυτή τη γλώσσα. Στη συνέχεια, διάβασα δύο βιβλία για την ιστορία της Βενετίας από τον 13ο μέχρι τον 15ο αιώνα, για να μάθω ό,τι αφορούσε την κοινωνική δομή, τον τρόπο ζωής, το σύστημα διοίκησης και άλλα απαραίτητα στοιχεία. Τέλος, μελέτησα την ιστορία της ψυχιατρικής, καθώς και διάφορες ψυχικές ασθένειες που με ενδιέφεραν για την πλοκή. Πριν ξεκινήσω το γράψιμο, αφιέρωσα λίγες μέρες για να παρακολουθήσω διάφορα βίντεο στο διαδίκτυο, γυρισμένα στην Ποβέλια, ανάμεσα στα συντρίμμια και τα αντικείμενα που έχουν απομείνει από την εποχή του ασύλου. Έτσι κατάφερα να «κλέψω» λίγη από την αύρα του νησιού και τα «vibes» των εγκλείστων.

3) Αν μου έλεγαν να ξεχωρίσω έναν ήρωα μέσα από το βιβλίο σας, θα ξεχώριζα πολλούς, όμως ο Αλεσάντρο με άγγιξε περισσότερο. Ως χαρακτήρας, είναι συγκλονιστικός. Η αφήγησή του σου μεταδίδει όλο το συναίσθημα ατόφιο, το ζεις, το αισθάνεσαι. Μιλήστε μας λίγο για τον Αλεσάντρο. Πώς δημιουργήθηκε στο μυαλό σας και πόσο εύκολο ήταν να ζωντανέψετε ένα τέτοιο πρόσωπο;

Παρότι πολλοί είναι εκείνοι που έχουν σταθεί σε κάποιους άλλους ήρωες –και τους αξίζει–, ο Αλεσάντρο είναι αυτός που άγγιξε κι εμένα περισσότερο. Νιώθω πως ακόμα τον κουβαλάω μέσα μου, πως έχει γίνει ένα κομμάτι μου, που δεν θα με εγκαταλείψει ποτέ. Συμφωνώ μαζί σας, είναι συγκλονιστικός. Πιστεύω πως αυτό συμβαίνει επειδή τον ακολούθησα από την παιδική του ηλικία μέχρι το τέλος του. Έζησα μαζί του την ανεμελιά, την αθωότητα, τον έρωτα, τον τρόμο, τον πόνο, την απόγνωση. Ήταν ένας άνθρωπος ολοκληρωμένος, με τα καλά και τα άσχημα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον μέσο όρο του είδους μας. Όμως εξελίχθηκε ως άνθρωπος, όπως οφείλουμε να κάνουμε όλοι. Από την αλαζονεία και τον εγωισμό πέρασε στη φιλαλληλία και τη σεμνότητα. Άφησε κατά μέρος την έπαρση και παραδόθηκε στην ταπείνωση. Ίσως γι’ αυτό δεν δυσκολεύτηκα τόσο πολύ να τον δημιουργήσω. Αφενός δεν απέχει πολύ από όλους εμάς και αφετέρου κατάφερε να γίνει Άνθρωπος με το Α κεφαλαίο, μέσα από μια οδυνηρή αλλά λυτρωτική διαδικασία. Όταν πρωτοδημιουργήθηκε στο μυαλό μου, ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο τότε και το μετά, ο ρόλος του ήταν σχετικά μικρός και περιορισμένος. Με το σπαθί του διεκδίκησε και κέρδισε ένα τόσο μεγάλο μέρος του βιβλίου, γιατί με παρέσυρε κι εμένα με τον χαρακτήρα, τις εμπειρίες και τις αρετές του.

4) Δύσκολο θέμα, υπέροχη γραφή, που θυμίζει κλασικά μυθιστορήματα μιας άλλης εποχής. Πόσο καιρό διήρκεσε η συγγραφή του; Αντιμετωπίσατε δυσκολίες μέχρι να ολοκληρωθεί; Και αν ναι, ποιες ήταν αυτές που σας δυσκόλεψαν περισσότερο;

Η συγγραφή μαζί με τη μελέτη διήρκεσαν περίπου δυο χρόνια. Τις περισσότερες δυσκολίες τις συνάντησα στο στάδιο της έρευνας, καθότι οι πληροφορίες ήταν τόσο πολλές, που κάποια στιγμή ένιωσα πως θα γινόταν έκρηξη στο κρανίο μου. Επίσης, επειδή δούλευα παράλληλα, με ενοχλούσε πολύ που έπρεπε υποχρεωτικά να σταματώ το γράψιμο για να αντεπεξέλθω στις άλλες υποχρεώσεις μου. Ειδικά στα κεφάλαια του Αλεσάντρο, ήταν πολύ δύσκολο αυτό το συνεχές μπες-βγες από τη δική του εποχή στη δική μας.

