Ταϋγέτη Μπασούρη: Η συγκλονιστική ιστορία της “άσχημης” του ελληνικού κινηματογράφου και το μοναχικό της τέλος

Γεωργία Βασιλειάδου, Αθηνά Μερτύρη και Ταϋγέτη απαρτίζουν τη λεγόμενη «Αγία Τριάδα των άσχημων» του ελληνικού σινεμά, αν και όλοι ήξεραν ότι η εξωτερική εμφάνιση λίγη σχέση είχε με την απίθανη καριέρα που έκαναν όλες τους.

Η Ταϋγέτη διακρίθηκε για την κωμική της φλέβα και έκανε μεγάλη καριέρα σε θέατρο και κινηματογράφο, όντας ιδιαίτερα αγαπητή τόσο στο κοινό όσο και στους συναδέλφους της.

Γνωστή για την ευγένεια, το ιδιόμορφο χιούμορ αλλά και τη ζωντάνια του χαρακτήρα της, η καρατερίστα που έμαθε όλη την Ελλάδα να την αποκαλεί με το μικρό της όνομα συστάσεις δεν χρειάζεται.

Ενσαρκώνοντας ρόλους που περιστρέφονταν συνήθως γύρω από το ιδιαίτερο παρουσιαστικό της, καθώς το ελληνικό σινεμά τυποποιούσε τους ήρωές του, η Ταϋγέτη απελευθερώθηκε στο θέατρο, όπου και έπαιξε τα πάντα απαλλαγμένη από τη μανιέρα της άσχημης του εμπορικού κινηματογράφου.

Έντονα αυτοσαρκαστική και μια κατηγορία από μόνη της, η Μπασούρη δεν είχε κανένα θέμα με την εξωτερική της εμφάνιση και οι πλάκες της με τη Βασιλειάδου έχουν μείνει παροιμιώδεις στην ελληνική showbiz. Χαριτολογώντας με τη Βασιλειάδου, οι δύο μεγάλες κυρίες έλεγαν πως αν γινόντουσαν καλλιστεία για άσχημες, η μεν Βασιλειάδου θα έβγαινε Σταρ Ελλάς και η Ταϋγέτη Μις Ελλάς.

Και ήταν μάλιστα η φωτογένεια της Ταϋγέτης αυτή που θα της εξασφάλιζε την κινηματογραφική της πορεία, ιδιαίτερα όταν βρέθηκε στον δρόμο της ο μεγάλος Θανάσης Βέγγος, που τη λάτρευε και τον λάτρευε. Ποιος μπορεί να την ξεχάσει ως θεία Καλλιόπη στον «Παπατρέχα» (1966) να ουρλιάζει από καημό «θα σκοτωθώ»;

Η Ταϋγέτη ήταν όμως μια μοναχική γυναίκα που τόσο είχε υποφέρει στη ζωή της για τα πιστεύω της. Αντιστασιακή και αγωνίστρια του ΚΚΕ, πέρασε από τα κολαστήρια της εξορίας και διώχθηκε για τις απόψεις της. Κι έτσι μπορεί ως ηθοποιός να σκορπούσε απλόχερα το γέλιο, ως άνθρωπος ήταν όμως κλειστή και απέφευγε τις κοσμικές εμφανίσεις…

Πρώτα χρόνια

Η Ταϋγέτη Μπασούρη γεννιέται το 1917 στην Αθήνα, με τις δυσκολίες να εμφανίζονται από την αρχή στη ζωή της. Χάνει σε μικρή ηλικία τη μητέρα της και το μικρό κορίτσι αναλαμβάνει προσωπικά τη φροντίδα της αδελφής της, η οποία ήταν φιλάσθενη και χρειαζόταν ιδιαίτερη περιποίηση. Οι δυο αδελφές δένονται τόσο που θα περάσουν μαζί την υπόλοιπη ζωή τους.