5) Υπάρχει κάποιος ήρωας μέσα στο βιβλίο, με τον οποίο για κάποιους λόγους δεθήκατε περισσότερο και αν ναι, γιατί;

Με τον Αλεσάντρο και σας εξήγησα το γιατί. Τώρα, αν πάω και στην άλλη εποχή, μπορώ να πω πως δέθηκα ιδιαίτερα με τον νεαρό Βιτόριο και την αδελφή Τζιζέλα. Ήταν κι οι δυο τους αυτό που θα ήθελα να ήμασταν όλοι: Άνθρωποι.

6) Το βιβλίο σας περνάει πολλά μηνύματα στους αναγνώστες, όπως αυτό της αγάπης και της ανθρωπιάς, που είναι για μένα τα ηχηρότερα. Για σας ποιο είναι το πιο σημαντικό μήνυμα, το οποίο θέλετε να φτάσει στις καρδιές των αναγνωστών σας; Ποιο είχατε ανάγκη να μοιραστείτε εσείς περισσότερο μαζί τους;

Αυτό ακριβώς που είπατε και χαίρομαι που κατάφερα να σας το περάσω. Αγάπη και ανθρωπιά. Πιστεύω πως είναι η μόνη σωτηρία μας ως ανθρωπότητα. Ή, τουλάχιστον, η μόνη σωτηρία της ψυχής μας. Εκείνο που με θλίβει είναι πως τα μηνύματα του βιβλίου, ναι μεν θα περάσουν στους αναγνώστες, όμως δεν θα φτάσουν κάπου αλλού, εκεί όπου θα έπρεπε να μιλήσουν. Σε όλους εκείνους που εκμεταλλεύονται τον άνθρωπο, που λειτουργούν με βάση τα δικά τους συμφέροντα, που αδιαφορούν για τον πόνο και τη δυστυχία των άλλων. Αλλά πάλι, ίσως όλοι εμείς οι υπόλοιποι καταφέρουμε κάποια στιγμή να επιβάλλουμε τις αξίες που εμείς λαχταράμε… Το εύχομαι.

 

7) Τι σημαίνει για εσάς το γεγονός πως τα βιβλία σας χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης από τους αναγνώστες, που πραγματικά σας εκτιμούν και σας αγαπάνε πολύ; Είναι λόγος αυτός που μπορεί να σας αγχώνει κάποιες φορές, όταν ξεκινάτε την συγγραφή ενός νέου βιβλίου;

Εννοείται πως νιώθω ικανοποίηση και χαρά, όταν ένα βιβλίο μου γίνεται αποδεκτό με αγάπη από τους αναγνώστες. Και εννοείται πως είναι τιμή και ευτυχία για μένα το να με περιβάλλουν με την αγάπη τους όλοι αυτοί οι άνθρωποι που με γνωρίζουν μέσα από τα γραπτά μου. Όμως όχι, δεν με αγχώνει αυτό. Γιατί κάθε φορά που γράφω, γράφω με το μελάνι της ψυχής μου, σκίζω την καρδιά μου και βγάζω τον αληθινό μου εαυτό. Και αυτός ο εαυτός είναι πάντα ίδιος, είναι εκείνος που γνώρισαν και αποδέχτηκαν οι αναγνώστες, οι γνωστοί και οι φίλοι μου.

8) Θέλω να μου πείτε 5 επίθετα που ταιριάζουν στο βιβλίο σας.

Υποκειμενική η απάντηση, βέβαια. Λοιπόν, τρυφερό· αληθινό· συγκλονιστικό· ανθρώπινο· διεισδυτικό.

9) Όταν ήρθε η στιγμή να γράψετε την τελευταία φράση στο βιβλίο σας πως νιώσατε;

Ανακούφιση, επειδή κατάφερα να το ολοκληρώσω όπως το ονειρευόμουν, και μελαγχολία, επειδή θα αποχωριζόμουν ήρωες που αγάπησα και συναισθήματα που με συγκλόνισαν.