Μετά το σχολείο και έχοντας κολλήσει το μικρόβιο της υποκριτικής, θα βρεθεί να σπουδάζει στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Ωδείου. Όταν την τέλειωσε, μεταπήδησε στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, κάνοντας τις πρώτες θεατρικές εμφανίσεις της το 1944 με τον θίασο του Λουκούλη. Στην Κατοχή και μέχρι το 1948, συνεργάστηκε με το «Θέατρο του Λαού», το θέατρο «Παπαϊωάννου», τον θίασο του Προβελέγγιου, τους «Ενωμένους Καλλιτέχνες», τον «Θυμελικό Θίασο» και τόσες ακόμα θεατρικές εταιρίες.

Αγωνίστρια από τα γεννοφάσκια της, εντάχθηκε στο ΚΚΕ και συμμετείχε ενεργά στο ΕΑΜ Θεάτρου. Πλάι στα καθημερινά οικογενειακά βάρη, η Ταϋγέτη αναλαμβάνει αντιστασιακή δράση, για την οποία θα διωχθεί κατόπιν, όταν τη συνέλαβαν και την έστειλαν στην εξορία. Η μεγάλη μας ηθοποιός πέρασε από Χίο, Μακρόνησο, Τρίκερι, Αϊ-Στράτη και η εμπειρία της εξορίας τη σημάδευσε σε όλη της τη ζωή.

Μέλος του ΚΚΕ και φλογερή αγωνίστρια, δεν έκρυψε ποτέ τα πολιτικά της φρονήματα, περνώντας από τα κολαστήρια και ζώντας ακραίες καταστάσεις που δεν θα την άφηναν ποτέ. Όπως είχε εκμυστηρευτεί, είχε υποστεί βασανιστήρια τους ξυλοδαρμούς από χωροφύλακες που δεν επρόκειτο να τους ξεχάσει ποτέ.

«Ήμουνα κομμουνίστρια. Δεν μετάνιωσα για ό,τι πέρασα», έλεγε αντλώντας ικανοποίηση από το γεγονός ότι δεν υπέγραψε την περιβόητη δήλωση μετανοίας…

Από την εξορία, στο παλκοσένικο και το πλατό

Μετά την απελευθέρωσή της, θα επανεμφανιστεί στο θέατρο και θα αφήσει τη σφραγίδα της σε όλα τα θεατρικά είδη, από τραγωδία και δράμα μέχρι κωμωδία και επιθεώρηση, ερμηνεύοντας ρόλους τόσο του κλασικού όσο και του σύγχρονου ρεπερτορίου. Όλοι μιλούσαν για μια γυναίκα καλόψυχη, γελαστή, τρυφερή, πληθωρική και μαχητική, γεμάτη αισθήματα αγάπης και αλληλεγγύης για τον συνάνθρωπο. Αλλά και για ένα ταλέντο από τα λίγα, ένα γεννημένο κωμικό στοιχείο που δεν θα αργούσε να ανακαλύψει ο ελληνικός κινηματογράφος.

Η πρώτη της εμφάνιση στο σινεμά θα είναι στην «Κάλπικη λίρα» το 1955, όταν κάνει απλώς μια περαστική στον δρόμο. Η περαστική τραβά ωστόσο τα βλέμματα των παραγωγών και την αμέσως επόμενη χρονιά θα κάνει τη γραμματέα, τη δεσποινίς Κοκκίνου, στον φοβερό «Ζηλιαρόγατο» (1956). Πλέον είναι μόνιμο μέλος της μεγάλης αυτής παρέας της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου με σταθερή παρουσία σε 3-4 φιλμ κάθε χρόνο..

Η Ταϋγέτη θα γίνει ιδιαιτέρως γνωστή όταν θα συνεργαστεί με τον Θανάση Βέγγο, ζώντας μια δεύτερη καριέρα στο πλευρό του ανατρεπτικού κωμικού. Όταν θα προβληθεί μάλιστα ο «Παπατρέχας» το 1966, όλοι θα έχουν να πουν τα καλύτερα για την τρελοθεία που θέλει γάμο!