10) Μιλήστε μας λίγο για εσάς. Όταν δεν γράφετε, με τι ασχολείστε, τι σας ηρεμεί, τι σας ξεκουράζει, ποια πράγματα αποτελούν την καθημερινότητα σας;

Όταν δεν γράφω ή δεν κάνω μεταφράσεις και επιμέλειες, μου αρέσει να διαβάζω, να πηγαίνω βόλτα με τη Μέλια μου –τον τετράποδο σύντροφό μου–, να έρχομαι σε επαφή με φίλους, με τα παιδιά μου. Μου αρέσει να μαγειρεύω, να ξεφυλλίζω παλιά άλμπουμ, να κάνω όνειρα. Απλά πράγματα, τίποτα το σπουδαίο.

11) Με 5 επίθετα και πάλι, περιγράψτε μου τη Μαίρη Κωνσταντούρου.

Με υποκειμενικότητα και πάλι. Αληθινή, ευαίσθητη, ευκολόπιστη, παρορμητική και υπομονετική.

12) Θέλω να σας ρωτήσω αν έχετε ήδη εμπνευστεί την επόμενη ιστορία που θα μοιραστείτε μαζί μας. Ετοιμάζετε το επόμενο συγγραφικό σας έργο;

Η έμπνευση υπάρχει, ο χρόνος λείπει. Έχω μπλέξει με μεταφράσεις και επιμέλειες, οπότε δεν μου μένουν ελεύθερες ώρες για να ασχοληθώ σοβαρά με δικό μου έργο. Επίσης, αυτόν τον καιρό δεν έχω την απαιτούμενη διάθεση για να γράψω κάτι που θα ικανοποιήσει πρωτίστως εμένα. Και είναι αρχή μου να μη ζορίζομαι ποτέ απλώς για να γράψω κάτι.

13) Η χώρα μας, όπως και όλος ο πλανήτης, ζει κάτω από μια πολύ βαριά σκιά που ακούει στο όνομα Covid-19. Μια πανδημία που έχει κοινά στοιχεία με την πανώλη, στην οποία αναφέρεστε στο βιβλίο σας. Η οικονομία της χώρας έχει πληγεί σε μεγάλο βαθμό. Κατά πόσο νομίζετε πως έχει επηρεάσει αυτό τον χώρο της λογοτεχνίας και του βιβλίου γενικά;

Δεν είναι τρομερό; Έναν μήνα αφότου παρέδωσα το βιβλίο στον εκδοτικό μου, εμφανίστηκε η σύγχρονη πανδημία. Ταράχτηκα πάρα πολύ. Ναι, υπάρχουν πολλά κοινά στις δυο πανδημίες, και αυτό για μένα ήταν σοκαριστικό. Έχουν πληγεί πολλοί τομείς, δυστυχώς, και τα χειρότερα μάλλον δεν έχουν φανεί ακόμα. Η λογοτεχνία δεν έχει πληγεί, σε ό,τι αφορά την έμπνευση και τη δημιουργία, αλλά ο χώρος του βιβλίου και της τέχνης γενικότερα υποφέρει πολύ. Το κακό είναι πως φοβάμαι ότι θα αργήσει να ανακάμψει. Βλέπετε, είναι θέμα προτεραιοτήτων.

14) Ένας συγγραφέας αγαπάει όλα τα λογοτεχνικά του παιδιά. Όμως ήθελα να σας ρωτήσω αν ξεχωρίζετε, έστω και λίγο παραπάνω, κάποιο βιβλίο σας.

Ναι, όλα τα αγαπάω, αλλά έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία σε τρία. Παλίρροια, Η Άγνωστη Δίπλα μου και Αγεφύρωτες Σιωπές. Είναι τα τρία βιβλία με τα οποία έκλαψα, κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Σας ευχαριστώ πολύ γι΄ αυτή την επικοινωνία κα. Κωνσταντούρου, εύχομαι  το νέο σας βιβλίο να αγαπηθεί όσο και τα προηγούμενα και να κάνει μια εξαιρετική πορεία στις καρδιές των αναγνωστών

Καλοτάξιδο το βιβλίο σας!!

Σύνοψη βιβλίου από το οπισθόφυλλο..